Collectief Midden-Brabant viert zes jaar ANLb

Na een jaar verlenging koerst het ANLb nu toch echt af op een nieuwe contractperiode, aansluitend op het nieuwe GLB. Collectief Midden zag hierin reden om met haar leden terug te kijken op zes jaren ANLb, juist voordat de nieuwe periode van start gaat. Vrijdagmiddag 3 juni was het zover.

Waar staan het collectief nu?

Wat heeft het ANLb ons gebracht? Wat ging er goed, wat kan beter? Carlo Braat bracht de uitgangspunten van de stelselwijziging in 2016 nog eens voor het voetlicht. Het agrarisch natuurbeheer moest effectiever georganiseerd worden door concentratie van maatregelen in kansrijke gebieden (de leefgebieden) en het moest efficiënter door de beheercontracten collectief aan te vragen. Daartoe zijn vanuit de ANV’s de Collectieven opgericht.

 

Afb.: Meedenken met de casus van Noortje Krol en Gerard Willems _ (foto: M. Leesberg)

Hoe verder?

Hoe kijken de deelnemers terug op de afgelopen periode? Peter Kerkhofs peilde de stemming onder de aanwezigen. Iets meer dan 90% van de aanwezige deelnemers gaf aan met het collectief de nieuwe periode in te willen gaan. Vervolgens liep Carlo al een beetje vooruit op de nieuwe periode, maar hij beloofde dat het collectief hierover in september informatiedagen zal aanbieden. Nu alvast meer weten: klik hier

Samenwerking met deANV’s

Collectief Midden-Brabant hecht aan een goede samenwerking met de de ANV’s in het gebied. Met de inzet van veldmedewerkers wil zij de deelnemers informeren en ontzorgen.

Zeggenschap over de pakketten, flexibiliteit, ontzorging en op behoud van budget zijn speerpunten. In Brabant resulteert dit alles in een oppervlakte van bijna 800ha beheer met ANLb. Voor Agrarisch Waterbeheer nog eens 437ha. De monitoringsresultaten zijn bemoedigend, zoals na te lezen is in het rapport van MaasArend, december 2021 (klik hier).

Workshops

Na de pauze kozen de deelnemers uit een tweetal praktijkgerichte workshops over de thema’s ‘Zelf natuur ontwikkelen’ en ‘Van Intensief naar Natuurinclusief, maar hoe dan?’

Ervoor gaan!

Lex Huijbers, voorzitter van Collectief Midden-Brabant besloot de middag met een korte maar krachtige conclusie: ‘het allerbelangrijkste is het om iets echt te willen, dan is er veel mogelijk. Uit beide workshops en de reacties blijkt opnieuw dat het bedrijfsmodel zowel ecologisch als economisch op orde moet zijn. Beide zijn nodig voor volhoudbaarheid.’ Met die woorden opende Lex de borrel om nog even na te praten na een geslaagde middag.

Afb.: Drie voorzitters van de Brabantse Collectieven luisteren geboeid mee. Vlnr: Lex Huijbers (CMB), Minette Straver (CWB) en Jan van der Biezen (COB) _ (foto: M. Leesberg)

Onderzoek Vogelakkers door Popko Wiersma

Ontwikkelingen moeten nauwkeurig gemonitord worden om aan te tonen of nieuw beheer vruchten afwerpt. Popko Wiersma, coordinator MAS-tellingen bij Kenniscentrum Akkervogels onderzoekt op landelijke schaal de ervaringen met het beheerpakket ‘Vogelakker’.

Ervaringen Midden-Brabant

In Midden Brabant beheren de leden van Collectief Midden 42 ha. van dit pakket. Hen werd met een inhaalslag gevraagd om een vragenlijst in te vullen. Een aantal boeren zag kans om dit klusje ‘als de gesmeerde bliksem’ te klaren. Het invullen vroeg toch echt wel even tijd, maar de boeren zagen er het nut van in. ‘Zo zie je dat er wat gedaan wordt met de ervaringen die je opdoet!’, was de reactie.

