Veel boeren-landschapselementen tijdens fietstocht Rielsche Heide

Eindelijk kon er weer wel een activiteit doorgaan voor ANV Kempenland! Effe handjes schoon en afstand houden, dan is er veel mogelijk. Wim, Harriette en Lina van Roessel ontvingen ons met koffie en heerlijke kruidkoek op boerderij de Regte Heijden. Lina had de kruidboek zelf gebakken en de lekkerbekken onder ons snuffelden meteen even in de mooie boerderijwinkel. Heel veel lekkere dingetjes hebben ze daar en je kunt bij Lina verschillende bioboxen bestellen: https://regtstreeksbylina.nl/
Als je er toch bent moet je even kijken naar de ‘Agroforestry’-projecten van Wim. Gehoornde koeien grazen tussen notenbomen en fruitbomen en de kippen wonen in een caravan. Je kunt er trouwens ook camperen.

Op pad
Met 25 man en vrouw sterk trapten we over het Bels Lijntje, tegen een stevig westenwindje de Rielsche Heide op. Een miezerregentje kon ons niet deren…hup, achter Nelis aan, want de veldcoördinator weet overal de weg.

STIKA-projecten en ANLb Leefgebied
Meteen om de hoek bekeken we al enkele STIKA-randen. Deze akkerranden zijn ingezaaid met bloeiende kruiden. Het is voor de boer best een uitdaging om ze met dit droge weer toch goed in bloei te krijgen en de opkomst van ongewenste kruiden te voorkomen. Ze hebben op de STIKA-randen immers geen middelen tot hun beschikking, want bemesting en gewasbeschermers komen er bij agrarisch natuurbeheer met STIKA en ANLb niet aan te pas.

We passeerden ‘de Kiek’, daar wordt het schijnvliegveld uit de tweede wereldoorlog herdacht met een cortenstalen vliegtuigmodel. Dat was net zichtbaar vanaf het fietspad.
Maar we waren vooral benieuwd hoe een ‘ANLb Leefgebied Open Akkers op Zand’ er vier jaren na de start uit zou zien. Het mooie van een ANLb-leefgebied is dat er door de boeren in het gebied veel elementen voor biodiversiteit dichtbij elkaar worden aangelegd en onderhouden. Zo ontstaat er een groene dooradering door het boerenland; een structuur van verbonden elementen, waardoor insecten, vogels en kleine dieren zich kunnen verplaatsen.

Behoefte aan insecten
We piepten door het gehuchtje Alphen Oosterwijk, een beetje verrast dat we daar zomaar over het erf konden fietsen.
Pas daarna ervaar je de schaal van het jong ontginningsgebied, met haar rechte wegen en forse maten. Op de zondagochtend is het er rustig.
Straatnamen als Herderweg, Schapendyc en Lammerweg herinneren nog aan de voormalige heide. Links en recht zagen we ANLb-elementen en af en toe gunde Nelis ons rust om te kijken naar de ontwikkeling in de kruidenranden en samen de resultaten te bespreken. We hadden ook Maaike Riemslag onder ons, zij weet alles over de vogelstand in het gebied. Ze vertelde dat de weidevogels uit het gebied zijn verdwenen, maar akkervogels profiteren wel van de ANLb elementen. Maaike vertelde over de samenwerking tussen boeren en vogelbeschermers, daar is echt veel gewonnen! ‘We bellen elkaar gewoon’, zegt Maaike.

In dit gebied is predatie door de vos en kraaien niet het probleem. De nesten komen uit, maar het probleem zit echt in gebrek aan voedsel voor de kuikentjes. Met de kruidenranden hopen de boeren hen toch iets te bieden. Aan de overscherende zwaluwen af te lezen moet het in de randen met de insecten wel goed zitten. Een beetje jammer dat de zon zich niet liet zien, want met bedekt weer tonen de bloeiende kruiden zich niet zo fraai. Ze hebben echt een zonnetje nodig om op kleur te komen. Maar goed, gezien het droge voorjaar is een beetje regen hier zeer welkom.

