Water vasthouden

Bericht van Waterschap De Dommel

Het klimaat verandert en het weer wordt extremer. Dat raakt ons allemaal, van inwoners tot boeren en van bedrijven tot overheden. Waterschap De Dommel ziet haar gebied veranderen en de impact is groot.

Iedere druppel telt
We zien hoosbuien, toenemende droogte, verdroging en hittestress, ondergelopen straten en kelders. Boeren hebben inkomstenderving door nat- en droogteschade aan gewassen. De afgelopen jaren werden we hard geconfronteerd met de gevolgen van de veranderingen van het weer. Water- en klimaatverandering kennen geen grenzen. Dat maakt dat we met z’n allen verantwoordelijk zijn voor wateroverlast en de aanpak van droogte. Actie is nu nodig om de omgeving voor iedereen leefbaar te houden. Het waterschap werkt hard aan verbetering van het watersysteem, bijvoorbeeld door beken meer ruimte te geven of door buffercapaciteit te vergroten.
Maar wij kunnen het niet alleen. Samen moeten we onze schouders onder de uitdagingen van het veranderende klimaat zetten! Zo kunnen we ervoor zorgen dat we beter voorbereid zijn op de extremen in het weer. Iedere druppel telt! Ook voor een verminderde beregeningsbehoefte en betere gewasopbrengst! Neemt u ook maatregelen om het grondwater aan te vullen? Dan zijn we allemaal minder kwetsbaar in droge periodes!

Wat kunt u doen op uw land?
Maatregelen die helpen bij het water langer vasthouden zijn bijvoorbeeld:

  • Drempels maken tussen (aardappel) ruggen
  • Het aanleggen van landbouwbuffers, greppels en dijkjes
  • Verbeteren van de bodemconditie door te kiezen voor diepwortelende gewassen of door aanvoer van organische stof in de vorm van compost, Bokashi, maaisel of het achterlaten van gewasresten
  • Planning van werkzaamheden afhankelijk van bodemconditie, overweeg strokenteelt, vaste rijpaden en niet-kerende-grondbewerking
  • Stremmen van oppervlakkige afstroming door de aanleg van gronddammen
  • Verondiepen van greppels en kleine slootjes en het plaatsen van stuwtjes in overleg met het waterschap

En als u zelf ideeën hebt
Ziet u kansen of oplossingen om in uw omgeving het water beter vast te houden? Mogelijk is er subsidie op die maatregel die bij u past of kunt u advies krijgen via projecten als ‘Wel Goed Water Geven’ (zie www.zlto.nl/welgoedwatergeven ) en BodemUp (https://www.zlto.nl/bodemup). Kijk op de website van uw waterschap. In het geval van Waterschap De Dommel zie: www.dommel.nl/water-vasthouden-sloten of stuur ons dan een e-mail (elkedruppeltelt@dommel.nl ) met uw naam en telefoonnummer en vermeld ‘Zelf water vasthouden’. Dan nemen we contact met u op om de wensen en mogelijkheden te bespreken, want we vertellen u hier graag meer over.
Waterschap De Dommel heeft o.a. een subsidie op LOP-stuwtjes (kosten max 500 euro per stuw) en op klimaatbuffers zie www.dommel.nl/subsidie-klimaatbuffer en in het ANLb is een beheerpakket bodemverbetering opgenomen, zie hiervoor:
http://anbbrabant.nl/wp-content/uploads/2019/03/20181212-Pakket-bodemverbetering-definitief.pdf

Water vasthouden, maar hoe dan?
Er valt nog altijd voldoende regen in Nederland, maar het valt met een andere regelmaat. Piekbuien en perioden met hitte en droogte wisselen elkaar af. Dat vraagt om een andere omgang met het water dat uit de hemel valt. Een appeltje voor de dorst?
Het is de kunst om water vast te houden. Er is veel mogelijk. Hieronder een greep uit andere bestaande regelingen vanuit verschillende hoeken:

      

Akkerranden, goede resultaten met inzaaien in het najaar

De meeste akkerranden zijn afgelopen maanden, april en mei, gezaaid. Deze maanden vallen echter midden in het broedseizoen. Akkervogels zoals patrijs gaan broeden. Ook zoogdieren zoals hazen krijgen hun jongen. Juist voor die dieren zou je de dichte dekking van een volle akkerrand willen hebben.

