BodemUp

Op 3 april hebben wij samen met de ZLTO een bijeenkomst gehad van Bodemup bij De Nachtegaal in Wintelre. Dit is zowel theoretisch als praktisch. WE begonnen met het theoretische gedeelte, waarbij we uitleg kregen hoe de bodem en het bodemleven in elkaar steken. Daarna zijn we naar buiten gegaan om een profielkuil(tje) te steken. Helaas bleek de grond niet erg geschikt, zodat het leerdoel niet helemaal behaald kon worden.

Over BodemUP
BodemUP Brabant is een project dat als doel heeft om grootschalig bodemmaatregelen te realiseren
op agrarische bedrijven in Noord-Brabant. Het project heeft een looptijd van 5 jaar (2022–2027) en
wordt gezamenlijk gefinancierd door het waterschap Aa en Maas, waterschap De Dommel, waterschap
Brabantse Delta, waterschap Rivierenland, Brabant Water en de provincie Noord-Brabant. Het streven
is om ca. 2000 agrariërs te werven als deelnemer. Deelnemers krijgen via een bodemcoach kosteloos
advies op maat over passende bodemmaatregelen. Zo werken zij aan een vitalere bodem en een
betere waterkwaliteit.

Vitale Bodem
Een vitale bodem is dé basis voor een duurzame voedselproductie, voldoende en schoon (drink)water
en meer biodiversiteit. Boeren en tuinders hebben hierin een cruciale rol. Door het optimaliseren van

hun bodemmanagement kan de kwaliteit van de bodems worden versterkt. Brabantse boeren kunnen
zich hierover laten adviseren door bodemcoaches.
Iedere coach heeft alle kennis in huis om boeren te adviseren over voor hen relevante en praktische
bodemmaatregelen. Deze adviezen richten zich bijvoorbeeld op een betere bodemvruchtbaarheid,
optimaliseren van de bemesting en ziekteresistentie. Of het tegengaan van verdichting, de
vochthuishouding en het sluiten van kringlopen. Ook met vragen over versterking van het
verdienmodel kunnen deelnemers bij de bodemcoach terecht.

Wandelen met De Runboeren, een fotoverslag

We kennen onze boerenbeheerders van EVZ De Run inmiddels wel. Deze natuurstrook wordt gewaardeerd door wandelaars en passanten, maar hoe staat het met de natuurontwikkeling?  Tijd voor een eerste inventarisatie!

EVZ (ecologische verbindingszone) De Run is aangelegd langs de oever van het beekje, voor de migratie van soorten van de Cartierheide naar het Dommeldal en andersom. Nu, zes jaar na de aanleg, is het omvormingsproces van landbouwgrond naar natuur, tot rust gekomen. Onze veldcoordinator, Nelis Klaasen, neemt voortaan de ecologische begeleiding op zich. WE willen weten of het beheer effect heeft. We vroegen  IVN Veldhoven-Eersel-Vessem om hulp. Een aantal vrijwilligers pakte deze klus op en besteedde maar liefst 127 mensuren aan de opname van planten en vogels in EVZ De Run in de zomer van 2024.

IVN-rapport verrast!
Op tweede pinksterdag overhandigde Gerard Lijten, secretaris van IVN-VEV het rapport van de Planten- en Vogelinventarisatie EVZ De Run aan de voorzitter van ANV Kempenland, Monique Leesberg. Gerard bekende dat zijn verwachtingen over deze EVZ flink overtroffen zijn. Met 3,5 km lengte en gemiddeld 25m breedte, gaat het om een beperkt element. Maar met de gevarieerde kruidenvegetatie, bosjes, plasdras, een zestal poelen en de stroom zelf, is het toch om een aantrekkelijk element geworden.

Mooie resultaten
Ondanks de slechte zomer waren de vrijwilligers van IVN verrast over de scores. Ze troffen veel meer soorten planten (197) en vogels (36, waaronder 15 broedvogels) dan verwacht. Er zijn zeldzame soorten bij, als spotvogel, bosrietzanger, tuinfluiter, kneu. Onlangs is nog de kleine karekiet waargenomen. Dit jaar zal Ruud van Cuijk de amfibieën en insecten monitoren.

