Publiekswandeling door boerennatuur trekt breed publiek

Zondagochtend 21 mei, zevenenveertig deelnemers kwamen vroeg uit de veren voor een ochtendwandeling met de boerenbeheerders van de natuurstrook langs het riviertje De Run. Het gaat om een brede strook natte natuurontwikkeling als ecologische verbindingszone (EVZ), met het doel om soorten de kans te geven te migreren van de Cartierheide naar het Dommeldal en andersom. Het was goed weer en goede sfeer.

De plannen voor de aanleg van een ecologische verbindingszone langs de bovenloop van De Run konden niet meteen rekenen op het enthousiasme van de vier veehouders wier grond aan de beek grenst. Omdat duidelijk was dat de EVZ er toch moest komen gingen de boeren in gesprek met de gemeenten en het Waterschap op basis van een voorstel ‘hoe het dan wel kan’.

Hoe kan het wel?

Overeengekomen werd dat de Natuurstrook aan één zijde van de beek gerealiseerd zou worden en dat de boeren de plekken aan konden wijzen waar de poelen het meest kansrijk zijn. Maar het belangrijkste voor de boeren was dat zij zelf het beheer voor hun rekening zouden nemen om te voorkomen dat het ‘een Ruwassie’ zou worden, zoals zij vreesden, daarbij doelend op overlast van distels, brandnetels en andere ongewenste vegetatie.

Rol ANV Kempenland

Waterschap De Dommel, gemeente Bergeijk en gemeente Eersel dachten constructief mee en vlogen ANV Kempenland in als deskundige partij om de mogelijkheden mee te verkennen. In onderling overleg kwam een beheerovereenkomst tot stand. Belangrijk voor het vertrouwen in het boerenbeheer was een toegepaste minicursus agrarisch natuurbeheer. In vier dagdelen kwamen, onder begeleiding van ANV Kempenland, doel, richtlijnen en technieken van agrarisch natuurbeheer aan de orde. Zo werden de boeren voorbereid op hun nieuwe beheertaak.

Vervolgovereenkomst

Gemeenten en Waterschap tonen zich tevreden over de natuurontwikkeling in de EVZ onder het boerenbeheer. Na drie jaren omvormingsbeheer met een ecologisch adviesbureau is de bodem tot rust gekomen en vangt de periode van voortgezet verschralingsbeheer aan. Er wordt een nieuwe overeenkomst gesloten met de boeren, waarbij ANV Kempenland voor de begeleiding van het beheer tekent. De boeren zijn inmiddels vertrouwd met agrarisch natuurbeheer. Zij pakken de werkzaamheden gezamenlijk op en composteren de afvalstroom zelf.

Nieuwe kansen

Met deze nieuwe kennis en vaardigheden op zak, zien de boeren kans om meer agrarisch natuurbeheer in opdracht uit te voeren. Met de jaarlijkse publiekswandeling brengen zij hun werk onder de aandacht van de bevolking. Die aandacht van het publiek is welkom voor boeren die hun bedrijf willen verbreden met recreatieve activiteiten. Het wandelpad door de EVZ is inmiddels opgenomen in het wandelrouteknooppuntenstelsel van VISIT Brabant. De boeren hebben een melktap, een boerenijssalon en een boerenlandpad met een brug over de beek toegevoegd. Voor dit laatste kon een STILA-contract worden afgesloten.

        

Geliefd ommetje

Het rondje langs de ijsbrouwerij is een geliefd ommetje vanuit Bergeijk geworden, maar de publiekswandeling op 21 mei bood net iets meer, vanwege het tochtje met de huifkar en de gelegenheid om vragen te stellen aan de boeren en de veldcoordinator van ANV Kempenland.

PROJECTPLAN VERONDIEPEN SLOTEN 

Gezien de maatregelen van de 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, die per 1 maart 2023 is ingegaan in het kader van het nieuwe GLB, willen we onderzoeken, of het interessant is voor de agrariër om zijn al dan niet water voerende sloten te verondiepen.