Het Midden-Brabantse geluid moet ook gehoord worden

En daarmee slaan ze de spijker op de kop. Het is uitermate belangrijk dat de ervaringen in het kleinschalig gebied op onze hoge zandgronden meegenomen worden in het onderzoek, zodat er bij doorontwikkeling van het pakket ‘Vogelakker’ rekening mee kan worden gehouden. Daarom langs deze weg nogmaals bedankt voor het meedoen aan het onderzoek.

Nieuwe brochures Brabantse Collectieven en BoerenNatuur

De Brabantse Collectieven hebben een brochure samengesteld. Deze geeft een beeld van hun doelstellingen en activiteiten. Bekijk eens op een rustig moment wat zij voor jou kunnen betekenen:

Wil jij BoerenNatuur leren kennen? Kijk dan eens op de website van

en lees het nieuwe BoerenNatuur Magazine

 

Nieuws van de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij

 Het is alweer even geleden dat we onze lezers bijgepraat hebben over de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BBM). Het project is opgestart in het voorjaar van 2021, vanuit Brabants Bodem in het Van Gogh Nationaal Park i.o. Inmiddels hebben 191 deelnemers hun intake doorlopen.

Met 2020 als nulmeting is hun bedrijf doorgelicht aan de hand van 13 Kritische Prestatie Indicatoren (kpi’s). Daarrmee krijgen deze ondernemers een objectief beeld van hoe zij scoren op het gebied van duurzaamheid. Die score wordt uitgedrukt in punten en elk punt levert 1 euro op: klinkende munt. Hoe hoger de score, des te meer levert het op.

Bijsturen

Behalve de gemeten score hebben de boeren ook een inschatting gemaakt van hun duurzaamheidsprestaties in de volgende drie jaren. Met de kpi-puntentelling kunnen zij precies zien hoeveel een investering in de duurzaamheidsscore oplevert voor hun bedrijf. Zo zien zij direct hoeveel hun plannen opleveren voor biodiversiteit, water, bodem en klimaat. Zij kunnen hun plannen evt. bijstellen met het oog op duurzaamheid en de winst daarvan krijgen ze direct in beeld.

De ondernemer zit aan de knoppen!

Beloning

De eerste beloningsronde op de KPI’s zal komende zomer plaatsvinden. Boeren die doorontwikkelen vergroten drie jaren lang, elk jaar hun verdiensten met BBM. Doorgroeien kan tot een maximum € 5000 per jaar, maar die heb je niet zomaar beet!

Maatschappelijke winstpunten

De deelnemers van BBM krijgen via de kpi-score duidelijk zicht op de duurzaamheids-aspecten  van hun bedrijf en hoe zij kunnen bijsturen. Omdat die duurzaamheidswinst een maatschappelijk belang dient zijn verschillende partijen geïnteresseerd om te participeren in BBM bijvoorbeeld door de deelnemers op andere wijze te belonen. Bij de pachtgunning van het GOB wordt deelname aan BBM meegewogen, de Rabobank wil rentekorting verlenen voor investeringen, er worden interessante scholingstrajecten aangeboden, kosteloos voor BBM-boeren, de waterschappen en BrabantWater tonen interesse om mee te denken.

Ontwikkelingen

In deze nieuwsbrief houden wij je op de hoogte van hoe het de deelnemers vergaat en hoe zij gemiddeld scoren gedurende de looptijd van BBM: 2021/2022/2023. 

meer weten:

daar vind je ook de nieuwsbrieven BBM.

Meedenken en de laatste ontwikkelingen/kansen

 

Collectief Midden-Brabant brengt bezoek en middelen aan ANV’s

In een wereld in transitie is samenwerking op het platteland nog belangrijker dan ooit. Collectief Midden-Brabant (CMB) begint bij haar eigen basis met een rondje langs alle agrarische natuurverenigingen (ANV’s) en pLattelandsverenigingen (PLV’s) in het gebied.

Op zoek naar antwoorden

Het is niemand ontgaan dat er grote veranderingen op het platteland afkomen. Met de hoge druk op de grond vanuit de energietransitie, natuurontwikkeling, waterproblematiek en klimaatadaptatie, is er ook de stikstofproblematiek waar een oplossing voor gezocht moet worden. Alle gebiedspartijen zoeken naar antwoorden of krijgen er mee te maken.

