Successen door toewijding, op de Rielsche Heide

Met de opzet van het provinciaal natuurbeleid ANLb 2016 zijn 2 leefgebieden voor akkervogels ingericht. Boeren hebben bloemrijke en kruidenrijke stroken aangelegd langs hun percelen om ruimte te geven aan insecten en kleine dieren in het boerenland. Dat brengt een goede balans in het buitengebied, waar vogels van meeprofiteren. Op de Rielsche Heide tellen ze hun zegeningen!

Maar dit is alleen maar mogelijk met de trouwe inzet van de grondeigenaren, de toewijding van vele gemotiveerde vrijwilligers en de hulp van de veldcoordinator. Lokale boeren als Wim van Zon en Corne Michielsen en anderen, zetten hier al jaren de schouders onder. Het enthousiasme spat er vanaf en dat vertaalt zich in mooie successen op de Rielsche heide!

Leeuwerikken, geelgors…

Hebt u ook belangstelling voor een aandeel als vrijwilliger in boerennatuur?
Of hebt u belangstelling voor agrarisch natuurbeheer binnen of buiten de leefgebieden?

Meldt u bij de secretaris: info@anvkempenland.nl

 

Kempentrofee 2018 naar de Elshorst: Proficiat Ben en Thea!

Tekst vlgs Hilverbode

Favoriet Weidevarkens Van den Elshorst is door de Kempenaren gekozen tot het meest gewaardeerde initiatief in de Brabantse Kempen en daarmee winnaar van de Brabantse Kempentrofee 2017. Ondernemers Ben Bruurs en Thea Moonen van Weidevarkens Van den Elshorst wisten maar liefst 37% van de stemmen binnen te halen. Burgemeester Judith Keijzers van Oirschot reikte de prijs uit. De andere genomineerden voor de Brabantse Kempentrofee 2017 waren Kempenlef, Tussenheid met het project Verduurzamend Ondernemen in Vrijkomende Agrarische Gebouwen in Midden-Brabant, De Beersche Hoeve en Brandstore Visit Oirschot.

Met de uitreiking van de Kempentrofee wil het Streekplatform, hèt samenwerkingsverband in de Brabantse Kempen, projecten en initiatieven onder de aandacht brengen die zich onderscheiden door hun vernieuwende aanpak of samenwerking. De elfde feestelijke editie van de uitreiking werd in samenwerking met de gemeente Oirschot en Brandstore Visit Oirschot in de raadskelder van het Oude Raadhuis van Oirschot georganiseerd.

Winnaar Kempentrofee 2017

Het bedrijf van ondernemers Ben Bruurs en Thea Moonen in Baarschot is uniek omdat zij experimenteerruimte krijgen om hun bedrijf met weidevarkens verder te ontwikkelen. Dat is afgesproken in een Green Deal met het ministerie van Economische Zaken, de provincie Noord-Brabant, ZLTO, HAS Den Bosch en gemeente Hilvarenbeek.

De varkens lopen dag en nacht buiten in de wei, waarbij ze in de toekomst ook gaan rondscharrelen in het bos. Hiermee willen de ondernemers een vorm van natuurbeheer gaan uitvoeren; een natuur-inclusieve manier van ondernemen. Doel is dat met het project wordt geleerd waar deze nieuwe vorm van varkenshouderij tegenaan loopt en welke aanpassingen nodig zijn, zodat ook andere varkenshouders kunnen overstappen op het nieuwe concept. Volgens schatting kunnen op termijn 50 tot 75 varkenshouders op deze manier een boterham verdienen.

‘Koploper Van den Elsthorst is met recht een winnaar in innovatief en duurzaam ondernemerschap’, aldus bestuurder René Coppens van het Streekplatform de Brabantse Kempen en Stichting Huis van de Brabantse Kempen.

De Brabantse Kempentrofee wordt georganiseerd door het Huis van De Brabantse Kempen.