Principe:

In het kader van het 7e actieprogramma nitraatrichtlijn, moeten we afhankelijk van het soort sloot, een bufferzone hanteren van 1, 3 of 5 meter. In overleg met Waterschap De Dommel willen we als ANV Kempenland het voorstel bij onze leden laten landen om (overtollige) sloten te verondiepen. Dempen brengt het probleem met zich mee, dat er veelal grond van buiten moet worden aangevoerd en deze kan verontreinigd (PFAS) zijn en aanvoer vergt in vele gevallen een vergunning. Verondiepen kan door het talud van de sloot in de sloot te schuiven, zodat men een soort van wadi krijgt. Deze wadi wordt dan ingeplant met struweel en b.v. (bloemrijke) randen. De mogelijkheid bestaat nog om b.v. tussen het struweel een greppel aan te leggen. Voor een greppel geldt geen bufferzone. Greppels mogen zo genoemd worden als koeien er makkelijk doorheen kunnen lopen.

Onderzoek met basissubsidie GLB / ecomaatregel: 

Met een verondiepte sloot kun je je teeltareaal uitbreiden, echter dit is een lage, dus natte plek en we willen nagaan of het voor de boer niet interessanter is om deze in te zetten voor de basis subsidie van het GLB en/of voor de eco-maatregelen. Omdat de “oude” sloot niet inzetbaar was voor teelt is in het bouwplan en met de uitvoering van de werkzaamheden hiermee altijd al rekening gehouden en verandert er dus niets.

Aanvullend met Waterschap?

Ook willen we in samenspraak met het Waterschap kijken in hoeverre deze maatregelen in het kader van het behalen van de KRW interessant zijn en dat men wellicht (een deel) van de te maken kosten voor drainage of irrigatie voor hun rekening neemt. Hierdoor verdwijnt of vermindert de noodzaak om te beregenen. Beregenen moet echter als laatste redmiddel voor de boer wel inzetbaar blijven.  Wellicht dat dit een uitbreiding kan zijn op hun huidige AWB maatregelen.

Inzet maatregelen: 

De invulling van ons project is heel erg maatwerk. Hierbij gaan we onderscheid maken tussen een akkerbouwer en een (melk)veehouder. Onze inzet zal op de volgende punten gebaseerd zijn:

1) De oppervlakte en eventuele aanplant meenemen voor 4% niet productief. (Telt mee voor de punten, niet voor waarde)

2) Mocht dat niet nodig zijn, en de 4 % is al ingevuld, dan kun je de oppervlakte meenemen als b.v. productief kruidenrijk, vlinderbloemige, bufferstrook, aanplant, enz.  als zijnde eco-maatregel (telt mee voor de punten en voor de waarde)

3) De waarde die zorgen voor de aanvullende premie brons, zilver en goud.

4) Mocht je ruim in de waarden zitten, dus ruim goud of zilver dan zou je kunnen kiezen voor ANLB en Stila. Stila heeft nog een bijdrage voor de aanleg. De oppervlakte telt dan ook gewoon mee voor de punten voor de eco-diensten, maar niet voor waarden, omdat je voor het element of rand een andere subsidie gebruikt.

Wilt u weten of dit interessant kan zijn voor u? Stuur een mail naar: 
info@anvkempenland.nl 

 

 

 

 

21 mei: Wandel je mee langs De Run?

Op zondag 21 mei nodigen ‘De Runboeren’ alle belangstellenden uit voor een ochtendwandeling langs de beek en de gemeenten Bergeijk en Eersel zorgen voor iets lekkers op de boerderij. Doe je mee?

Nog maar vier jaar geleden keken de vier melkveehouders, die met hun weidegronden aan de bovenloop van het beekje De Run liggen, een beetje vreemd aan tegen de ideeën van natuurontwikkeling langs de beek. Inmiddels zijn Ad, Will, Toon en Ardie, door de wol geverfd en laten ze de resultaten van hun werk voor de ontwikkeling van ‘Ecologische Verbindings-Zone De Run’ graag zien aan ieder die dat wil.