Poelentocht
Aan de jaarlijkse publiekswandeling door de EVZ werd dit jaar een thema geknoopt. Na zes jaren komt immers het periodiek beheer van de poelen om de hoek kijken. Bewoners en geïnteresseerden werden uitgenodigd om mee te wandelen met de deskundigen van IVN, Waterschap De Dommel en Weidevogelvereniging Reusel De Mierden. Zij vertelden elk vanuit hun eigen gezichtspunt over de waarde van een poel. Hun aandachtspunten zijn verschillend, maar elk van de drie poelen kreeg een dikke voldoende. We telden zo’n 40 deelnemers.

Proefjes, schepnetjes en cuvetjes
De heren van IVN en van Weidevogelvereniging Reusel-De Mierden (Ruud van Cuijk) brachten schepnetjes en cuvetjes mee om het wat concreter te maken. Dat is natuurlijk altijd pret, zeker voor de kinderen. Iris van der Laan van Waterschap De Dommel liet zien hoe eenvoudige metingen van waterkwaliteit eruitzien. Zij was tevreden over de geleidingswaarde: 4,8 en ook de pH die ze aflas: 6,8: dat is in orde.

Een ijsje toe
Om de gunstige resultaten van dit samenwerkingsproject tussen de gemeenten Bergeijk en Eersel, de boeren, IVN, de weidevogelvereniging en ANV Kempenland te vieren, trracteerden de gemeenten op een ijsje in de ijssalon van een van de boerenbeheerder, die ook een wandelpad over boerenland aanlegde.

Afb: Samen met Gerard scheppen in de poel

Afb: De wandelaars bekijken de variatie in de vegetatie

Afb: Nou wil ik wel eens weten wat er nu echt leeft onder de waterspiegel?

Afb: Het laatste traject was een evenwichtsoefening

Afb: Met Karel als noeste hekkensluiter komt iedereen veilig thuis. (Foto’s: N. Klaasen)

Het wandelroutekaartje

 

 

Water als basis in een veranderend klimaat

Midden-Brabant heeft een sterk watersysteem nodig, dat opgewassen is tegen hele natte en hele droge perioden. Met ruimte voor water. En voldoende grondwater en oppervlaktewater, dat schoon en veilig is. Samen met inwoners, boeren, bedrijven en natuurorganisaties werken we de komende jaren in stappen naar een watersysteem dat tegen een stootje kan. Dit noemen we de watertransitie.

Stimuleringsregeling Samen beter in Waterbeheer

De regeling Samen beter in Waterbeheer helpt boeren die bij willen dragen aan het herstellen van het watersysteem en de waterbalans. Zo hopen we overlast in droge én natte perioden zoveel mogelijk te voorkomen. De juiste maatregelen kansen op de goede plek. Op de koppen is dat anders dan op de flanken of in de beekdalen. De regeling vermeldt per maatregel voor welk gebied deze geschikt is. De regeling wordt meerdere keren per jaar opengesteld. In april 2025 was dat voor het eerst.

Mogelijke maatregelen

Minder overlast van weersextremen, daar doen we het voor. Meer water bergen op je land of om de kwaliteit van het water te verbeteren. Maatregelen voor een natuurlijker bodem- en watersysteem. Bijvoorbeeld door waterlopen anders in te richten, transitiegewassen te planten of ander bodembeheer. Of door sturende en niet-sturende maatregelen. Interesse?

Veldcoördinatoren helpen je

De veldcoördinatoren van BoerenNatuur Brabant nemen jou zoveel mogelijk zorgen uit handen. Een veldcoördinator stelt samen met jou een plan op. Daarin staat wat nodig is voor een zo goed mogelijk peilbeheer en/of de inrichting van een bepaald gebied. Jouw plan kun je aanmelden als onderdeel van een collectieve aanvraag. De veldcoördinator dient die collectieve aanvraag in.

Contactformulier: Samen beter in Waterbeheer » Brabantslandschap.nl

De vergoedingen

Het waterschap stelt vergoedingen beschikbaar voor de watertransitie. De veldcoördinator bespreekt welke vergoedingen voor maatregelen op jouw locatie mogelijk zijn. De bedragen gaan meestal uit van de normkosten, maar kunnen ook uitgaan van werkelijk gemaakte kosten. Dit hangt af van de opties die je kiest.

Als eigenaar kun je een inrichting- en/of beheervergoeding voor zes jaar krijgen. In sommige gevallen wordt landbouwgrond omgevormd tot natuur. In dat geval kun je ook een vergoeding krijgen voor de waardedaling van landbouwgrond naar natuurgrond. Als de agrarische bestemming op de grond blijft, zijn er ook mogelijkheden om voor zes jaar een vergoeding voor inkomstenderving te krijgen.