Winterranden
Daarom is Jorrit Jonkers uit Middelbeers gaan experimenteren met een mengsel dat in het najaar gezaaid kan worden. Het mengsel bestaat uit diverse wintergranen, koolzaad, winterveldbonen en erwten, klavers, wikken, stoppelknollen. De rand van 9 meter breed en ruim 120 meter lang is in de tweede helft van oktober gezaaid. Vanaf begin mei stond er in korte tijd een vol gewas. Voor insecten was er volop bloei van de diverse bloeiende soorten. Er is spontaan facelia in gekomen. Deze zou niet winterhard zijn maar heeft tussen het andere gewas voldoende beschutting in de winter gevonden. Facelia toevoegen is dus ook een optie.

Voedsel en dekking wanneer het nodig is
Omdat Jorrit deze rand teelt op een pacht perceel van Landcoöperatie Dal van de Kleine Beerze, zit hij niet vast aan vaste zaai data. Voor sommige pakketten is het verplicht in een bepaalde periode te zaaien. We gaan als ANV Kempenland kijken of deze vaste data wellicht wat flexibeler zouden mogen worden om winterranden meer mogelijk te maken. Dit verzoek is via CMB ingediend voor het nieuwe ANLb.

 

Kleine Kringloop Gorp en Roovert

Oproep voor deelnemers aan de ontwikkeling van biomassapleinen

Ingezonden artikel van Piet Rombouts

Vanuit het project ‘Attentiegebieden Natte Natuurparels’, ter bestrijding van droogte in natuurgebieden, is in en rond Landgoed Gorp en Roovert een gebiedsproces opgestart met het doel een groter watervasthoudend vermogen van de bodem te krijgen in dit gebied. Het initiatief kan bogen op een brede samenwerking tussen boeren, landgoed, waterschap en ZLTO. Wie doet er mee?

Lokale reststromen voor bodemverbetering
Om het proces te laten slagen is het nodig om de organische reststromen zo lokaal mogelijk te verzamelen en verwerken. Vanuit de wens om het organische stofgehalte van de gronden te verhogen met de inzet van lokale grondstoffen, ontstond het idee om te komen tot kleinschalige biomassapleinen, op buurtschapsniveau. Het gaat om organische reststromen, zoals maaisel uit natuur en sloten, die worden bewerkt tot bodemverbeteraar. Door de voorbewerkte organische stof op de akker te verwerken wordt het watervasthoudend vermogen en het infiltratievermogen van de bodem vergroot. Dit is goed voor de landbouw en voor de natuur.

Biomassapleinen
Centrale voorwaarde voor deze plannen is de ontwikkeling van goed functionerende biomassapleinen. Op deze ‘hubs’ kunnen materialen verzameld en bewerkt worden om tot de juiste bodemverbeteraar te komen. Er moet capaciteit zijn voor opslag tot het juiste moment van aanwending. Ruw, onbewerkt materiaal kan natuurlijk ook gebruikt worden als strooisel in de stal.

Pilot “Kleine Kringloop Gorp en Roovert”
Waterschap De Dommel, gemeenten Goirle en Hilvarenbeek, Brabants Landschap, Landgoed Gorp en Roovert en (een collectief van) grondeigenaren zijn hiervoor een samenwerking aangegaan. Het project “Kleine Kringloop Gorp en Roovert” is geaccepteerd als officiële pilot in het kader van de alliantie “Circulair Terreinbeheer” (CT). CT is een initiatief van diverse overheden om tot duidelijke wettelijke kaders te komen rondom kleine kringlopen. Daarom is het belangrijk om nu, met de aangehaakte partners, concrete afspraken te gaan maken in het gebied. Waterschap De Dommel heeft, als trekker van het project, een externe projectleider ingehuurd om de eerste stappen te zetten met het project. Philippe van der Grinten, van Provinos, kreeg de opdracht.

 

Cirkel van 5 km. rond het landgoed
Doel van dit project is het stimuleren, ondersteunen en faciliteren van de kleine kringloop voor het benutten van organische reststromen in de omgeving van Landgoed Gorp en Roovert. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten op lopende samenwerkingen en aangestuurd op lokale en regionale organisatie. Begrenzing van het project is het landgoed Gorp en Roovert tot maximaal 5 km daarbuiten.