Aanleggen bij boer Jos
Gelukkig kregen we ook een stuk wind mee. Degenen zonder trapondersteuning konden even op adem komen. Weer een stukje Bels lijntje en daarna konden we aanleggen bij ‘van ’t Zandeind’ voor een glaasje appelsap en het verhaal van Jos Huijbregts. Geboren als boerenzoon in een groot gezin zat overname van de boerderij er niet zomaar in. Toch kon hij op zijn eigen manier ‘boer Jos’ worden, door met inzet van alle talenten die hem en zijn vrouw ter beschikking stonden, een eigentijdse boerderij op te zetten. Jos is er een van ‘wat kan er wél?’ Met aangepaste koeienrassen en een ‘zorgtak’ aan de boerderij konden ze toch van start. Helaas heeft Jos zijn vrouw af moeten geven, maar haar herinnering is altijd dichtbij in het gastvrije paviljoen dat aan haar gewijd is.

Op de boerderij is het hele gezin in de weer met de goed bezochte camping en een gewaardeerde opvang voor autistische kinderen. De koeien nemen een belangrijke plaats in in het bedrijf. Er zijn speciaal voor de kinderen van de zorgboerderij aaibare koeien en met de zelfredzame Lakenvelders beheren ze natuur op Landgoed de Hoevens. In de winkel van boer Jos kun je producten van het land kopen. Ze hebben er bijzonder smakelijke Lakenvelderburgers en worstenbroodjes. We mochten met het hele gezelschap een kijkje nemen op het bedrijf. U kunt ook kennismaken op hun websitepagina https://www.vanhetzandeind.nl/

Patrijzenranden, Leeuwerikranden en Vogelakker
Weer tegen de wind in, de Goorweg op. Daar zijn dichtbij elkaar een grote Luzerne-akker, omgeven door een kruidenrand, een patrijzenrand en een veldleeuwerikenrand. Luzerne is een vlinderbloemige die voor zijn groei stikstof uit de lucht vangt. Bemesting is dus niet nodig. Het is een eiwitrijk gewas dat de koeien graag lusten. Als de boer de luzerne maait dan blijven de kruidenranden overeind om nog voedsel en beschutting te bieden voor insecten en vogels. De wortels van de luzerne rijken diep de bodem in, daardoor is dit gewas niet zo droogtegevoelig en het is goed voor de bodemstructuur.

Op een mooie dag zoemt het boven de luzerneakker van de insecten. Dan kun je er ook de veldleeuwerik horen kwetteren en soms een kwartel. We bogen af naar de ‘Kwadenhoek’, waar met de landgoedregeling een groot stuk natuur is aangelegd, in combinatie met drie bouwtitels. De villa’s zijn inmiddels gebouwd en het natuurgebied is vrij toegankelijk, ga er maar eens wandelen langs de vrij meanderende beek.

Maar voor ons was het tijd om terug te keren, een laatste stukje Bels lijnte, op naar de Regte Heijden waar Lina ons opwachtte. Een buitenkansje om nog even in de boerderijwinkel te kunnen snuffelen. Je gaat bij Lina natuurlijk nooit met lage handen weg!

Ook fietsen?
De routekaart vindt u hier

Kaart Fietsroute ANV Riel 2019 09

2020 06 Rielsche heide Agr Nat Beh

ANV Kempenland stapt in project voor onderhoud natte EVZ

Eersel en Bergeijk verbonden in Ecologische VerbindingsZone

‘Dankzij zorgvuldige voorbereidingen voor de totstandkoming van deze ‘natte EVZ’ zijn alle partijen binnenboord kunnen komen’, sprak watergraaf Peter Glas van Waterschap de Dommel. Hij noemde het zelfs een ‘bijna unieke samenwerking’, zoals de afspraken tussen Waterschap, Gemeenten en aangelanden er nu liggen. Wat is daar dan allemaal aan de hand tussen Bergeijk en Eersel?