Melkveehouders opgelet: Nieuwe ronde BBM, Inschrijven vóór 15 april!

Vanwege het enthousiasme van de deelnemende melkveehouders kan een vierde ronde BBM (Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij) van start. Er is nu plaats voor 200 nieuwe deelnemers. Provincie Noord-Brabant maakt dit mogelijk met een reservering van 4,5 miljoen euro.

Tweesnijdend mes

Bij de BBM snijdt het mes van twee kanten. Enerzijds beloont de regeling de duurzaamheid van je bedrijf en de maatregelen die je nog gaat nemen. Anderzijds krijgt de boer met de 13 indicatoren een bedieningspaneel in handen waarmee hij of zij het bedrijf gericht kan sturen naar verhoging van duurzaamheid.

Geen extra administratieve last

De BBM-regeling is zo opgezet dat gebruik gemaakt kan worden van bestaande data uit de KringloopWijzer, aangevuld met gegevens van BoerenNatuur Brabant, waar nodig helpt de veldmedewerker met het opstellen van de vier groene indicatoren. Het praktijkproject voorziet hiermee in maximale ontzorging voor de boer.

Beloning voor duurzaamheidsprestaties, ook wat je al gedaan hebt

Het aantal behaalde punten op de 13 indicatoren van de BBM bepaalt de biodiversiteitsscore van het bedrijf. De regeling stimuleert via deze indicatoren gerichte inspanningen voor duurzaamheid. Ook de duurzaamheidsprestaties die je aleer der hebt ingezet tellen mee. Gedurende de looptijd van drie jaren levert elk punt jaarlijks een euro op. Voor de meest duurzame bedrijven kan dit leiden tot maximaal 3 x 5.000 euro.

Uitbreiding van de regeling

Tegelijk met deze nieuwe ronde BBM wordt aan de boeren van de eerste ronde (2021) een verlenging aangeboden met nog eens 2 jaren, zodat de beloning 5 jaren uitbetaald kan worden.

Meer weten?

PROJECTPLAN VERONDIEPEN SLOTEN 

Gezien de maatregelen van de 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, die per 1 maart 2023 is ingegaan in het kader van het nieuwe GLB, willen we onderzoeken, of het interessant is voor de agrariër om zijn al dan niet water voerende sloten te verondiepen.

Principe:

In het kader van het 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, moeten we afhankelijk van het soort sloot, een bufferzone hanteren van 1, 3 of 5 meter. In overleg met Waterschap De Dommel willen we als ANV Kempenland het voorstel bij onze leden laten landen om (overtollige) sloten te verondiepen. Dempen brengt het probleem met zich mee, dat er veelal grond van buiten moet worden aangevoerd en deze kan verontreinigd (PFAS) zijn en aanvoer vergt in vele gevallen een vergunning. Verondiepen kan door het talud van de sloot in de sloot te schuiven, zodat men een soort van wadi krijgt. Deze wadi wordt dan ingeplant met struweel en b.v. (bloemrijke) randen. De mogelijkheid bestaat nog om b.v. tussen het struweel een greppel aan te leggen. Voor een greppel geldt geen bufferzone. Greppels mogen zo genoemd worden als koeien er makkelijk doorheen kunnen lopen.

Onderzoek met basissubsidie GLB / ecomaatregel: 

Met een verondiepte sloot kun je je teeltareaal uitbreiden, echter dit is een lage, dus natte plek en we willen nagaan of het voor de boer niet interessanter is om deze in te zetten voor de basis subsidie van het GLB en/of voor de eco-maatregelen. Omdat de “oude” sloot niet inzetbaar was voor teelt is in het bouwplan en met de uitvoering van de werkzaamheden hiermee altijd al rekening gehouden en verandert er dus niets.

Aanvullend met Waterschap?

Ook willen we in samenspraak met het Waterschap kijken in hoeverre deze maatregelen in het kader van het behalen van de KRW interessant zijn en dat men wellicht (een deel) van de te maken kosten voor drainage of irrigatie voor hun rekening neemt. Hierdoor verdwijnt of vermindert de noodzaak om te beregenen. Beregenen moet echter als laatste redmiddel voor de boer wel inzetbaar blijven.  Wellicht dat dit een uitbreiding kan zijn op hun huidige AWB maatregelen.

