Vezelhennep, het proberen waard?

Uit de nieuwsbrief van Hei Heg en Hoogeind: ervaringen van Johan van Meijl

Twee jaar geleden waren we met de familie een weekendje in Groningen.

Daar heb ik het vezelhennepgewas zien staan en vond het een mooi gewas met veel lengte erin. Ik ben toen gaan informeren naar het gewas en ben uitgekomen bij het bedrijf GreenInclusive. Ik heb regelmatig contact met ze gehad en in 2022 wilde ik het zelf wel een keer proberen. Het bleek echter niet interessant voor hen omdat ze minimaal 50 tot 100 ha in de omgeving wilden. In 2023 lukte het echter wel. Er is dit jaar 150 ha ingezaaid in Brabant en een gedeelte in België.

Zelf heb ik ruim 3 ha ingezaaid op 20 mei. Binnen vijf dagen stond het gewas erop en groeide hard door. In drie maanden tijd was het oogstklaar en op 20 augustus is het gemaaid. In die drie maanden heb ik er geen werk mee gehad. Het heeft geen onkruidbestrijding nodig omdat het zo snel ontwikkelde en daarmee de grond snel dicht had. Het wortelt zich diep in de bouwvoor, waardoor er geen beregening nodig is.

Bij langdurige droogte kan het gewas even stil staan maar bij de eerste bui groeit het gewoon weer verder.

Het gewas ligt na het maaien 2 tot 3 weken op het land om te rotten, het wordt 2 keer geschut en opgeduind en dan in vierkante balen geperst. Uiteindelijk kan het dan worden verwerkt tot bouwmaterialen.

Voor meer informatie over vezelhennep en hoe dit als bouwmateriaal wordt gebruikt in biobased bouwen; zie de website van GreenInclusive: https://greeninclusive.nl/landbouw/ vezelhennep/

Zie ook het project van Collectief Midden-Brabant

 

 

Opnieuw enthousiasme voor Productief Kruidenrijk Grasland

Enthousiasme voor Productief Kruidenrijk Grasland

De beide projecten voor kennismaking met productief kruidenrijk grasland (PKG) zijn enthousiast ontvangen. Project 100haPKG1.0 (2022) en 100haPKG2.0 (2023) leverden allebei belangrijk meer hectaren op dan de 100ha waarop ingezet was. Wat levert het op?

Collectief Midden-Brabant werkt graag aan toekomstgerichte projecten als die kansen voor boeren scheppen. Zo lopen er ism. Brabants Bodem inmiddels drie ronden van de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BBM) en aan een vierde ronde wordt gewerkt. Maar ook de samenwerking met Waterschap De Dommel levert interessante projecten op: het hagelnieuwe project Transitiegewassen (TG) is op dezelfde leest geschoeid als de beide edities van de projecten voor Productief Kruidenrijk Grasland.

Win-Win

Waterschap De Dommel heeft belang bij het verbeteren van de wateropnamecapaciteit van de bodem, het verminderen van de waterbehoefte, oa van de gewassen op de akkers en het beperken van de afstroom van hulpstoffen. Belangrijke argumenten om te zoeken naar grondeigenaren die daarop in willen zetten.

Voor de grondeigenaar is kostenbesparing een hoofdzaak en de kwaliteit van de bodem is van groot belang voor de opbrengst die de bodem voort kan brengen. Een verdienmodel met minder bemesting en minder beregening kan heel aantrekkelijk zijn. Boeren die al meedoen met BBM kunnen met de deelname aan een project als 100haPKG of 100haTG weer extra punten scoren.

En de koeien lusten het graag (Foto: M. Leesberg)

Resultaten

Voor de eerste ronde 100haPKG in 2022 schreven 55 deelnemers in voor ruim 150ha. Dankzij wat extra ruimte in het project en een toegevoegd budget van het Waterschap konden om alle inschrijvingen gehonoreerd worden.

De tweede ronde verliep al net zo enthousiast: er is ingeschreven door 56 boeren op 153 ha en ook hier konden alle inschrijvingen positief bericht ontvangen. Daar heeft een aanvullende donatie van de RABObank ook een rol in gespeeld.

