De Kartuizer vlechtstijl in Hilvarenbeek

Werkgebied De Hilver, ANV Kempenland organiseerde begin dit jaar een workshop Vlechtheggen in Hilvarenbeek en de belangstelling was groot! Maar liefst 20 deelnemers waren benieuwd naar dit eeuwenoud boerenambacht. De dag was fantastisch verlopen en de weergoden waren ons goed gezind, na een lange periode van regen. Heel de dag heeft het zonnetje geschenen. Veel dank aan Ans en Fre van Dal voor de locatie, de heerlijke lunch en de foto’s. Arjen Stoop dank voor je wijze lessen.

Eerst even kort wat is dat nou; heggenvlechten. Dit ambacht is ontstaan om heggen en houtwallen ondoordringbaar te maken. Op de eerste plaats was dat om de gewassen op de akkers te beschermen van wild en vee, en veel later juist om de koeien en schapen in de wei te houden. Met de introductie van prikkeldraad 100 jaar geleden, is het heggenvlechten snel de rug toegekeerd. Maar het heggenvlechten komt stilletjes aan terug…. Hoezo dan?

Nog steeds de dichte, groene afscheiding; Niet meer rond akkers maar wel langs fietspaden, rond erven, boomgaard, bedrijventerreinen. Een gevlochten heg is makkelijk onderhouden en met de nodige doornstruiken is die nog steeds ondoordringbaar voor mensen, honden en vee.
Voor de natuur en biodiversiteit; Een goed gevlochten heg zit onderin goed dicht, met veel grote en kleine fijne takken die veel bescherming bieden aan kleine zoogdieren en zangvogels.

Er zijn nog veel meer redenen, maar ook een belangrijke is dat het heggen vlechten een fantastische bezigheid is. Heerlijk fysiek aan de slag in het landschap maar ook gevoelig maatwerk leveren. En dat hebben gedaan!

Om 10 uur was er een aftrap in de kantine, door Arjen Stoop van Brabants Landschap. De basisprincipes van de kartuizer vlechtstijl werden kort doorlopen; wat zijn de verschillende stappen die erbij komen kijken. Nu de theorie was geen enkel probleem, op naar de praktijk…..

Aan de slag!

Buiten op het perceel van Fré stond een mooie gemengde brede haag van 90 meter lang van zo’n 8 jaar oud. Eerste stap was de haag te ontdoen rozen. Deze zijn heel moeilijk te vlechten. Met 20 personen was dat zo gebeurd. Nu komt het echte werk;

de heg wordt beoordeeld, in welke richting wordt de heg gevlecht (met slootwater mee);
De zijkanten van de heg worden op gesnoeid. Daarbij moesten we opletten dat we ‘kapstokken’ lieten staan. Bij het leggen van de stammen kunnen we deze beter inhaken, waardoor het vlechtwerk steviger wordt
Het kiezen van de staanders en liggers. Staanders blijven staan om de 1,20 – 1,50 m. De liggers worden allemaal gevlochten naar een 1 kant.

En daarna is het kwestie van beginnen. Al doende leert men. In kleine groepjes van 4 à 5 personen werden de liggers ingezaagd/ gekapt en de eerste stammen werden om de staanders gevlochten. Wat erg op viel bij het werk dat je continu bezig bent met elkaar. ‘Wat is de staander?’ ‘Kunnen we deze leggen?’ Dit zijn opmerkingen die elke keer voorbijkomen. Het is gevarieerd werk met uiteindelijk een prachtig eindresultaat.

We morgen terugkijken op een hele fijne dag. Bij deze willen we Fré en Ans bedanken voor de gastvrijheid. Alle deelnemers is van koffie, thee en een heerlijke lunch voorzien; geweldig verzorgd! Arjen; heel erg bedankt voor je uitleg en enthousiasme!

We hebben afgesproken om dit voorjaar te gaan kijken, wat het echte resultaat is geworden. Dan zijn er weer nieuwe scheuten ontwikkeld, en kunnen we kijken hoe de haag zich heeft herpakt. Wij nemen contact op met de deelnemers. Mocht u ook geïnteresseerd zijn, laat dat weten aan info@anvkempenland.nl

Laatste opmerking: Wilt u meer informatie over het heggenvlechten, dan kunt u het instructieboekje bestellen of downloaden bij stichting Kartuizerklooster Sinte Sophie van Constantinopel: www.kartuizerklooster.nl | info@kartuizerklooster.nl

Nelis Klaasen

Meer weten: info@anvkempenland.nl