Voorbewerking tot Bokashi
Brabants Landschap (BL) rijdt nu snoeiafval en maaisel uit over eigen akkers en op akkers van lokale boeren, zonder echte voorbewerking; hooguit eenmaal omzetten. Waterschap De Dommel bemerkte bij een soortgelijke toepassing ongewenste ontwikkelingen op, in de vorm van percolaatvocht en onkruiddruk. Om dat te voorkomen stimuleert het Waterschap nu voorbewerking tot Bokashi (fermenteren van maaisel). Het Bokashi-proces zorgt ervoor dat het maaisel voorverteerd wordt, waardoor het beter opneembaar is voor bodemleven. We weten allemaal hoe belangrijk dat is voor bodemkwaliteit en het waterbeheer. Hierover kunt u meer lezen op de site van Provinos
https://www.provinos.nl/bodem-bokashi/wat-is-bokashi. Als er vanuit de omgeving vraag is naar compost kan er ook aan compost gewerkt worden.

Dertig boeren!
De deelnemende partijen zijn zeer geïnteresseerd in samenwerking met boeren om het watervasthoudend vermogen van de gronden rondom de Waterparel Gorp en Roovert te verhogen. Tijdens voorbereiding van dit uitvoeringsprogramma, in twee workshops, hebben alle betrokken partijen, inclusief boeren, zich uitgesproken over ambities, urgentie en mijlpalen.
De urgentie wordt gevoeld; het waterbeheer wordt steeds moeilijker, de bodemkwaliteit staat onder druk, grond- en oppervlaktewaterkwaliteit moet worden verbeterd en kringlopen gesloten. Daarom is het doel om ongeveer 30 boeren in Goirle en Hilvarenbeek te benaderen om mee te doen.

Wet en regelgeving
De ambitie is hoog. Tegelijk wil men meer duidelijkheid verkrijgen rondom wet- en regelgeving, maar ook praktijkpilots uitvoeren, biodiversiteit vergroten en vochthuishouding en nutriëntenhuishouding verbeteren.

Drie fasen
Het project is in drie fasen opgedeeld. Fase 1 is een verkenning om tot een concrete aanpak te komen voor de Kleine Kringloop Gorp en Roovert en wordt er een start gemaakt om op één locatie maaisel te verzamelen en te bewerken. In Fase 2 wordt dit verder uitgebreid. In fase 3 wordt gekeken hoe dit project overgedragen kan gaan worden naar een collectief van gebruikers van de Kleine Kringloop Gorp en Roovert.
Meer info:
Maarten van Schijndel, adviseur watersysteem bij Waterschap De Dommel. MvSchijndel@dommel.nl of 0642369921.

Meer info: info@anvkempenland.nl

Lokaal biomassa verzamelen rondom Landgoed Gorp en Roovert

Oeverzwaluwen aan de Rotte in Hapert

In een zandberg naast de bouwpercelen aan de Rotte in Hapert hebben zich een 20 paartjes oeverzwaluwen gevestigd. De zandberg moet verwijderd worden. Om de zwaluwen te behouden voor deze buurt hebben de eigenaar en buurtgenoten contact gezocht met Agrarische Natuurvereniging Kempenland en Werkgroep Weidevogels Zuid Oost Brabant.
Het doel is deze kolonie te behouden.
In het naast gelegen waterbergingsgebied is plaats gevonden om een permanente Oeverzwaluwwand te plaatsen. Samen met Brabantslandschap is door ANV Kempenland subsidie aangevraagd om dit te kunnen realiseren. Leden van Werkgroep Weidevogels en Vogelwerkgroep de Kempen gaan samen met de buurt en de eigenaar deze wand bouwen. De komende maand gaan we beginnen als Corona en het weer het mogelijk maken. Ook de Gemeente Bladel heeft zijn medewerking toegezegd. Door deze samenwerking is een werkgroep ontstaan die gaat zorg dragen dat deze Oeverzwaluwen nog lang een goede nestplaats hebben om hun eieren te leggen en de jongen groot te brengen. Het is wel belangrijk dat er rust rondom de broedplaats is. Zodoende wordt hun voortbestaan gewaarborgd en voor de buurt veel kijkplezier.
Noud Janssen .

