Cursus ‘Inleiding Beheer Natuurgraslanden’ in maart herhaald

/0 Reacties/in , , , /door

Met een jaar Corona-uitstel starten de beheerderscursussen van HAS/AERES weer op. ANV Kempenland haalde de cursus ‘Inleiding Beheer Natuurgraslanden’ naar ons gebied. De lesdagen vallen op: 16, 23 en 30 november. Deze cyclus is vol. Omdat ze zo snel volgeboekt was is er direct een nieuwe cyclus uitgeschreven voor het voorjaar, cursusdagen op 8 maart, 22 maart & 5 april 2022. Voor die cyclus zijn nog plaatsen vrij.

De cursus is bedoeld voor ondernemers die kennis willen maken met het beheer van natuurgraslanden en natuurdoelen, maar ook voor loonwerkers en anderen, die beheer op natuurgrasland uitvoeren in opdracht van een grondeigenaar. Het gaat hier bv. niet over randenbeheer langs akkerpercelen, maar over natuurbeheer.

zes dagdelen

Het programma duurt 6 dagdelen, verdeeld over 3 dagen. De cursus omvat de basisbeginselen van natuurlijk graslandbeheer en een kennismaking met de meest voorkomende natuurdoeltypen en beheermaatregelen. Je maakt kennis met natuurdoelen, omgang met probleemonkruiden, inzet van verschillende manieren van graslandbeheer, maaimethodes, beweiding, verschraling…inbreng van de cursisten zelf is welkom.

De ochtend begint met theorie, instructie en vragen. De middag is bedoeld voor veldwerk. Er zal steeds een boswachter van SBB aanwezig zijn.

Pachters van natuurmonumenten, maar ook van Staatsbosbeheer, hebben een verzoek gehad om hun deskundigheid voor het beheer van natuurgronden aan te tonen. De cursus ‘Inleiding Beheer Natuurgraslanden’ van HAS/Aeres biedt daar een goede basis voor.

De cursus sluit af met een certificaat.

Info en inschrijven op:

https://www.aereshogeschool.nl/opleidingen/cursussen/inleiding-beheer-natuurgrasland

Wie meer wil:

https://www.aereshogeschool.nl/natuurboeren dit is de website waar alle cursussen van ‘Natuurboeren’ een samenwerkingsverband tussen Staatsbosbeheer, Natuurmonumenten, Has-Hogeschool en Aeres-Hogeschool

Een ijsje langs de weg bij de familie Smulders

/0 Reacties/in , , , , /door

Hebt u als lid van ANV Kempenland een bijzonder verhaal of hebt u iets moois aan te bieden? Laat ons het weten! Wij willen in onze nieuwsbrief elk kwartaal een plaatsje maken voor uw verhaal. De redactie bepaalt welk stuk geplaatst wordt.

De familie Smulders bijt het spits af:

Hoi,
Wij zijn Carel en Anja Smulders.
Wij hebben 3 kinderen, Dennis van 14, Niels van 12 en Laura die 10 jaar is.

Bijzondere melk
Een derde van onze koeien produceert A2 melk, dat is genetisch aangelegd, en daar wilden wij wat mee gaan doen. Zo ontstond het plan om zelf melk te gaan verkopen. A2 melk kan namelijk ook geschikt zijn voor mensen met een intolerantie: Genieten!

Maar vooral lekker!
Daarnaast vinden wij het erg leuk om mensen te kunnen verblijden met een lekker ijsje, genietend op een bankje met zicht op onze koeien in de wei. Regelmatig hebben we zo de meest uiteenlopende gesprekken met de mensen die even een ijsje komen eten. En kunnen we ook veel onduidelijkheid wegnemen door onze uitleg en motivatie te vertellen.
Natuur, water en biodiversiteit

Natuur en Water
Wij zijn ook bezig met biodiversiteit in samenwerking met het ANV, zoals akkerranden, bloemenranden, kruidenrijk grasland, erfvogels, weidevogels en ons laatste project was een waterberging realiseren mede in samenwerking met het waterschap.

groetjes van de familie Smulders

Meester van Hasseltweg 2, Hoogeloon

Proef voor de leden: Nieuwe rubriek voor huisverkoop-producten

/0 Reacties/in , , , , /door

ANV Kempenland is er voor de leden. De vereniging spant zich in om natuurbeheer voor agrariërs mogelijk en aantrekkelijk te maken. Wij denken dat er meer nodig is dan het aanleggen van een heg of inzaaien van een rand. Steeds meer wordt er naar het buitengebied gekeken voor oplossingen voor allerhande problematiek. Dat vraagt om een actieve houding.