De boeren zagen de komst van de Ecologische verbindingdsZone (EVZ) de Run aanvankelijk als een bedreiging. ‘Je vreest voor beperkingen van je ontwikkelingsmogelijkheden en uh hoe zal het beheer er straks uitzien?’ zo herinnert Ad Houbraken zich.

Maar die EVZ ging er hoe dan ook komen, dus de boeren besloten hun verzet om te vormen naar een meedenkende, meewerkende houding. En meer dan dat.  ‘Dat beheer dat kunnen wij zelf ook wel, dan weten we teminste dat het goed bijgehouden wordt,’ haalt Will Plasmans aan.

De vier aanliggende boeren zetten hun schouders onder het plan en gingen welgemoed het overleg in. Waterschap en Gemeenten vonden beheer door aangelanden wel een interessante gedachte, maar zij waren toch wat huiverig om deze taken zomaar uit handen te geven.

ANV Kempenland kon het schip vlot trekken, door als verbindende schakel op te treden. De ANV is immers een vertrouwd overlegpartner van beide gemeenten voor STIKA en voor het Waterschap eveneens partner voor Agrarisch Waterbeheer. Door te luisteren naar de boeren konden wij meezoeken naar oplossingen. De ANV staat daarbij borg voor een stukje ervaring en kennisoverdracht. Zo kwam er een samenwerkingsintentie tot stand en EVZ de Run werd aangelegd. De boeren stonden meteen klaar voor hulp bij de aanplant van struweel en bomen, kijk, dat is een goed begin!

Maandag 25 juni werd de EVZ overgedragen van Waterschap naar Gemeenten en daarmee officieel geopend. Burgemeester Joseph Vos van de Gemeente Eersel en Peter Glas zagen hun kans schoon om de eerste gaatjes te boren in de kolossale  insectenwand, gevolgd door vele vrjiwilligers uit het gezelschap.

De nieuwe natuurstrook ligt nog wat onwennig langs de beek. Een warme zomerzon en blauwe luchten met kleine wolkjes zorgden voor een prachtig decor van de nieuwe natuurstrook,  Wandelaars worden welkom geheten met een voetgangerspoortje, zij kunnen genieten van de opkomst van ingezaaide kruiden en veldbloemen en volgen hoe de poelen zich ontwikkelen. Er is zelfs al een buitenproject voor scholieren ingepland.

Ga maar eens kijken, daar aan de Hoge berkt. Wie zal de eerste bandheidelibel vinden?

Gemeente Hilvarenbeek biedt nu ook ErvenPlus-project!

De Gemeente Hilvarenbeek daagt bewoners van het buitengebied uit. Zij wil samen met de bewoners 30 erven en tuinen in het buitengebied vogelvriendelijk inrichten met ErvenPlus!

Iedereen met een tuin of erf buiten de bebouwde kom kan meedoen, zowel agrariers als burgers. Wie inschrijft op het project krijgt kosteloos een zg. erfscan, om samen met een deskundige de juiste plekken te vinden op het erf of in de tuin, om vogels welkom te heten.

Het project stelt beplanting en nestkasten beschikbaar, zoals mussenhotels, zwaluwennestjes, uilenkasten, torenvalkenkasten, vleermuizenkasten, fruitbomen, heesters, hagen, bloemenweidezaad… alles om uw erf of tuin vogelvriendelijk te maken. De materialen en de planten zijn veelal gratis.

Enige voorwaarde aan het project is dat de locatie buiten de bebouwde kom ligt.
Voor de deelnemers is een paneeltje beschikbaar met uitleg over het project, voor passanten.

Wees er snel bij!
Inschrijven vóór 20 juli met een mail naar erfvogelsbrabant@gmail.com

Aansluitend wordt u gebeld door het Beekse bureau Leesberg Landschapadviezen voor een afspraak bij u aan huis, om met u de erfscan te doen. Deze bezoeken vinden plaats in augustus. Uitlevering van de materialen gebeurt voor het einde van het jaar.
Niet vergeten aan te melden!