Dit project is mede mogelijk gemaakt middels subsidie van de Postcodeloterij

 

foto: uit De Vogeldagboeken van Adri de Groot

Veel boeren-landschapselementen tijdens fietstocht Rielsche Heide

Eindelijk kon er weer wel een activiteit doorgaan voor ANV Kempenland! Effe handjes schoon en afstand houden, dan is er veel mogelijk. Wim, Harriette en Lina van Roessel ontvingen ons met koffie en heerlijke kruidkoek op boerderij de Regte Heijden. Lina had de kruidboek zelf gebakken en de lekkerbekken onder ons snuffelden meteen even in de mooie boerderijwinkel. Heel veel lekkere dingetjes hebben ze daar en je kunt bij Lina verschillende bioboxen bestellen: https://regtstreeksbylina.nl/
Als je er toch bent moet je even kijken naar de ‘Agroforestry’-projecten van Wim. Gehoornde koeien grazen tussen notenbomen en fruitbomen en de kippen wonen in een caravan. Je kunt er trouwens ook camperen.

Op pad
Met 25 man en vrouw sterk trapten we over het Bels Lijntje, tegen een stevig westenwindje de Rielsche Heide op. Een miezerregentje kon ons niet deren…hup, achter Nelis aan, want de veldcoördinator weet overal de weg.

STIKA-projecten en ANLb Leefgebied
Meteen om de hoek bekeken we al enkele STIKA-randen. Deze akkerranden zijn ingezaaid met bloeiende kruiden. Het is voor de boer best een uitdaging om ze met dit droge weer toch goed in bloei te krijgen en de opkomst van ongewenste kruiden te voorkomen. Ze hebben op de STIKA-randen immers geen middelen tot hun beschikking, want bemesting en gewasbeschermers komen er bij agrarisch natuurbeheer met STIKA en ANLb niet aan te pas.

We passeerden ‘de Kiek’, daar wordt het schijnvliegveld uit de tweede wereldoorlog herdacht met een cortenstalen vliegtuigmodel. Dat was net zichtbaar vanaf het fietspad.
Maar we waren vooral benieuwd hoe een ‘ANLb Leefgebied Open Akkers op Zand’ er vier jaren na de start uit zou zien. Het mooie van een ANLb-leefgebied is dat er door de boeren in het gebied veel elementen voor biodiversiteit dichtbij elkaar worden aangelegd en onderhouden. Zo ontstaat er een groene dooradering door het boerenland; een structuur van verbonden elementen, waardoor insecten, vogels en kleine dieren zich kunnen verplaatsen.

Behoefte aan insecten
We piepten door het gehuchtje Alphen Oosterwijk, een beetje verrast dat we daar zomaar over het erf konden fietsen.
Pas daarna ervaar je de schaal van het jong ontginningsgebied, met haar rechte wegen en forse maten. Op de zondagochtend is het er rustig.
Straatnamen als Herderweg, Schapendyc en Lammerweg herinneren nog aan de voormalige heide. Links en recht zagen we ANLb-elementen en af en toe gunde Nelis ons rust om te kijken naar de ontwikkeling in de kruidenranden en samen de resultaten te bespreken. We hadden ook Maaike Riemslag onder ons, zij weet alles over de vogelstand in het gebied. Ze vertelde dat de weidevogels uit het gebied zijn verdwenen, maar akkervogels profiteren wel van de ANLb elementen. Maaike vertelde over de samenwerking tussen boeren en vogelbeschermers, daar is echt veel gewonnen! ‘We bellen elkaar gewoon’, zegt Maaike.

In dit gebied is predatie door de vos en kraaien niet het probleem. De nesten komen uit, maar het probleem zit echt in gebrek aan voedsel voor de kuikentjes. Met de kruidenranden hopen de boeren hen toch iets te bieden. Aan de overscherende zwaluwen af te lezen moet het in de randen met de insecten wel goed zitten. Een beetje jammer dat de zon zich niet liet zien, want met bedekt weer tonen de bloeiende kruiden zich niet zo fraai. Ze hebben echt een zonnetje nodig om op kleur te komen. Maar goed, gezien het droge voorjaar is een beetje regen hier zeer welkom.