Bij de resultaten mag niet voorbijgegaan worden aan de positieve eigenschappen van het gewas Productief Kruidenrijk Grasland zelf: diepwortelende gewassen halen mineralen dieper uit de bodem en blijven bij droogte langer groen. Dat betekent minder vraag om beregening. De vlinderbloemige kruiden vangen stikstof uit de lucht en verminderen de behoefte aan bemesting voor het gewas. De bodem komt weer meer tot leven en we zien insecten terugkomen. Tenslotte ook belangrijk: koeien lusten de kruiden graag. Zij hebben er baat bij voor hun gezondheid.

Stand van zaken

100haPKG1.0 is afgerond en uitbetaald. Voor opvolger 100haPKG 2.0 worden dezer dagen de facturen verzameld als basis voor de uitbetaling. Uitbetaling wordt volgende maand verwacht. Voor het nieuwe project 100haTG1.0 is inschrijving nog mogelijk. Zie https://anbbrabant.nl/TG/

Veldexcursie Chaam (Foto M. Leesberg)

100haTG1.0, een uitdagend project voor ondernemers die graag vooruitkijken

Nieuw project om kennis te maken met Transitiegewassen

Ben je op zoek naar kansen om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en bij te dragen aan de verbetering van bodemkwaliteit en waterhuishouding? Dan kan dit een project voor jou zijn.

Collectief Midden-Brabant heeft met budget van Waterschap De Dommel een nieuw project opgestart voor kennismaking met transitiegewassen (TG). Boeren in het werkgebied van De Dommel kunnen de teelt van nieuwe gewassen op hun percelen uitproberen. Daarbij wil het project de ondernemers ondersteunen met kennis en een interessante vergoeding voor de aanleg.

Vezelhennep, Miscanthus en meer…

In dit project staan Vezelhennep en Miscanthus centraal. Beide gewassen staan in de belangstelling vanwege hun betekenis voor de nieuwe generatie bouw- en isolatiematerialen. Vezelhennep kan bovendien ingezet worden als ruwvoer. Miscanthus is een meerjarig gewas. In overleg kunnen andere transitiegewassen evt meegenomen worden.

Openstelling

Inschrijving op het project is mogelijk tot 17 november, maar wie het eerst komt, die het eerst maalt, want het budget is beperkt. Let op: bij overschrijving hanteren we een wachtlijst.

Meer informatie en inschrijfformuier vind je op https://anbbrabant.nl/tg/

Vezelhennep wortelt diep en kan wel wat droogte hebben (Foto: P. Kerkhofs)

 Let op: Deze zomer weer budget voor inzaaien PKG!

Bericht van Collectief Midden-Brabant

Hebt u al kennisgemaakt met Productief Kruidenrijk Grasland (PKG)? Met het project 100haPKG2.0 krijgt u opnieuw de kans om het op uw percelen uit te proberen.

Voordelen

PKG heeft meerdere voordelen boven reguliere gras- of gras/klaverteelt. Het is een meer robuust gewas wat droogte beter doorstaat, het heeft een mooie gewasopbrengst bij droogte en verbetert de bodem doordat enkele kruiden zeer lange en stevige wortels hebben. Er zijn eigenlijk geen echte nadelen als het gewas met aandacht en vakmanschap geteeld wordt.

Spelregels

Deelnemers aan het project 100haPKG2.0 kunnen dit PKG-mengsel op hun percelen inzaaien met een bijdrage in de aanschafkosten van maximum 500 euro/ha voor de maximale oppervlakte van 3 ha. De minimaal in te zaaien oppervlakte is 1 ha. Nieuwe deelnemers krijgen voorrang op deze regeling. Meer info en inschrijven: https://anbbrabant.nl/pkg/

Bodem en Water

Het verbeteren van de bodem, waaronder de infiltratie-capaciteit en de droogte-bestendigheid van het gewas, zijn reden voor het waterschap om geld te investeren in de kennismaking met ‘productief kruidenrijk grasland’ (PKG).