Transitie en verbreding

Agrariërs denken graag mee over de transitie van het platteland. Veel van onze leden zoeken naar mogelijkheden om hun bedrijf te verbreden. Creativiteit is nodig, maar ook de gunfactor is belangrijk. Zijn consumenten werkelijk bereid om een dubbeltje meer te betalen voor een eerlijk product? Maken ze dat ommetje om een boodschap rechtstreeks aan de boerderij te halen? De boeren die deze stap nemen verdienen in elk geval onze steun.

Podium
Deze Nieuwsbrief wil een podium bieden aan leden die iets willen aanbieden aan het publiek. We zijn benieuwd of hier behoefte aan is. Voorlopig is het een proef.
Hoe aanleveren?

  • een foto van je winkeltje en evt van je product (voldoende resolutie)
  • waarom heb je dit initiatief opgestart?
  • wil je nog iets vertellen over jezelf of over je bedrijf?
  • je ervaring met agrarisch natuurbeheer

In principe plaatsen we één bedrijf per aflevering, bij meer kandidaten gaan we loten. Besluit om te plaatsen blijft aan de redactie van deze nieuwsbrief.

Stuur je voorstel naar info@anvkempenland.nl

Wandelen langs de Run, een feestje van kleur!

/0 Reacties/in , , , /door

Sinds kort is het wandelpad door de natuurstrook langs de Run te voet bereikbaar vanuit Bergeijk. Je wandelt vanuit het dorp door de Vennekes en dan over een opengestelde houtsingel van de gemeente. Zo kom je uit bij de ijssalon-boerderij van de familie Houbraken aan de Berkterbeemden. Van daaruit kun je, met je ijsje, doorwandelen over een boerenlandpad naar de Run, die nu al enkele jaren geflankeerd wordt door een natuurstrook, een zogenaamde Ecologische Verbindings Zone (EVZ). Het late voorjaar zorgt nu voor een explosie van kleur.

Boeren beheren natuur

De boeren in de omgeving beheren deze EVZ nu al enkele jaren. ‘Je leert met andere ogen kijken’, zegt Ad Houbraken. ‘Goed kijken en wat meer werken op je gevoel.’ Collega’s Will, Toon en Ardy bundelen de krachten om er iets moois van te maken. Als je het afmeet aan het aantal wandelaars dat de EVZ bezoekt, dan lukt dat aardig.
‘Je leert met andere ogen kijken’

Voorspoedig natuurherstel
Zo’n EVZ is belangrijk voor het herstel van biodiversiteit. In het geval van de Run loopt de beek vanaf de Boksheide mooi door naar de Dommel. Juist langs zo’n natte zone kunnen dieren en planten zich gemakkelijk verplaatsen om de soort te versterken. Op onze wandeling kijken we onze ogen uit. Het barst er van de kikkers, we zien een kwikstaartje, libellen en glazenwassers, maar ook worden er groepjes reeën gezien en patrijzen. Vorig jaar zijn de Koninginnepage en de Veldparelmoervlinder gespot. Ga maar eens kijken wat jij ziet!

De waarneming van de veldparelmoervlinder ion EVZ De Run was een grote verrassing (foto: Daan Custers)

Duurzame pacht

/0 Reacties/in , /door

Steeds meer instellingen zien het belang van duurzame gronduitgifte. Voor hen is niet langer de hoogste pachtprijs, maar wel het beste bouwplan de motivatie om de pacht te gunnen. Zo wordt pachtgrond beter bereikbaar voor boeren met een wens om te extensiveren.

Wie doen er al mee?
De 25 organisaties, die zich in dit gezamenlijke streven hebben gevonden, zijn Groen Ontwikkelfonds Brabant, Provincie Noord-Brabant, Staatbosbeheer, Brabants Landschap, Natuurmonumenten, Brabant Water, de waterschappen Aa en Maas, Brabantse Delta, De Dommel en Rivierenland, a.s.r. real estate en de gemeenten Vught, ’s-Hertogenbosch, Bernheze, Eersel, Haaren, Tilburg, Heusden, Sint Anthonis, Veldhoven, Bergeijk, Landerd, Waalre, Boxtel en Cranendonck.
Samen zetten zij zich in voor een duurzamer gebruik van hun gronden. Dat moet zorgen voor herstel van de biodiversiteit, een betere bodemgesteldheid en een betere waterkwaliteit in Brabant.

https://www.duurzamegronduitgifte.nl/…/oirschot-stelt…www.duurzamegronduitgifte.nl

Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij

/0 Reacties/in , , /door

Het nieuwe Nationaal Park Van Gogh i.o., gelegen in de driehoek Den Bosch, Tilburg en Eindhoven wil geen museaal karakter uitdragen. Het park richt zic op een vitaal boerenland, een toeristische regio, een topnatuur en groen dat doorloopt in steden en dorpen. Een eigentijds landelijk gebied dus, waar veel kan, maar wel altijd in harmonie met de waarden van het geheel en dat op de lange termijn.