Aanleggen bij boer Jos
Gelukkig kregen we ook een stuk wind mee. Degenen zonder trapondersteuning konden even op adem komen. Weer een stukje Bels lijntje en daarna konden we aanleggen bij ‘van ’t Zandeind’ voor een glaasje appelsap en het verhaal van Jos Huijbregts. Geboren als boerenzoon in een groot gezin zat overname van de boerderij er niet zomaar in. Toch kon hij op zijn eigen manier ‘boer Jos’ worden, door met inzet van alle talenten die hem en zijn vrouw ter beschikking stonden, een eigentijdse boerderij op te zetten. Jos is er een van ‘wat kan er wél?’ Met aangepaste koeienrassen en een ‘zorgtak’ aan de boerderij konden ze toch van start. Helaas heeft Jos zijn vrouw af moeten geven, maar haar herinnering is altijd dichtbij in het gastvrije paviljoen dat aan haar gewijd is.

Op de boerderij is het hele gezin in de weer met de goed bezochte camping en een gewaardeerde opvang voor autistische kinderen. De koeien nemen een belangrijke plaats in in het bedrijf. Er zijn speciaal voor de kinderen van de zorgboerderij aaibare koeien en met de zelfredzame Lakenvelders beheren ze natuur op Landgoed de Hoevens. In de winkel van boer Jos kun je producten van het land kopen. Ze hebben er bijzonder smakelijke Lakenvelderburgers en worstenbroodjes. We mochten met het hele gezelschap een kijkje nemen op het bedrijf. U kunt ook kennismaken op hun websitepagina https://www.vanhetzandeind.nl/

Patrijzenranden, Leeuwerikranden en Vogelakker
Weer tegen de wind in, de Goorweg op. Daar zijn dichtbij elkaar een grote Luzerne-akker, omgeven door een kruidenrand, een patrijzenrand en een veldleeuwerikenrand. Luzerne is een vlinderbloemige die voor zijn groei stikstof uit de lucht vangt. Bemesting is dus niet nodig. Het is een eiwitrijk gewas dat de koeien graag lusten. Als de boer de luzerne maait dan blijven de kruidenranden overeind om nog voedsel en beschutting te bieden voor insecten en vogels. De wortels van de luzerne rijken diep de bodem in, daardoor is dit gewas niet zo droogtegevoelig en het is goed voor de bodemstructuur.

Op een mooie dag zoemt het boven de luzerneakker van de insecten. Dan kun je er ook de veldleeuwerik horen kwetteren en soms een kwartel. We bogen af naar de ‘Kwadenhoek’, waar met de landgoedregeling een groot stuk natuur is aangelegd, in combinatie met drie bouwtitels. De villa’s zijn inmiddels gebouwd en het natuurgebied is vrij toegankelijk, ga er maar eens wandelen langs de vrij meanderende beek.

Maar voor ons was het tijd om terug te keren, een laatste stukje Bels lijnte, op naar de Regte Heijden waar Lina ons opwachtte. Een buitenkansje om nog even in de boerderijwinkel te kunnen snuffelen. Je gaat bij Lina natuurlijk nooit met lage handen weg!

Ook fietsen?
De routekaart vindt u hier

Kaart Fietsroute ANV Riel 2019 09

2020 06 Rielsche heide Agr Nat Beh

Bodempakketten: nu inschrijven!

 

Organische stof in je percelen verbetert de vochtopname, het vochtleverend vermogen, de bodemvruchtbaarheid, de vitaliteit van het bodemleven, de samenhang tegen erosie…organische stof is overal goed voor en bodemkwaliteit is je basis!

In het werkgebied van Waterschap de Dommel is per 1 januari volgend jaar een nieuw ‘Bodempakket’ beschikbaar om het organische stofgehalte te bevorderen, door het opbrengen van plantenresten. U krijgt met dit pakket een vergoeding in de kosten voor het aanmaken en het uitrijden van organische stof. Het pakket is beschikbaar voor alle percelen met een Organische Stofgahlte onder de 3 %. U gaat een overeenkomst aan voor 2 jaren.

klik hier voor pakket Bodemverbetering C met gewasresten

Begin juni wordt er in het gebied van Waterschap de Dommel geinventariseerd hoeveel budget er gereserveerd moet worden om de nieuwe Bodempakketten te kunnen aanbieden. ANV Kempenland zet zich in om deze Bodempakketten aan te bevelen. Als u interesse hebt, wees er dan snel bij, want 14 juni sluit de aanmelding.