Symposium Natuurinclusieve Landbouw

Het ‘Goed Boeren Netwerk’ en de BMF organiseren een symposium over ‘Natuur-Inclusieve Landbouw’ in Brabant.

  • Doelgroepen: boeren, bestuurders, retailers en andere ketenpartijen, TBO’s, ambtenaren en andere geïnteresseerden in natuurinclusieve landbouw.
  • Vooral interessant door de sprekers Alex datema (Boerennatuur), Jack Verhulst (Goed Boeren), Janus Scheepers (ZLTO)

Erg interessant vanwege de actualiteit en vanwege de sprekers, zoals Alex Datema en Jack Verhulst.

Meer weten?: info klik hier

Aanmelden voor 23/3:     Aanmelden klik hier

dinsdag 3 april 13.00u (inloop 12.30u)

Provinciehuis, Brabantlaan 1, den Bosch

 

ALV met verrassend thema ‘Alternatieve Teelten’

De Algemene ledenvergadering was goed bezocht. Het bestuur van ANV Kempenland is blij met deze betrokkenheid. Het jaarverslag kunt u onderaan dit bericht nog eens nalezen.

Onze secretaresse, Claudia Rieswijk, heeft afscheid genomen na 2 jaren trouwe dienst. Zij mocht niet naar huis voordat we haar uitvoerig bedankt hadden en we hebben haar namens de vereniging blij gemaakt met een mooie mand met goudeerlijke producten van ‘Kaasboerderij de Ruurhoeve’.

Onze nieuwe secretaris Karel Gevers werd per acclamatie aangenomen en hij nam onder applaus plaats aan de bestuurderstafel, meteen aan het werk!

Vanwege een blijde geboorte in het gezin van de beoogde spreker (proficiat Pim), moest te elfder ure naar een alternatief gezocht worden. Wonderwel wisten we Ed Boerboom (Fa. Alliance te Nieuwkuijk) te vangen. Deze begenadigde spreker draaide in een etmaal tijd een presentatie over ons onderwerp in elkaar. Dan moet je je vak goed verstaan! Wij zijn Ed bijzonder erkentelijk!

En zo kreeg de zaal toch nog waar ze voor gekomen was: een presentatie over alternatieve gewassen. Actueel nu de mais tegenwoordig kritisch bekeken wordt. Niet alleen de verschillende teelten werden besproken, maar ook de beleidsaspecten, de inpassing in de gecombineerde opgave, de voedingswaarde, de droge stof-opbrengst, de oogstmethoden, de afzet en het bewaren van de gewassen. Ed was zo eerlijk om ook de bezwaren te belichten. Ed besteedde ook aandacht aan de effecten op de bodem, doorworteling, onkruiddruk en stikstofbalans.

Rode draad van het verhaal van Ed is dat er vele alternatieven in ontwikkeling zijn, maar dat de resultaten de mais voorzichtig naar de kroon beginnen te steken. De bal ligt nu bij de veredelaars, want ook de mais heeft een lange weg moeten gaan voordat er een concurrerend gewas op de akkers stond. Het palet aan beschikbare maisrassen voor verschillende omstandigheden kan dit mooi illustreren. Met de nieuwe gewassen zal het ook zo gaan.

Intussen is het verstandig goed af te wegen welke gewassen passen bij de individuele omstandigheden en de bedrijfsvoering. En let op: het gaat niet om serieuze teelten waar vakkennis voor nodig is.

Tenslotte besteedde en aandacht aan het inzaaien van mengsels en de afstemming van zaaitijd en oogst van de gekozen soorten. Vaak betekent dit dat de ene soort net niet oogstrijp is of de andere soort net voorbij de optimale oogsttijd. En dan natuurlijk nog de invloed van het weer…

We hebben het plan opgevat om in de zomer een bezoek te brengen aan het demoveld van de Fa. van Broekhoven te Tilburg, zodat we met eigen ogen ‘life’ kunnen zien hoe de teelten zich ontwikkelen: Let op onze agenda!