Samenwerking

Want als het dan toch moest, dan wilden de boeren ook graag zelf meedenken in het ontwerp en in het proces. Zo wisten zij de beste plekken voor de kikkerpoelen aan te wijzen en wilden ze het beheer van de natuurstrook dan maar zelf voor hun rekening nemen. In samenspraak met de boeren schakelden de beide gemeenten en Waterschap De Dommel destijds een ecologisch adviesbureau in voor de omvorming van boerenland naar natuur en de monitoring voor de eerste jaren.

ANV Kempenland kreeg het verzoek om de boeren de fijne kneepjes van het natuurbeheer bij te brengen. Dit jaar gaat ANV Kempenland de begeleiding zelfs helemaal overnemen. En de boeren beheren inmiddels nog meer natuurgronden en legden een boerenlandpad aan.

Ontwikkeling

Na de overweldigende bloei van de ingezaaide kruiden in de eerste jaren, zaaien de planten zich nu zelf uit op de plekken waar ze het beste thuishoren. Zo ontstaat een natuurlijke vegetatie waarin vlinders en insecten zich kunnen ontwikkelen. Ook de poelen en de plasdrasgebiedjes zijn tot rust gekomen. Het barst er al van de kikkers en de padden. Hopelijk laten de levendbarende hagedis en de heidekikker zich ook nog eens zien in deze natuurstrook, want zo kunnen zij de verbinding van de Cartierheide naar het Dommeldal vinden. Er zijn al bijzondere vlinders gezien, zoals de veldparelmoervlinder en de koningspage. We zijn benieuwd wat we ditmaal aantreffen!

Stevige schoenen

Wie mee wil lopen moet zich wel even aanmelden om zeker te zijn van een plaatsje in de huifkar, een kopje koffie vooraf en een ijsje bij aankomst. Zorg dat je schoenen draagt die tegen een stootje kunnen, of laarzen, want we lopen over onverharde paden langs de beek: ongeveer 3 km of 6 km.

  • Wanneer: Zondag 21 mei, 10.00u
  • Waar: Ijsbrouwerij Koetje Kaat, Berkterbeemden 10, Bergeijk
  • Aanmelden: info@anvkempenland.nl

 

Regenwater sparen voor de zomer, het waterschap helpt!

Ingezonden bericht van Waterschap De Dommel:

 

U heeft ongetwijfeld gemerkt dat in afgelopen januari veel regen is gevallen! Het was nat buiten en water willen we vasthouden. Waar water de kans krijgt om te infiltreren, kan het de grondwatervoorraad aanvullen. Elke druppel telt!

Het weer wordt steeds extremer en dat raakt ons allemaal. Het watersysteem is onder andere kwetsbaar gebleken en we hebben paradoxaal genoeg te maken met wateroverschot én watertekort. In natte perioden moeten we piekbuien opvangen en langer vasthouden zodat de watertekorten in de zomer kleiner worden. Als waterschap kunnen wij dat niet alleen. Dan is het fijn om te zien dat ook agrariërs, gemeenten en terreinbeheerders op hun grond de stuwen hoog houden en dus water vasthouden. Niets doen is geen optie!

Sloten greppels en grondgebruik

Wist u dat de grondwaterstand deels afhankelijk is van sloten en greppels? Dat hebben wij al gemerkt in het gebied rond de Reusel, waar we al met veel agrariërs hebben gepraat. Daar hebben we samen met boeren al sloten gedempt, slootbodems verhoogd of sloten gestremd door het plaatsen van een duikerafsluiter. Ook het grondgebruik heeft invloed op de grondwaterstand. We merken dat door de maatregelen, die in dit gebied zijn genomen, hebben gezorgd voor een hogere grondwaterstand.

 Doe mee!

Helpt u ons mee om de grondwaterstand omhoog te krijgen? We gaan graag met u in gesprek om te kijken:

  • Naar de maatregelen die we samen kunnen nemen
  • Hoe we samen mogelijke risico’s kunnen voorkomen of verminderen
  • Naar de subsidiemiddelen die er zijn en de oplossing(en) we u verder kunnen bieden

Samen water vasthouden

In sommige gevallen kan het goed werken als grondeigenaren in een gebied samen water vasthouden. Praat er over met elkaar.