Steenuiltjes broeden in hun nestkast, beschut tegen kauwen

  • foto’s met toestemming van Brabants Landschap

Fietstocht de ‘Hilver’, een prachtige tocht

Vandaag werd de nieuwe fietstocht van ANV Kempenland geopend. Het is na Wintelre en Reusel, de derde in een reeks, waarbij we elk deelgebied haar eigen route willen geven. In de routes wordt aandacht besteed aan alle vormen van agrarisch natuurbeheer langs de route.

Voor de opening verzamelden we bij ‘Natuurcampeerterrein Buitenhof Hilvarenbeek’, waar we de pas aangelegde struweelhagen en de poel bewonderden. De bloemenranden werden juist ingezaaid. We kregen koffie van Peter en Koosje, met een uitleg over de mooie plannen op locatie en daarna konden we op weg. We hadden nog best even willen blijven, maar de fietstocht ging beginnen! Een vrolijk zonnetje lokte ons op weg en de wind was lekker gaan liggen.

klaar voor vertrek

We passeerden meteen al weidebomen en struweelhagen. Heel bijzonder was de hopkwekerij van hovenier Fre van Dal, waar hop verbouwd wordt voor het lokale bier van Bierbrouwerij ‘de Roos’. De klimlijnen werden juist opgespannen. Langs de kwekerij wordt een patrijzenrand ingezaaid voor het Patrijs-Paradijs Hilvarenbeek.

                    

hopdraden spannen

Het ging verder door bos en veld. We kwamen langs fruitbomen, kruidenrijk grasland en waterschapsranden en op 10 km kregen we wat te drinken aangeboden, lekker in de schaduw bij ‘Het Achterste Loo’. Bart vertelde over de successen met de zwaluwenlijnen en de vele nestkasten op het erf. Het boerenlandpad langs het erf wordt graag gebruikt door wandelaars. Wel graag de honden aan de lijn!

zwaluwenlijnen voor een rustplaatsje

Bart vertelt en de veldcoordinator vult aan

Langs het kanaal zagen we graslandranden en bij ‘Het Oude Nest’ werden we verwelkomd met koffie en thee, met een heerlijk plakje cake. Andrew vertelde over het gastenverblijf waar vooral gezinnen met kinderen welkom zijn. Broerkes de Kroon beheren al jarenlang graslandranden, die bij het publiek zeer gewaardeerd worden. Vanwege de tijd hebben we bij de Haghorst een stukje afgesneden.

            

Bij ‘het Oude Nest ‘kun je lekker even uitpuffen

In Diessen mochten we een kijkje nemen in fruitboomgaard ‘het Hoekske’, waar de appelbomen net in bloei schoten. We genoten van een glaasje appelsap en Henny had enkele schilderijen in de boomgaard geplaatst, tussen het goud van de paardenbloemen. Hier wordt een poel aangelegd en bloemrijk grasland ingezaaid.

 paardenbloemen en appelbloesem, hoe mooi wil je hebben?

Vanuit Diessen fietsten we door naar Baarschot, want we waren benieuwd naar de weidevarkens van d’n Elshorst. Terwijl Ben Bruurs vertelde over zijn bijzondere bedrijf en over de samenhang van voedselprijzen en landschap schonk Thea voor ons iets te drinken in. Michiel stal nog effe de show met een wel heel bijzondere fiets met ingebouwde navigatie en handsfree telefoon. Ook een laadbak ontbrak niet. Voor het gemak was de fiets uitgerust met een tractorstuur. Ja, dan maak je wel de blits natuurlijk!