Dit is een project van Collectief Midden Brabant ism Waterschap De Dommel.

Publiekswandeling door boerennatuur trekt breed publiek

Zondagochtend 21 mei, zevenenveertig deelnemers kwamen vroeg uit de veren voor een ochtendwandeling met de boerenbeheerders van de natuurstrook langs het riviertje De Run. Het gaat om een brede strook natte natuurontwikkeling als ecologische verbindingszone (EVZ), met het doel om soorten de kans te geven te migreren van de Cartierheide naar het Dommeldal en andersom. Het was goed weer en goede sfeer.

De plannen voor de aanleg van een ecologische verbindingszone langs de bovenloop van De Run konden niet meteen rekenen op het enthousiasme van de vier veehouders wier grond aan de beek grenst. Omdat duidelijk was dat de EVZ er toch moest komen gingen de boeren in gesprek met de gemeenten en het Waterschap op basis van een voorstel ‘hoe het dan wel kan’.

Hoe kan het wel?

Overeengekomen werd dat de Natuurstrook aan één zijde van de beek gerealiseerd zou worden en dat de boeren de plekken aan konden wijzen waar de poelen het meest kansrijk zijn. Maar het belangrijkste voor de boeren was dat zij zelf het beheer voor hun rekening zouden nemen om te voorkomen dat het ‘een Ruwassie’ zou worden, zoals zij vreesden, daarbij doelend op overlast van distels, brandnetels en andere ongewenste vegetatie.

Rol ANV Kempenland

Waterschap De Dommel, gemeente Bergeijk en gemeente Eersel dachten constructief mee en vlogen ANV Kempenland in als deskundige partij om de mogelijkheden mee te verkennen. In onderling overleg kwam een beheerovereenkomst tot stand. Belangrijk voor het vertrouwen in het boerenbeheer was een toegepaste minicursus agrarisch natuurbeheer. In vier dagdelen kwamen, onder begeleiding van ANV Kempenland, doel, richtlijnen en technieken van agrarisch natuurbeheer aan de orde. Zo werden de boeren voorbereid op hun nieuwe beheertaak.

Vervolgovereenkomst

Gemeenten en Waterschap tonen zich tevreden over de natuurontwikkeling in de EVZ onder het boerenbeheer. Na drie jaren omvormingsbeheer met een ecologisch adviesbureau is de bodem tot rust gekomen en vangt de periode van voortgezet verschralingsbeheer aan. Er wordt een nieuwe overeenkomst gesloten met de boeren, waarbij ANV Kempenland voor de begeleiding van het beheer tekent. De boeren zijn inmiddels vertrouwd met agrarisch natuurbeheer. Zij pakken de werkzaamheden gezamenlijk op en composteren de afvalstroom zelf.

Nieuwe kansen

Met deze nieuwe kennis en vaardigheden op zak, zien de boeren kans om meer agrarisch natuurbeheer in opdracht uit te voeren. Met de jaarlijkse publiekswandeling brengen zij hun werk onder de aandacht van de bevolking. Die aandacht van het publiek is welkom voor boeren die hun bedrijf willen verbreden met recreatieve activiteiten. Het wandelpad door de EVZ is inmiddels opgenomen in het wandelrouteknooppuntenstelsel van VISIT Brabant. De boeren hebben een melktap, een boerenijssalon en een boerenlandpad met een brug over de beek toegevoegd. Voor dit laatste kon een STILA-contract worden afgesloten.

        

Geliefd ommetje

Het rondje langs de ijsbrouwerij is een geliefd ommetje vanuit Bergeijk geworden, maar de publiekswandeling op 21 mei bood net iets meer, vanwege het tochtje met de huifkar en de gelegenheid om vragen te stellen aan de boeren en de veldcoordinator van ANV Kempenland.

Uitnodiging: netwerken met de Hilverboeren 30/6: je kunt nog aanmelden

De Hilverboeren delen veel kennis en ervaring. Ze hebben ook nogal eens andere ideeën. In een groep, zoals ‘De Hilverboeren’, kun je nog eens een experimentje uitzetten want met elkaar kun je veel leren.