Saskia Duives en Monique Leesberg werden hartelijk onthaald en deze hernieuwde kennismaking met elkaar leverde een schat aan informatie op over de belangstelling van de ANV/PLV’s, de uiteenlopende werkwijze van de verschillende verenigingen, de mate van deelname aan ANLb, AWB en STILA, maar ook over samenwerkingen van boeren binnen de verenigingen en over de wensen van de leden.

Voor de leden

Daar had CMB al op vooruitgelopen met een pakketje aan mogelijkheden om de ANV/PLV’s in staat te stellen iets meer voor hun leden te organiseren. Saskia en Monique mochten elke ANV/PLV in Midden-Brabant een voucher aanbieden ten bedrage van € 500 te besteden aan activiteiten voor de leden. Goede suggesties zijn welkom.

Paneeltjes voor de mooiste randen

Er zijn veldpaneeltjes beschikbaar om in onze mooiste randen te plaatsen. Heb jij een mooie rand? Stuur een foto in naar info@anvkempenland.nl  dan maak je kans op een paneeltje om passanten mee te informeren. De paneeltjes zijn ook te koop bij het collectief leo.van.lierop@hetnet.nl .

 

Fotowedstrijd

Collectief Midden looft een prijsje uit voor de mooiste foto mbt agrarisch natuurbeheer. Stuur je foto’s naar m.leesberg@gmail.com voor 15 december as.

Nieuwe kansen met NIL

Voor de subsidieregeling Natuur Inclusieve Landbouw (NIL) is een nieuw traject opgestart. Ondernemers die streven naar een meer natuur inclusieve bedrijfsvoering kunnen hier een aanvraag voor indienen. In de basis wordt daarvoor een “doorontwikkelplan” ingediend waarin wordt gemotiveerd hoe extra natuurwaarden worden gecreëerd voor bodem, landschap en biodiversiteit in balans met een gezond economisch model. De toegewezen subsidie dient dan te worden benut om een volwaardig natuur inclusief bedrijfsplan op te stellen.

Resultaten tellen

Inmiddels zijn er zo’n 60 subsidieaanvragen goedgekeurd, waarvan al weer 30 bedrijfsplannen zijn ingediend.

Extra budget

Recentelijk is extra budget toegekend aan dit programma waardoor in totaal ruimte is voor 100 subsidieaanvragen. De toelatingscriteria zijn echter wel aangescherpt. De regeling is voor grondgebonden veehouders met minimaal 10 hectare grond in agrarisch gebruik, welke voor meer dan 50% gelegen is binnen de Groenblauwe mantel of een straal van 1500 meter vanaf de grens van het Natuurnetwerk Brabant.

Meedoen?

Bent u geïnteresseerd en voldoet u aan de voorwaarden? Neem dan contact op met één van de ondernemerscoaches die hierover met u in gesprek gaan en de mogelijkheden onderzoeken.

Frans Verouden | 06 269 069 81 | info@fransverouden.nl
Gerard Willems | 06 21 23 26 16 | gerard.willems@zlto.nl
Maartje Verhulst | 06 18 86 76 80 | agrowcreation@gmail.com

Kruidenrijk gras voor het voerhek (foto: Yvonne van Spreuwel-Meijer)

Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij biedt kansen

Goed nieuws voor Brabantse melkveehouders met rundvee. Vanuit ‘Brabants Bodem’, een project van ‘Van Gogh Nationaal Park i.o.’ (VGNP) is een Brabantse versie ontwikkeld van de landelijke Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij. Vijfenvijftig Brabantse Melkveehouders hebben hieraan meegewerkt.

Duurzaamheid beloond
De regeling beloont melkveehouders op basis van 13 handzame duurzaamheidsindicatoren. Het project loopt voor een periode van drie jaren. Deze drie jaren worden benut om de regeling aan de markt over te dragen, zodat de beloning zelf ook duurzaam wordt.

Uitvoering
Werving van deelnemers en uitvoering van de regeling is in handen van de Brabantse Collectieven West- en Midden-Brabant.