Wilt u weten wat u als agrariër kunt doen om de grondwaterstand te verhogen? Kijk op onze site

https://www.dommel.nl/wat-doen-wij-en-wat-kunt-u-als-agrarier-doen

of bel hiervoor met telefoonnummer 0411-618618 of een stuur een e-mail naar

elkedruppeltelt@dommel.nl

Afb: een infiltratiegreppel

Afb: Een zelfbedienings (LOP)-stuwtje

Afb: Water opstuwen in de perceelssloten

Afb.: Een rijplaatstuw als tijdelijke oplossing

Nieuws van Waterschap De Dommel

Nieuwe subsidieregeling Deltaplan Hoge Zandgronden 2022-2027
De provincie Noord-Brabant heeft een nieuwe subsidieregeling vanuit het Deltaplan Hoge Zandgronden geopend: subsidieregeling 2022 – 2027. Deze subsidieregeling is voor projecten die de verdroging van de Brabantse bodem en droogte voorkomen. De provincie wil zo landbouw- en natuurpartijen steunen die meehelpen aan een klimaatbestendig en waterrobuust Brabant.

Voor maatregelen die water besparen of opnieuw gebruiken
Deze subsidieregeling is onder andere interessant voor boeren. Zij kunnen deze aanvragen voor maatregelen voor bodemherstel, waterconservering, tegen verdroging of het bewaren, besparen of opnieuw gebruiken van water. Het magazine Deltaplan Hoge Zandgronden biedt informatie en inspiratie voor (mogelijke) initiatiefnemers.

 

‘Kruidenrijk Grasland’ uitproberen? Dit is je kans! Snel inschrijven!

Collectief Midden Brabant en Waterschap De Dommel starten het project ‘Productief Kruidenrijk Grasland’ (PKG) voor agrariërs in hun werkgebied.

Dit type grasland is een meer robuust gewas wat droogte beter doorstaat, het heeft een mooie gewasopbrengst bij droogte en verbetert de bodem doordat enkele kruiden zeer lange en stevige wortels hebben. Hiermee neemt de doorwortelbaarheid en de infiltratiecapaciteit van de bodem toe. Hoe meer infiltratiecapaciteit, hoe meer water de bodem kan vasthouden! En iedere druppel telt! Het project kent veel vrijheid voor de deelnemer.

Snel kijken:  https://anbbrabant.nl/pkg/

Deelname is beperkt tot 100 ha. Men zegt dat het project al aardig vol loopt.

Op 2e pinksterdag organiseerde ANV Kempenland voor haar leden een fietstocht.

Verzameld werd op het biologische melkveebedrijf van Yvonne en Gijs van Spreeuwel aan de Bredasebaan in Bladel. Al zittend op balen stro in de koeienstal en onder het genot van een kop koffie en gebak, gaf Gijs uitleg hoe het bedrijf wordt gerund. De focus ligt met name op het gebruik van de grond  en de keuzes in voedergewassen, evenals op de keuzes in fokkerij.                                      Gijs geeft aan: wij doen het niet beter dan andere boeren maar wij doen het anders.

Vervolgens werd de fietstocht gestart langs de bijenhal en kruidenrijke graslanden naar de oeverzwaluwenwand in Hapert. Hier werd door Noud Janssen verteld hoe deze oeverzwaluwenwand tot stand is gekomen, namelijk op een plek waar voorheen een groot varkensbedrijf stond. Ook de betrokkenheid van het ANV werd aangestipt. Op dit moment werd de wand wel bezocht door oeverzwaluwen maar niet gebruikt als broedgelegenheid. Dit in tegenstelling tot vorig jaar toen er wel 60 broedparen zaten. Een duidelijke reden kon Noud  niet aangegeven, mogelijk dat het droge voorjaar hier invloed op had.