 

2018 03 Alternatieve teelten Ed

JAARVERSLAG 2017_1

Prachtige winterwandeling voor ANV Kempenland

De dappere dames en heren die de slechte weerberichten voor zaterdag 3 februari trotseerden werden beloond met een klein zonnetje. Antoon Smulders had een wandeling met veel afwisseling uitgezet, in het Hoogeloonse Dal van de Kleine Beerze.

Ditmaal was er geen deskundige uitgenodigd, want de wandeling was vooral bedoeld voor de onderlinge contacten en om kennis te maken met de nieuwe leden. Toch hadden we niet voor niets laarzen aangetrokken, want het beekdal sopte van de overvloedige regen van de laatste weken.

En dan blijkt dat we ook voor de vuist weg gewoon heel veel kennis in huis hebben. Antoon vertelde over de effecten van deze ecologische verbindingszone op de omgeving en de reacties er op vanuit de buurt. Noud wist alles over de historische ontwikkeling ervan, Nelis kon toelichting geven bij de landschapselementen en de akkerranden en Piet kent alle plantjes. Ook voor cultuur en recreatie was er oog. Deze hoog gelegen plek aan de beek was ook in het Neoliticum al bewoond, getuige de zwarte grafheuvel, er zijn bronzen vuistbijlen gevonden en sporen van een Romeinse villa. Het laatste traject ging over een vlonderpad door het bos. De spelletjes die in het bos verstopt zijn, waren uitnodigend, niet alleen voor kleine kinderen!

Gelukkig was de kachel in het honk van de schutterij, waar we te gast waren, goed opgestookt, zodat we nog even konden nagenieten van een dampend kopje koffie of thee met een heerlijke plak verse cake, geserveerd door Niels en Laura, met dank aan Petra en Antoon!

 

Uitnodiging: Winterwandeling voor de leden van ANV Kempenland!

Speciaal onze nieuwe leden, maar ook alle andere leden nodigen wij uit voor een winterwandeling langs een bijzonder stukje in het beekdal van Kleine Beerze bij Hoogeloon.

3 Februari 2018, 13.30u.

Hoogcasterseweg 6A Hoogeloon.

Schuilhut van Gilde St Sebastiaan Onder dèn Boom

Laarzen aanbevolen!!!

Partners en kinderen zijn ook welkom!

Wij ontvangen u met een kopje koffie of thee en daarna nemen we u mee op pad.

De beek slingert zich hier door een strook boerenland, dat nog maar kort geleden (2009) is omgevormd tot een Ecologische Verbindingszone (EVZ). Het gebied is ook ingericht als wateropvang bij veel regenval. Hier en daar is het terrein drassig, vandaar het advies om laarzen te dragen.

Behalve de hermeandering van de beek zijn hier ook een aantal landschapselementen aangelegd. De route laat de samenhang van het beekdal met de omgeving goed zien en ze biedt veel afwisseling. Wie niet uitkijkt krijgt natte voeten!!! Vanwege zijn hoge ligging is het gebied al in de oudheid interessant, met sporen uit het Neoliticum en de Romeinse tijd.

We willen graag met u samen kijken hoe de EVZ zich ontwikkelt.

Na de wandeling, die zo’n anderhalf uur zal uren, drinken we samen nog een kopje koffie of thee met een smakelijke verrassing. Wij hopen u te mogen verwelkomen!

 

 

Steeds meer overwinterende Geelgorzen in de Westhoek dankzij wintervoedselveldjes

Succes bij onze zuiderburen! Lees hoe zij te werk gaan:

Koen Lepla
24 januari 2018

Op zondag 7 januari telden 46 vrijwilligers op 64 veldjes met wintergraan of Japanse haver in het westen van West-Vlaanderen een nieuw recordaantal overwinterende Geelgorzen. Niet minder dan 880 zijn er geteld. Het vorige record van 748, van twee winters geleden, werd daarmee duidelijk gebroken. Die Geelgors, die ging toch achteruit?