Meer info en aanmelden:
Inschrijven kan tot 26 februari. Er zijn 145 plaatsen, deelname gebeurt op grond van selectiecriteria, zie website Collectieven Brabant. Melkveehouders binnen het Van Gogh Nationaal Park i.o. hebben voorrang.

Meer weten: klik hier

Direct aanmelden: klik hier

Veel boeren-landschapselementen tijdens fietstocht Rielsche Heide

Eindelijk kon er weer wel een activiteit doorgaan voor ANV Kempenland! Effe handjes schoon en afstand houden, dan is er veel mogelijk. Wim, Harriette en Lina van Roessel ontvingen ons met koffie en heerlijke kruidkoek op boerderij de Regte Heijden. Lina had de kruidboek zelf gebakken en de lekkerbekken onder ons snuffelden meteen even in de mooie boerderijwinkel. Heel veel lekkere dingetjes hebben ze daar en je kunt bij Lina verschillende bioboxen bestellen: https://regtstreeksbylina.nl/
Als je er toch bent moet je even kijken naar de ‘Agroforestry’-projecten van Wim. Gehoornde koeien grazen tussen notenbomen en fruitbomen en de kippen wonen in een caravan. Je kunt er trouwens ook camperen.

Op pad
Met 25 man en vrouw sterk trapten we over het Bels Lijntje, tegen een stevig westenwindje de Rielsche Heide op. Een miezerregentje kon ons niet deren…hup, achter Nelis aan, want de veldcoördinator weet overal de weg.

STIKA-projecten en ANLb Leefgebied
Meteen om de hoek bekeken we al enkele STIKA-randen. Deze akkerranden zijn ingezaaid met bloeiende kruiden. Het is voor de boer best een uitdaging om ze met dit droge weer toch goed in bloei te krijgen en de opkomst van ongewenste kruiden te voorkomen. Ze hebben op de STIKA-randen immers geen middelen tot hun beschikking, want bemesting en gewasbeschermers komen er bij agrarisch natuurbeheer met STIKA en ANLb niet aan te pas.

We passeerden ‘de Kiek’, daar wordt het schijnvliegveld uit de tweede wereldoorlog herdacht met een cortenstalen vliegtuigmodel. Dat was net zichtbaar vanaf het fietspad.
Maar we waren vooral benieuwd hoe een ‘ANLb Leefgebied Open Akkers op Zand’ er vier jaren na de start uit zou zien. Het mooie van een ANLb-leefgebied is dat er door de boeren in het gebied veel elementen voor biodiversiteit dichtbij elkaar worden aangelegd en onderhouden. Zo ontstaat er een groene dooradering door het boerenland; een structuur van verbonden elementen, waardoor insecten, vogels en kleine dieren zich kunnen verplaatsen.

Behoefte aan insecten
We piepten door het gehuchtje Alphen Oosterwijk, een beetje verrast dat we daar zomaar over het erf konden fietsen.
Pas daarna ervaar je de schaal van het jong ontginningsgebied, met haar rechte wegen en forse maten. Op de zondagochtend is het er rustig.
Straatnamen als Herderweg, Schapendyc en Lammerweg herinneren nog aan de voormalige heide. Links en recht zagen we ANLb-elementen en af en toe gunde Nelis ons rust om te kijken naar de ontwikkeling in de kruidenranden en samen de resultaten te bespreken. We hadden ook Maaike Riemslag onder ons, zij weet alles over de vogelstand in het gebied. Ze vertelde dat de weidevogels uit het gebied zijn verdwenen, maar akkervogels profiteren wel van de ANLb elementen. Maaike vertelde over de samenwerking tussen boeren en vogelbeschermers, daar is echt veel gewonnen! ‘We bellen elkaar gewoon’, zegt Maaike.

In dit gebied is predatie door de vos en kraaien niet het probleem. De nesten komen uit, maar het probleem zit echt in gebrek aan voedsel voor de kuikentjes. Met de kruidenranden hopen de boeren hen toch iets te bieden. Aan de overscherende zwaluwen af te lezen moet het in de randen met de insecten wel goed zitten. Een beetje jammer dat de zon zich niet liet zien, want met bedekt weer tonen de bloeiende kruiden zich niet zo fraai. Ze hebben echt een zonnetje nodig om op kleur te komen. Maar goed, gezien het droge voorjaar is een beetje regen hier zeer welkom.