De fietstocht werd vervolgd langs een aantal plekken waar natuurontwikkeling plaatsvindt met de ondersteunende hand van het ANV. In Vessem op de Donk werd halt gehouden. Hier vertelde Jorrit Jonkers hoe de Landcoöperatie (een vereniging van boeren) het beheer rondom de Kleine Beerze doet.

Bij Staminee ‘d’n Eigenwijze’ werd de inwendige mens verwend en van daar ging de fietstocht naar het bedrijf van de familie Smulders. Die nam ons mee naar het project van de peilgestuurde drainage bij de Groote Beerze. Door slim om te gaan met de afvoer van regenwater zijn ze in staat om deze te bergen in de bodem die achter de stuw ligt, waardoor het grondwaterpeil stijgt en beregenen bij hoge uitzondering nodig is. Na deze uitleg ging de fietstocht terug naar het startpunt.

Carel Smulders evrtelt over zijn peilgestuurde drainage

‘Ruim 100 Ha Productief Kruidenrijk Grasland (PKG)’ in werkgebied Waterschap De Dommel / Collectief Midden Brabant.

Vooraankondiging:

Er komt budget beschikbaar voor agrariërs om Productief Kruidenrijk Grasland (PKG) uit te proberen op hun percelen. De precieze voorwaarden zijn nog niet bekend maar het gaat over een vergoeding / bijdrage van waarschijnlijk  450 euro per hectare. Dat is de gemiddelde prijs van het zaaizaad voor PKG. De inzaaikosten blijven namelijk gelijk.  In de voorwaarden zal zeker een maximaal aantal hectaren per deelnemer opgenomen worden. Het gaat immers om een hoge vergoeding om ondernemers ervaring op te laten doen met PKG.

Houd de website van Collectief Midden Brabant in de gaten voor de definitieve regeling: www.anbbrabant.nl

 

Nieuwe bestuursleden ANV Kempenland

Vanuit ons werkgebied Bladel mochten wij Gijs van Spreuwel verwelkomen. Gijs heeft zich in de ledenvergadering voorgesteld aan de leden. Hij loopt al even met ons mee en we zijn ervan overtuigd dat hij als bestuurslid een waardevolle bijdrage kan leveren aan onze vereniging. Welkom Gijs!

Afb.: Gijs van Spreuwel overtuigt tijdens de ALV  (Foto M.leesberg)

Afb.: Gijs overtuigt tijdens de Algemene ledenvergadering

Ook vanuit Reusel verwelkomen we een nieuw bestuurslid:

Sjef Lavrijsen, wie is hij en wat doet hij? Het woord is aan Sjef:

Afb.: Sjef Lavrijsen

‘Omdat ik niet aanwezig kon zijn op de algemene ledenvergadering wil ik mijzelf even voorstellen als nieuw bestuurslid van ANV Kempenland. Vorig jaar heeft Mart Huijbregts mij benaderd en gevraagd of ik zijn plaats als bestuurslid in het ANV wilde overnemen.

Mijn naam is Sjef Lavrijsen, ik woon Reusel, ben getrouwd en heb twee volwassen kinderen.

Na mijn studie aan de universiteit van Wageningen en Nijmegen ben ik 24 jaar parttime werkzaam geweest als docent biologie, scheikunde en dierhouderij in het middelbaar beroepsonderwijs. Daarnaast hadden we een konijnenhouderij  op 2 locaties.  Momenteel is een van de locaties gesaneerd en de andere volgt waarschijnlijk over enkele jaren.

Op dit moment ben ik raadslid voor het CDA in Reusel de Mierden en bestuurslid van de lokale ZLTO Kempengrens. Met name op dit laatste punt denk ik dat het ANV en de ZLTO elkaar kunnen versterken, gezien de toekomstige manier van boeren met de aankomende GLB regels.’

Sjef heeft al even de kat uit de boom gekeken in ons bestuur en wij zijn blij dat we vanuit Reusel weer een bestuurslid hebben. Ook Sjef heten wij van harte welkom in ons midden.