Samenwerken met TBO’s

De resultaten van een onderzoek naar samenwerking met TBO’s worden gepresenteerd tijdens de netwerkdag op 30 juni. Nieuwe kansen?

Wandelen in De Hilver

Samen het veld in, dan komen de vragen los. zie uitnodiging.

Let op: Meld je aan via deze link

 

 

PROJECTPLAN VERONDIEPEN SLOTEN 

Gezien de maatregelen van de 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, die per 1 maart 2023 is ingegaan in het kader van het nieuwe GLB, willen we onderzoeken, of het interessant is voor de agrariër om zijn al dan niet water voerende sloten te verondiepen.

Principe:

In het kader van het 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, moeten we afhankelijk van het soort sloot, een bufferzone hanteren van 1, 3 of 5 meter. In overleg met Waterschap De Dommel willen we als ANV Kempenland het voorstel bij onze leden laten landen om (overtollige) sloten te verondiepen. Dempen brengt het probleem met zich mee, dat er veelal grond van buiten moet worden aangevoerd en deze kan verontreinigd (PFAS) zijn en aanvoer vergt in vele gevallen een vergunning. Verondiepen kan door het talud van de sloot in de sloot te schuiven, zodat men een soort van wadi krijgt. Deze wadi wordt dan ingeplant met struweel en b.v. (bloemrijke) randen. De mogelijkheid bestaat nog om b.v. tussen het struweel een greppel aan te leggen. Voor een greppel geldt geen bufferzone. Greppels mogen zo genoemd worden als koeien er makkelijk doorheen kunnen lopen.

Onderzoek met basissubsidie GLB / ecomaatregel: 

Met een verondiepte sloot kun je je teeltareaal uitbreiden, echter dit is een lage, dus natte plek en we willen nagaan of het voor de boer niet interessanter is om deze in te zetten voor de basis subsidie van het GLB en/of voor de eco-maatregelen. Omdat de “oude” sloot niet inzetbaar was voor teelt is in het bouwplan en met de uitvoering van de werkzaamheden hiermee altijd al rekening gehouden en verandert er dus niets.

Aanvullend met Waterschap?

Ook willen we in samenspraak met het Waterschap kijken in hoeverre deze maatregelen in het kader van het behalen van de KRW interessant zijn en dat men wellicht (een deel) van de te maken kosten voor drainage of irrigatie voor hun rekening neemt. Hierdoor verdwijnt of vermindert de noodzaak om te beregenen. Beregenen moet echter als laatste redmiddel voor de boer wel inzetbaar blijven.  Wellicht dat dit een uitbreiding kan zijn op hun huidige AWB maatregelen.

Inzet maatregelen: 

De invulling van ons project is heel erg maatwerk. Hierbij gaan we onderscheid maken tussen een akkerbouwer en een (melk)veehouder. Onze inzet zal op de volgende punten gebaseerd zijn:

1) De oppervlakte en eventuele aanplant meenemen voor 4% niet productief. (Telt mee voor de punten, niet voor waarde)

2) Mocht dat niet nodig zijn, en de 4 % is al ingevuld, dan kun je de oppervlakte meenemen als b.v. productief kruidenrijk, vlinderbloemige, bufferstrook, aanplant, enz.  als zijnde eco-maatregel (telt mee voor de punten en voor de waarde)

3) De waarde die zorgen voor de aanvullende premie brons, zilver en goud.

4) Mocht je ruim in de waarden zitten, dus ruim goud of zilver dan zou je kunnen kiezen voor ANLB en Stila. Stila heeft nog een bijdrage voor de aanleg. De oppervlakte telt dan ook gewoon mee voor de punten voor de eco-diensten, maar niet voor waarden, omdat je voor het element of rand een andere subsidie gebruikt.

Wilt u weten of dit interessant kan zijn voor u? Stuur een mail naar: 
info@anvkempenland.nl 

 

 

 

 

Opnieuw een voucher voor activiteiten: Ideeën?

Collectief Midden-Brabant reikt dit jaar weer een voucher uit om iets voor onze leden te kunnen organiseren. Wij horen graag jullie ideeën voor een mooie besteding!