Niet alles natuur
Brabants ereburger Jan Baan vertelt in de zomernieuwsbrief van de Brabantse Collectieven: “Niet alles hoeft daar natuur te worden. Het gaat vooral om meer verbinding tussen stad en platteland, kijkend naar zaken als klimaat en waterbeheer.”

Initiatieven vanuit Brabants Bodem
Zo’n status van Nationaal Park maakt nieuwe initiatieven mogelijk, zoals de ‘Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij’ (BBM), waar we in de vorige nieuwsbrief al kennis mee maakten. Dit is een samenwerkingsproject van de Brabantse Collectieven ANB met Brabants Bodem, (onderdeel van Het Van Gogh Nationaal Park). BBM is een in het oog springend initiatief op het gebied van Natuurinclusieve Landbouw, met het doel een nieuw perspectief te ontwikkelen voor agrarisch ondernemers die bijdragen aan de kwaliteit van natuur en landschap.

Enthousiasme van boeren
Zo’n 200 boeren zitten in de aanloopfase van BBM. In de periode tot 1 juli zijn ze druk met het inventariseren van hun bedrijfsvoering aan de hand van 13 indicatoren. Wij hoorden boeren zeggen dat de inventarisatie zelf al handvatten geeft voor een kritische beschouwing van het eigen bedrijf op het punt van duurzaamheid en biodiversiteit. ‘Welke aanpassingen in mijn bedrijf liggen voor de hand en passen bij mijn bedrijfsvoering? Uit de puntenscore-tabel kun je meteen afleiden hoe je inspanningen gewaardeerd worden ‘en daar kun je dan op sturen voor de komende drie jaren’.
Meer info: https://anbbrabant.nl/projecten-overzicht/praktijkproject-brabantse-biodiversiteitsmonitor-melkveehouderij/ en klik op indicatoren BBM.

Inzet veldmedewerkers
De veldmedewerkers laten weten dat de inventarisatie voor BBM voor een aantal deelnemers vlot af te leiden is uit de KringloopWijzer, in combinatie met de meitelling. Maar juist in Midden-Brabant zijn er boeren in die in het kleinschalige landschap al flink ingezet hebben op randen en landschapselementen. Dat levert applaus op vanuit het Van Gogh Park, maar het in kaart brengen van de elementen kan dan soms heel bewerkelijk zijn. ‘Gelukkig is dat eenmalig’, zucht Peter Kerkhofs, die zich deze maand het vuur uit de sloffen loopt om de boeren te helpen bij de
‘Nulmeting’. Vóór 1 juli moeten alle aanvragen binnen zijn.

Lerend project
De projectleiding is in handen van Andrea Almasi, beleidsmedewerker natuur inclusieve landbouw voor Provincie Noord-Brabant. Zij benadrukt dat BBM is ingezet als lerend project. De ervaringen zullen uitwijzen of de aanpak werkt en of de indicatoren op de juiste punten aangrijpen. Een eerste conclusie was al dat er voor de Brabantse situatie aanpassingen nodig waren in de aangeboden pakketten om ze toepasbaar te maken voor het (al dan niet kleinschalig) zandlandschap met landschapselementen, kruidenrijk grasland en akkervogels.

 

Afb.: Peter Kerkhofs bekijkt samen met Gerard Noordman het grasland (foto: M. Leesberg)

Water vasthouden

/0 Reacties/in , , /door

Bericht van Waterschap De Dommel

Het klimaat verandert en het weer wordt extremer. Dat raakt ons allemaal, van inwoners tot boeren en van bedrijven tot overheden. Waterschap De Dommel ziet haar gebied veranderen en de impact is groot.

Iedere druppel telt
We zien hoosbuien, toenemende droogte, verdroging en hittestress, ondergelopen straten en kelders. Boeren hebben inkomstenderving door nat- en droogteschade aan gewassen. De afgelopen jaren werden we hard geconfronteerd met de gevolgen van de veranderingen van het weer. Water- en klimaatverandering kennen geen grenzen. Dat maakt dat we met z’n allen verantwoordelijk zijn voor wateroverlast en de aanpak van droogte. Actie is nu nodig om de omgeving voor iedereen leefbaar te houden. Het waterschap werkt hard aan verbetering van het watersysteem, bijvoorbeeld door beken meer ruimte te geven of door buffercapaciteit te vergroten.
Maar wij kunnen het niet alleen. Samen moeten we onze schouders onder de uitdagingen van het veranderende klimaat zetten! Zo kunnen we ervoor zorgen dat we beter voorbereid zijn op de extremen in het weer. Iedere druppel telt! Ook voor een verminderde beregeningsbehoefte en betere gewasopbrengst! Neemt u ook maatregelen om het grondwater aan te vullen? Dan zijn we allemaal minder kwetsbaar in droge periodes!