Aanleggen bij boer Jos
Gelukkig kregen we ook een stuk wind mee. Degenen zonder trapondersteuning konden even op adem komen. Weer een stukje Bels lijntje en daarna konden we aanleggen bij ‘van ’t Zandeind’ voor een glaasje appelsap en het verhaal van Jos Huijbregts. Geboren als boerenzoon in een groot gezin zat overname van de boerderij er niet zomaar in. Toch kon hij op zijn eigen manier ‘boer Jos’ worden, door met inzet van alle talenten die hem en zijn vrouw ter beschikking stonden, een eigentijdse boerderij op te zetten. Jos is er een van ‘wat kan er wél?’ Met aangepaste koeienrassen en een ‘zorgtak’ aan de boerderij konden ze toch van start. Helaas heeft Jos zijn vrouw af moeten geven, maar haar herinnering is altijd dichtbij in het gastvrije paviljoen dat aan haar gewijd is.

Op de boerderij is het hele gezin in de weer met de goed bezochte camping en een gewaardeerde opvang voor autistische kinderen. De koeien nemen een belangrijke plaats in in het bedrijf. Er zijn speciaal voor de kinderen van de zorgboerderij aaibare koeien en met de zelfredzame Lakenvelders beheren ze natuur op Landgoed de Hoevens. In de winkel van boer Jos kun je producten van het land kopen. Ze hebben er bijzonder smakelijke Lakenvelderburgers en worstenbroodjes. We mochten met het hele gezelschap een kijkje nemen op het bedrijf. U kunt ook kennismaken op hun websitepagina https://www.vanhetzandeind.nl/

Patrijzenranden, Leeuwerikranden en Vogelakker
Weer tegen de wind in, de Goorweg op. Daar zijn dichtbij elkaar een grote Luzerne-akker, omgeven door een kruidenrand, een patrijzenrand en een veldleeuwerikenrand. Luzerne is een vlinderbloemige die voor zijn groei stikstof uit de lucht vangt. Bemesting is dus niet nodig. Het is een eiwitrijk gewas dat de koeien graag lusten. Als de boer de luzerne maait dan blijven de kruidenranden overeind om nog voedsel en beschutting te bieden voor insecten en vogels. De wortels van de luzerne rijken diep de bodem in, daardoor is dit gewas niet zo droogtegevoelig en het is goed voor de bodemstructuur.

Op een mooie dag zoemt het boven de luzerneakker van de insecten. Dan kun je er ook de veldleeuwerik horen kwetteren en soms een kwartel. We bogen af naar de ‘Kwadenhoek’, waar met de landgoedregeling een groot stuk natuur is aangelegd, in combinatie met drie bouwtitels. De villa’s zijn inmiddels gebouwd en het natuurgebied is vrij toegankelijk, ga er maar eens wandelen langs de vrij meanderende beek.

Maar voor ons was het tijd om terug te keren, een laatste stukje Bels lijnte, op naar de Regte Heijden waar Lina ons opwachtte. Een buitenkansje om nog even in de boerderijwinkel te kunnen snuffelen. Je gaat bij Lina natuurlijk nooit met lage handen weg!

Ook fietsen?
De routekaart vindt u hier

Kaart Fietsroute ANV Riel 2019 09

2020 06 Rielsche heide Agr Nat Beh

Kansen met NatuurInclusieve Landbouw

Bent u op zoek naar een meer duurzame, grondgebonden opzet voor uw bedrijf?

Dan kan de Provincie u van dienst zijn met de NIL-regeling voor  ‘Omschakeling naar natuurinclusieve landbouw’

Veehouders of een samenwerkingsverband van agrarische bedrijven waarvan er minimaal één veehouder is, kunnen subsidie ontvangen voor het (laten) opstellen van een businessplan waarmee de omschakeling van een reguliere naar een natuurinclusieve bedrijfsvoering wordt gerealiseerd.

Collectief Midden Brabant en ZLTO ondersteunen deze regeling.

klik hier voor informatie over NIL