Terwijl Ben vertelt hangt ieder aan zijn lippen…

…maar intussen maakt zijn zoon de blits met zijn fiets!

en Thea schenkt een drankje vanuit de kruiwagen

Het ging nog even langs een poel van VNMH, landschapsbomen en struweel, tjonge, we waren toch wel blij om weer op het startpunt terug te zijn, want we hadden toch een kleinen 40 km in de benen.

De route komt beschikbaar op deze website onder het kopje Activiteiten, Projecten. Ze zal ook bij diverse adressen langs de route komen te liggen.

Wij kunnen niet wachten tot al die perceelsranden in bloei schieten!

 

 

 

 

 

Fietsen door het buitengebied met ANV Kempenland……en op de koffie bij de boer

De derde fietstocht van ANV Kempenland voert door het mooie buitengebied van Hilvarenbeek.

Wij zetten jaarlijks een fietsroute uit langs projecten van onze leden. Ditmaal is de Hilver aan de beurt. We openen de route op zaterdag 21 april, dan zal het bestuur van de vereniging en onze veldcoordinator, Nelis Klaasen, meefietsen. Nelis geeft uitleg over de projecten die we gaan bekijken.

De rustpunten onderweg worden door onze leden verzorgd:

Gasthoeve ‘het Oude Nest’, Haghorst (20km)

Fruitboomgaard ‘het Hoekje’, Diessen (28 km)

Gastboerderij ‘den Elshorst’, Baarschot (35 km)

En onderstaand startadres

De route blijft enigszins aangepast beschikbaar bij de VVV en op onze website www.anvkempenland.nl , net als de routes in het buitengebied van Reusel en Wintelre, die we de vorige jaren hebben uitgezet.

ANV Kempenland fietstocht ‘de Hilver’ is 39 km lang en voert over goed te berijden wegdek.

Aanmelden hoeft niet, koffie en thee krijgen we van de boeren onderweg. Fiets je mee?

Zaterdag 21 april, 11.00u

Natuurcampeerterrein ‘Buitenhof Hilvarenbeek’

Esbeekseweg 6

Hilvarenbeek

Boeren sluiten intentieovereenkomst met gemeenten en Waterschap

donderdag 1 maart 2018

Wat doe je als er een natuurontwikkelingsproject langs je perceel komt liggen? Een viertal boeren uit Bergeijk en Eersel besloten samen om het project te omarmen en partij te worden in het proces. Zij boden aan om zelf het beheer op te pakken van de strook grond langs de Run, die voor de Ecologische VerbindingsZone wordt ingericht. Dit is een uniek initiatief te noemen.

Er prijken 6 handtekeningen onder de verklaring foto: Marscha vd Heuvel

Waterschap de Dommel en de beide gemeenten Bergeijk en Eersel staan welwillend tegenover het initiatief, maar zij hechten aan een overgangsperiode om te kunnen beoordelen of de kwaliteit van het natuurbeheer op het gewenste peil komt. Omdat de boeren ook met agrarisch natuurbeheer graag kwaliteit leveren zal ANV Kempenland hen ondersteunen met kennis en vaardigheden. Om wensen en praktische uitvoering voor alle partijen goed af te stemmen is een overgangsperiode van 2 jaren afgesproken. Die periode wordt benut om de boeren in te wijden in de fijne kneepjes van het agrarisch natuurbeheer, juist in een kwetsbaar gebied als een EVZ.

Inmiddels wordt al vormgegeven aan de inrichting van de EVZ. Er zijn een zestal poelen uitgegraven en op gedeeltes is de teellaag afgegraven voor de ontwikkeling van plasdraszones en bloemrijk grasland.

De vorderingen van de aanleg werden door alle partijen belangstellend bekeken vanuit een huifkar, die hen al hobbelend door een gedeelte van de EVZ voerde. Ondanks de gure oostenwind werd zelfs nog even uitgestapt voor een stukje uitleg ter plaatse.

ANV Kempenland heeft alle vertrouwen in een goed verloop van deze nieuwe ontwikkeling.

En de boeren, die hebben er zin in!