Waar kun je aan denken?

Vorig jaar hebben we een uitgegroeide struweelhaag bekeken en samen aangepakt onder deskundige begeleiding van  Nelis Klaasen en Arjen Stoop.

We kunnen voor dit jaar weer denken aan een workshop met een deskundige, lekker buiten praktijkinstructie of juist een denksessie met een coach bijvoorbeeld over de ontwikkeling van kringlopen, intern of onderling.

Jullie hebben vast veel betere ideeën. Kom maar op: info@anvkempenland.nl

De Patrijzen houden zich schuil

Foto: Mevr A. van Dal

 

Dinsdagavond 28 februari trok patrijzenwaarneemgroep er weer op uit voor de jaarlijkse ‘haantjestelling’. Twaalf waarnemers maar liefst en iedereen had er zin in. Maar waar bleven de patrijzen?

Dit voorjaar kwamen de waarnemers voor de zevende keer bijeen. De haantjestelling geeft een beeld van de kwaliteit van het landschap voor biodiversiteit. Waar voldoende insecten, schuil- en broedgelegenheid is kan de patrijzenstand zich snel herstellen. Boeren ten westen van Hilvarenbeek doen extra hun best om bloemenranden in te zaaien en kleine landschapselementen te onderhouden. Ze worden daarbij ondersteund door ANV Kempenland met de STILA-regeling.

Hoopvol op pad

Zes jaren op rij ging de lijn opwaarts met een hoogtepunt van 13 waarnemingen in 2021 maar vorig jaar staakten de waarnemingen. Hoopvol begonnen we aan de voorbereidingen. Het tijdstip voor de waarnemingen wordt door Rien altijd zorgvuldig afgestemd om de zonsondergang, want de schemer is de beste tijd om de haantjes te spotten. Dat betekent dat sommige waarnemers hun avondmaaltijd even uit hebben moeten stellen. Rien friste de technische kneepjes weer even op en daarna konden de klokken gelijk gezet worden, want om dubbeltelling te voorkomen is het belangrijk dat alle transecten precies tegelijk gelopen worden. De kaartjes en de apparatuur werden verdeeld in de ploegjes gingen op pad.

Nul-Nul-Vijf-Een

Eigenlijk was het een prachtige avond, met een gloeiende zonsondergang en een maantje aan de hemel. Prachtig patrijzenweer. Toch vingen twee ploegjes bot maar gelukkig was er ook een transect met vijf en eentje met een waarneming. We vragen ons af hoe het komt. Volgend jaar gaan we weer terug naar week 8, misschien werkt dat beter.

Bodem, bloemen, beschutting

Een gezonde bodem is de basis voor biodiversiteit. Waar voldoende lucht en organisch materiaal in de bodem zit kan het bodemleven zich herstellen. Bloeiende kruiden trekken insecten aan, daar kunnen de kuikens groot  mee worden. Patrijzen zijn al tevreden met een ruig randje om hun nest te in te maken. Zijn er nog mogelijkheden in ons buitengebied? De agrarische natuurvereniging denkt graag mee. Mailtje naar info@anvkempenland.nl

‘Kruidenrijk Grasland’ uitproberen? Dit is je kans! Snel inschrijven!

Collectief Midden Brabant en Waterschap De Dommel starten het project ‘Productief Kruidenrijk Grasland’ (PKG) voor agrariërs in hun werkgebied.

Dit type grasland is een meer robuust gewas wat droogte beter doorstaat, het heeft een mooie gewasopbrengst bij droogte en verbetert de bodem doordat enkele kruiden zeer lange en stevige wortels hebben. Hiermee neemt de doorwortelbaarheid en de infiltratiecapaciteit van de bodem toe. Hoe meer infiltratiecapaciteit, hoe meer water de bodem kan vasthouden! En iedere druppel telt! Het project kent veel vrijheid voor de deelnemer.

Snel kijken:  https://anbbrabant.nl/pkg/

Deelname is beperkt tot 100 ha. Men zegt dat het project al aardig vol loopt.