Inzet maatregelen: 

De invulling van ons project is heel erg maatwerk. Hierbij gaan we onderscheid maken tussen een akkerbouwer en een (melk)veehouder. Onze inzet zal op de volgende punten gebaseerd zijn:

1) De oppervlakte en eventuele aanplant meenemen voor 4% niet productief. (Telt mee voor de punten, niet voor waarde)

2) Mocht dat niet nodig zijn, en de 4 % is al ingevuld, dan kun je de oppervlakte meenemen als b.v. productief kruidenrijk, vlinderbloemige, bufferstrook, aanplant, enz.  als zijnde eco-maatregel (telt mee voor de punten en voor de waarde)

3) De waarde die zorgen voor de aanvullende premie brons, zilver en goud.

4) Mocht je ruim in de waarden zitten, dus ruim goud of zilver dan zou je kunnen kiezen voor ANLB en Stila. Stila heeft nog een bijdrage voor de aanleg. De oppervlakte telt dan ook gewoon mee voor de punten voor de eco-diensten, maar niet voor waarden, omdat je voor het element of rand een andere subsidie gebruikt.

Wilt u weten of dit interessant kan zijn voor u? Stuur een mail naar: 
info@anvkempenland.nl 

 

 

 

 

Informatiebijeenkomst ANLb + Workshop onderhoud houtopstanden

Middelbeers, 11 november 2022 13:00 – 16:00

Agrarisch natuurvereniging Kempenland had 11 november jl. een informatiebijeenkomst annex workshop geregeld over houtopstanden. Binnen het ANLb (maar ook stila) hebben we veel deelnemers die pakketten hebben afgesloten voor bijvoorbeeld struweelhagen, hakhoutbeheer, (knot)bomen, enz. Deze elementen moeten goed worden beheerd en de deelnemer moet ook melden dat ze onderhoud heeft uitgevoerd.

Voor de nieuwe periode ANLb 2023-2028 leek het de vereniging goed om extra in te zoomen op de houtopstanden en hoe deze beheerd moeten worden. Wat is goed onderhoud. Denk daarbij aan jaarlijks beheer, groot onderhoud bijvoorbeeld hakhoutbeheer en welke soorten staan er in (welke soorten wil je behouden).
Het was een leerzame middag met medewerking van Arjen Stoop van Brabants Landschap. Arjen nam voornamelijk het praktijkdeel op zich. Daarnaast was Nelis Klaasen aanwezig om extra toelichting te geven op het nieuwe GLB en de nieuwe mogelijkheden binnen het ANLb.

Tussen de deelnemers was er veel interactie, en er werden goede vragen gesteld. We kunnen terugkijken op een leerzame en nuttige middag. Nog eens herhalen?

Groeten van Nelis

Algemene Ledenvergadering 20 april

Beste leden,

De Algemene ledenvergadering van ANV Kempenland is dit jaar weer netjes in april. De leden hebben de oproep voor vacatures in het bestuur per mail gehad. Kom jij ook luisteren naar de stand van zaken van onze vereniging? Het is een terugblik op een jaar dat er gelukkig weer wel het een en ander WEL door kon gaan. We maken het natuurlijk ook weer een beetje gezellig met elkaar.

Uitnodiging volgt!

 

Tijd:               donderdagavond 20 april, 20.00u

Locatie:         De Beukentuin, Ir. Mettropweg 3, 5528 NV Hoogeloon

Thema:         ‘Jochem Sloothaak vertelt!’

Aanmelden voor de Ledenvergadering: info@anvkempenland.nl

 

Thema: Boeren en natuurbeheer, Jochem Sloothaak

Na de pauze komt Jochem Sloothaak kennismaken en vertellen hoe hij naar Kempenland kijkt, vanuit zijn nieuwe positie als districtsbeheerder bij Brabants Landschap voor de regio Het Groene Woud en De Kempen.

Velen kennen Jochem natuurlijk al, als voormalig coördinator soortenbeheer, maar in deze nieuwe functie krijgen we vanuit een andere relatie met hem te maken. Jochem vertelt over zijn ervaringen met boeren-natuurbeheer en welke mogelijkheden er nog meer kunnen zijn. Misschien brengt hij ook wel een van zijn ludieke filmpjes mee? Ben je erbij?

Groeten van Karel Gevers,

Namens het bestuur van ANV Kempenland