Wel, die Geelgors ging inderdaad achteruit, en sterk. Tot begin de jaren 80 kwam deze gele akkervogel werkelijk overal in Vlaanderen voor, van in de duinen tot aan de Maas. Het was één van de meest algemene vogels van kleinschalige landschappen met hagen en hier en daar een boom. Met het verdwijnen van die hagen, van winterse graanstoppels, mestvaalten in de open lucht en kruiden in de wegbermen, kreeg de Geelgors grote honger in de winter. Hun aantal nam een steile duik en ook de verspreiding kromp sterk. In West-Vlaanderen verdween de “Gèspiet” (spreek uit: “Hèspiet”) volledig, op een smalle strook van 5 à 10 km langs de Franse grens na, tussen Alveringem en Dranouter. Over die grens in Frankrijk is het nog altijd een wijdverspreide broedvogel, maar de landbouwintensivering laat zich intussen ook daar voelen. Kortom, het was tijd voor actie.

Hongerwinter
De provincie West-Vlaanderen laat sinds 2003 enkele graanveldjes rond haar provinciedomein de Kemmelberg ongeoogst om de vogels van wintervoedsel te voorzien. Dat werkte van bij het begin heel goed. Het eerste record bedroeg 40 exemplaren. Intussen doen zowel het Agentschap voor Natuur en Bos, Natuurpunt, het Regionaal Landschap Westhoek, de Vlaamse Landmaatschappij en natuurlijk heel wat landbouwers mee. Tijdens de huidige winter komen we daarom aan vele tientallen dergelijke akkertjes. Die kunnen meer vogels van voedsel voorzien. Dankzij dit project zien we toenemende winteraantallen en blijft de broedpopulatie van West-Vlaanderen al sinds 2004 stabiel rond 120 koppels.

De Geelgorzen verspreiden zich ’s winters in groepjes, variërend van enkele tot een vijftigtal vogels. Op de beste percelen zijn de groepen in de tweede helft van de winter vaak groter, soms tellen ze tot 200 stuks. We weten niet of het vooral lokale vogels zijn of dat er veel trekvogels tussen zitten. Er zijn er al veel geringd, maar het is wachten op terugmeldingen.

Andere zaadetende vogels profiteren graag mee. Zelfs van de in de provincie uitgestorven Grauwe gors overwinteren er elk jaar een paar. De meest algemene zijn Vink, Rietgors, Ringmus, Groenling, Keep, Putter, Patrijs (in beperkte mate), Fazant, en nog veel meer. Er zijn al enkele tientallen soorten op die veldjes gezien. Vorig jaar overwinterden er zelfs twee Witkopgorzen, extreem zeldzame dwaalgasten uit Siberië. Roofvogels vinden er muizen. De Sperwer komt graag een duik doen in de groepen vogels maar die zijn heel alert en stuiven bij het minste gevaar alle kanten uit, liefst naar doornige struiken. Het lukt Sperwers bijna nooit om een Geelgors uit zo’n groep te plukken.

De beste resultaten worden geboekt waar het veld zonnig gelegen is, het graan van goede kwaliteit en waar een doornhaag vlakbij staat om te gaan rusten of schuilen.

De Sperwer komt graag een duik doen in de groepen vogels maar die zijn heel alert en stuiven bij het minste gevaar alle kanten uit (foto: Hugo Willocx).

Japanse haver, het ei van Columbus voor de late winter
Japanse haver is een gewas dat steeds vaker als groenbedekker wordt gebruikt. Het wordt gezaaid na de graanoogst om de stoppel in de winter bedekt te houden en stikstof uit de bodem op te nemen. Na de winter is het kapotgevroren en kan het gewoon ondergeploegd worden. We ontdekten dat, als je het voor 15 augustus zaait, het nog in zaad kan komen dat beschikbaar blijft tot in de late winter. Het ei van Columbus! Echt graan zoals tarwe is tegen dan al lang op of rot.