Meld u aan voor 14 juni: bodempilots.cmb@gmail.com

 Wilt u meer weten over Bokashi-fermentering:

klik hier voor een filmje over Bokashi-fermentering

 

 

Kansen met NatuurInclusieve Landbouw

Bent u op zoek naar een meer duurzame, grondgebonden opzet voor uw bedrijf?

Dan kan de Provincie u van dienst zijn met de NIL-regeling voor  ‘Omschakeling naar natuurinclusieve landbouw’

Veehouders of een samenwerkingsverband van agrarische bedrijven waarvan er minimaal één veehouder is, kunnen subsidie ontvangen voor het (laten) opstellen van een businessplan waarmee de omschakeling van een reguliere naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering wordt gerealiseerd.

Collectief Midden Brabant en ZLTO ondersteunen deze regeling.

klik hier voor informatie over NIL

 

 

‘…Natuur is het fundament onder ons bedrijf…’

Hillekens Hoeve gastheer voor bedrijfsbezoek NatuurInclusieve landbouw  ‘Netwerk Goedboeren’

Donderdag 22 maart opende het ‘Netwerk Goed Boeren’ een cyclus van vijf bedrijfsbezoeken voor geinteresseerden, om te laten zien hoe natuurbeheer en korte ketens onderdeel kunnen zijn van de bedrijfsvoering. Een flinke groep boeren en betrokkenen maakte graag gebruik van de uitnodiging, op deze zonnige voorjaarsdag.  Jack en Annelies Verhulst verwelkomden de gasten met koffie en koeken en toen iedereen een plaatsje gevonden had vertelde Jack over de zoektocht die vooraf is gegaan aan de vestiging van hun mooie nieuwe bedrijf aan de Vlaanderbos te Etten Leur. Zoals zo vaak zorgde artikel 19 voor oponthoud.

ruimte voor 2 ha natuur in de inrichtingsplannen

Jack en Annelies waren al voor de bedrijfsverplaatsing in 2006, overtuigd dat zij hun bedrijf anders wilden inrichten, maar op de oude locatie hadden zij niet voldoende ontwikkelruimte om naar een levensvatbaar biologisch melkveebedrijf om te schakelen. Voor een extensievere bedrijfsvoering is immers meer grond nodig. Toen de plannen vorm begonnen te krijgen kregen Jack en Annelies een locatie in het oog waar zij hun droom tot werkelijkheid konden brengen.

De integratie van natuurbeheer in het bedrijf opende mogelijkheden. ‘Natuurbeheer is het fundament onder ons bedrijf ‘, vertelt Jack. Hij is dan ook trots op de kerkuil die zijn intrek in de schuur heeft genomen. ‘De kerkuil is de kroon op ons biotoop’, weet hij, ‘want voordat deze deze predator zich vestigt moet de voedselketen van kruiden tot insecten en veldmuizen in orde zijn’.

een natuurvriendelijke oever met knotwilgen

Jack blijkt een verdienstelijk ontwerper, want zijn inrichtingsschetsen voor het nieuwe biologische melkveebedrijf werden bijna een op een overgenomen door de deskundigen. De bebouwing ligt op het hooogste deel en de kruidenruike graslanden liggen grotendeels op de klei. Het kruidenrijk grasland ontwikkelt zich goed en is in de droge zomer van 2018 groen gebleven. Dat heeft te maken met de diepere doorworteling van verschillende grassoorten en kruiden. Aan de bebouwing is een perceel ingericht met lange rijen walnotenbomen en hoogstamfruitbomen van oudhollandse rassen. Deze krijgen bescherming van palen en gaas, zodat de koeien ze niet beschadigen. In de zomerdag kunnen de koeien profiteren van de schaduw onder de bomen, terwijl de diepe doorworteling de bodem en de waterhuishouding verbetert. Op termijn hoopt de familie op een rijke walnotenoogst.