Het einde van de winter is de zwaarste hongerperiode voor akkervogels. Rijpe Japanse haver trekt echter massa’s zaadetende vogels aan, ook Geelgorzen. Het is veel goedkoper dan graan, omdat je het veld niet een jaar lang moet ‘huren’ van een landbouwer. Het schiet niet opnieuw op uit dat zaad, een groot voordeel voor de boer. Medewerkers van het Regionaal Landschap en de Vlaamse Landmaatschappij gaan actief op zoek naar boeren die zo vroeg willen zaaien in ruil voor gratis zaaizaad. En dat werkt. Het is deugddoend dat een effectieve akkervogelmaatregel al eens simpel en goedkoop kan zijn.

En de rest van het jaar?
Met de wintermaatregelen zit het dus goed. De zomermaatregelen spitsen zich toe op het voorzien van insectenrijke plaatsen en brede, liefst gevlochten hagen. Dat gaat voorlopig moeizamer. De maatregelen staan in het provinciale actieplan voor de Geelgors, dat je hier kunt nalezen:https://www.west-vlaanderen.be/soortenbescherming.

Met de steun van het Interreg-project TEC! (“Tous Eco-Citoyens!” of “Iedereen Eco-burger!”) exporteren we onze knowhow nu ook naar Henegouwen en Noord-Frankrijk, waar nog veel meer Geelgorzen te beschermen zijn.

Tekst: Olivier Dochy, Natuurmedewerker provincie West-Vlaanderen
Foto: Koen Lepla & Hugo Willocx

Alex Datema over Natuurinclusieve Landbouw te gast bij Hei Heg en Hoogland

Even een schetsje: Alle ANV’s in Midden Brabant zijn aangesloten bij Collectief ANB Midden Brabant. De 40 Collectieven in Nederland zijn samen verenigd in de stichting Boerennatuur. Hun voorzitter Alex Datema kan als geen ander vertellen over de toekomst van de landbouw in Nederland.

Boerennatuur ziet de toekomst van het Nederlandse agrarisch bedrijf liggen in integrale bedrijfsplannen, agrarische ontwikkeling inclusief zorg voor de omgeving, in de vorm van Landschapsbeheer, Natuurbeheer en Waterbeheer. Zou dat ook in Brabant mogelijk zijn? Kunnen ook burgers hier een rol in spelen?

Alex laat zijn aanstekelijke licht schijnen over deze en dergelijke vraagstukken en gelukkig is hij ook een man van de praktijk!

Ω   18 januari 20.00u café De Hospes Strijperstraat 46 in Leenderstrijp

Ω   Interesse? Kijk dan hier:  uitnodiging 2018 01 18 HHH

Kom meedenken over landschapselementen langs de Kleine Beerze

In het beekdal van de Kleine Beerze, tussen Vessem en Middelbeers timmert het initiatief  ‘Landcooperatie Dal van de Kleine Beerze’ aan het landschap. Zij nodigen steeds weer boeren, burgers en beleid uit om samen te bouwen aan een mooi, toegankelijk en productief landschap langs de beek. Inzet is ruimtelijke kwaliteit en natuurlijke samenhang, bouwstenen zijn heggen, bomenrijen, kruiden- en bloemstroken, wandelpaden…er moet gekneed en gemasseerd worden totdat een plan ligt voor een optimaal landschap voor iedereen.

Ditmaal gaat het om een ontwerpsessie voor de inrichting van de eclogische verbindingszone. Dit is niet zomaar een workshop, maar we hebben het echt over de inrichting uw en ons beekdal.

Agenda:

  • Opening, welkom en toelichting proces door de voorzitter Herman Wevers
  • Uitleg over de kaders voor de aanleg van de landschapselementen en EVZ door Edwarn van der Walle
  • Interactieve ontwerpsessie met deelnemers
  • Vervolgstappen
  • Rondvraag
  • Sluiting

meer weten?

© ANV Kempenland | Website gemaakt door Qombine