natuurbeheer vraagt andere vaardigheden

Het gezelschap werd meegenomen langs een struweelbosje, waar door kenners in het gezelschap al meteen vogels gespot werden. Een jonge houtsingel wordt geflankeerd door een graankruidenrand. Ook half maart zagen we daar al insecten en een bruine kikker. Jack vertelt dat in de houtsingels soorten zitten die hem helpen met de bedrijfsvoering, denk aan de bijen die de fruitbomen bestuiven. Verderop liepen we langs een natuuroever met knoestige knotwilgen. Elders liggen een drietal poelen, diverse heggen en een lint van 50 eikenbomen.  Natuurlijk brengen al deze landschapselementen een vracht werk met zich mee, maar gelukkig krijgt Jack hulp van de natuurwerkgroep, waarvoor hij graag het uitkomende hout en een schenking aan de fooienpot beschikbaar stelt. Samenwerking verbreedt het draagvlak, daar is Jack blij mee. Intussen is er een schat aan kennis en ervaring in het natuurbeheer opgedaan.

langs de houtsingel ligt een graankruidenrand

Alles tezamen beheert Jack 2 ha. natuur. Omwonenden en recreanten kijken met belangstelling naar zijn bedrijf. Vanaf het fietspad genieten passanten van de bloemenranden. Jack voelt waardering voor zijn werk en noemt het een verademing dat hij als boer niet langer gedoogd, maar nu zelfs gewenst is.

De excursie werd besloten met een beker verse chocolademelk en een slotbespreking van Jack. Het hele gezelschap was het erover eens dat het bedrijf van Jack en Annelies een verrijking voor de omgeving is. Zo kan het ook.

Op 23 mei is er weer een Bedrijfsbezoek, dan is het thema kruidenrijk grasland en korte ketens, op de Dobbelhoeve te Udenhout.

Interesse? Mail info@goedboeren.nl

 

 

 

Boeren uit Midden Brabant te zien bij bij ´Wildernis onder Water´

In de aflevering ‘Wildernis onder water’ van 18 december waren ook twee boeren uit Midden Brabant te zien:

Toine Maas uit Heeze vertelt over zijn inspanningen om het water van de Buulder Aa schoon te houden.

’t is even volhouden. Na enige jaren verdwijnen de probleemonkruiden van zelf,’  aldus Toine Maas

Met monitoren kun je niet vroeg genoeg beginnen. Jong en oud is enthousiast om mee te zoeken naar biodiversiteit op het land. De vlinders, libellen, verschillende soorten kruiden, vissen, slakken, amfibien die ze vinden op het boerenland zeggen iets over de kwaliteit van het oppervlaktewater en het stadium waarin de verschraling van een natuurstrook zich bevindt. Hoe schraler, des te meer kansen voor soortenrijke natuur.

In Vessem heeft Martijn Tholen een aantal mooie combinaties gevonden om zo zuiver mogelijk om te gaan met water en meststoffen. Hij houdt Alpaca’s op zijn kruidenrijk grasland. Deze dieren doen het goed op ‘hard gras’ en leveren een bijzonder product, de Alpacawol. Water voor zijn dieren haalt hij uit dezelfde bron als BrabantWater.

Martijn Tholen geeft aan ‘Ik gebruik het water van mijn land zo efficient mogelijk’.

Martijn vindt het belangrijk om zuinig met water om te gaan. Met een ingenieus drainagesysteem voert hij water van kwelrijke percelen door naar de drogere percelen. Daarmee voorkomt hij dat meststoffen met het water van de kwelrijke percelen afstroomt naar de beek en benut hij het voedselrijke water voor de droge delen. Overige meststoffen houdt hij uit het water door een buffer van gras/kruidenstroken aan te leggen langs de watergangen. Hij ziet daar de kikkers en insecten toenemen.

‘…er zitten dus wel degelijk kikkers…’

Waterschap de Dommel heeft een bijdrage geleverd aan deze serie door te laten zien dat veel boeren maatregelen nemen die een positief effect hebben op de waterkwaliteit. Collectief Midden Brabant was betrokken bij de voorbereidingen.

Het is een mooie uitzending geworden. Te zien op:  : https://www.npostart.nl/wildernis-onder-water/VPWON_1269183