Wat kunt u doen op uw land?
Maatregelen die helpen bij het water langer vasthouden zijn bijvoorbeeld:

  • Drempels maken tussen (aardappel) ruggen
  • Het aanleggen van landbouwbuffers, greppels en dijkjes
  • Verbeteren van de bodemconditie door te kiezen voor diepwortelende gewassen of door aanvoer van organische stof in de vorm van compost, Bokashi, maaisel of het achterlaten van gewasresten
  • Planning van werkzaamheden afhankelijk van bodemconditie, overweeg strokenteelt, vaste rijpaden en niet-kerende-grondbewerking
  • Stremmen van oppervlakkige afstroming door de aanleg van gronddammen
  • Verondiepen van greppels en kleine slootjes en het plaatsen van stuwtjes in overleg met het waterschap

En als u zelf ideeën hebt
Ziet u kansen of oplossingen om in uw omgeving het water beter vast te houden? Mogelijk is er subsidie op die maatregel die bij u past of kunt u advies krijgen via projecten als ‘Wel Goed Water Geven’ (zie www.zlto.nl/welgoedwatergeven ) en BodemUp (https://www.zlto.nl/bodemup). Kijk op de website van uw waterschap. In het geval van Waterschap De Dommel zie: www.dommel.nl/water-vasthouden-sloten of stuur ons dan een e-mail (elkedruppeltelt@dommel.nl ) met uw naam en telefoonnummer en vermeld ‘Zelf water vasthouden’. Dan nemen we contact met u op om de wensen en mogelijkheden te bespreken, want we vertellen u hier graag meer over.
Waterschap De Dommel heeft o.a. een subsidie op LOP-stuwtjes (kosten max 500 euro per stuw) en op klimaatbuffers zie www.dommel.nl/subsidie-klimaatbuffer en in het ANLb is een beheerpakket bodemverbetering opgenomen, zie hiervoor:
http://anbbrabant.nl/wp-content/uploads/2019/03/20181212-Pakket-bodemverbetering-definitief.pdf

Water vasthouden, maar hoe dan?
Er valt nog altijd voldoende regen in Nederland, maar het valt met een andere regelmaat. Piekbuien en perioden met hitte en droogte wisselen elkaar af. Dat vraagt om een andere omgang met het water dat uit de hemel valt. Een appeltje voor de dorst?
Het is de kunst om water vast te houden. Er is veel mogelijk. Hieronder een greep uit andere bestaande regelingen vanuit verschillende hoeken:

      

Akkerranden, goede resultaten met inzaaien in het najaar

/0 Reacties/in , , /door

De meeste akkerranden zijn afgelopen maanden, april en mei, gezaaid. Deze maanden vallen echter midden in het broedseizoen. Akkervogels zoals patrijs gaan broeden. Ook zoogdieren zoals hazen krijgen hun jongen. Juist voor die dieren zou je de dichte dekking van een volle akkerrand willen hebben.

Winterranden
Daarom is Jorrit Jonkers uit Middelbeers gaan experimenteren met een mengsel dat in het najaar gezaaid kan worden. Het mengsel bestaat uit diverse wintergranen, koolzaad, winterveldbonen en erwten, klavers, wikken, stoppelknollen. De rand van 9 meter breed en ruim 120 meter lang is in de tweede helft van oktober gezaaid. Vanaf begin mei stond er in korte tijd een vol gewas. Voor insecten was er volop bloei van de diverse bloeiende soorten. Er is spontaan facelia in gekomen. Deze zou niet winterhard zijn maar heeft tussen het andere gewas voldoende beschutting in de winter gevonden. Facelia toevoegen is dus ook een optie.

Voedsel en dekking wanneer het nodig is
Omdat Jorrit deze rand teelt op een pacht perceel van Landcoöperatie Dal van de Kleine Beerze, zit hij niet vast aan vaste zaai data. Voor sommige pakketten is het verplicht in een bepaalde periode te zaaien. We gaan als ANV Kempenland kijken of deze vaste data wellicht wat flexibeler zouden mogen worden om winterranden meer mogelijk te maken. Dit verzoek is via CMB ingediend voor het nieuwe ANLb.

 

Kleine Kringloop Gorp en Roovert

/0 Reacties/in , , /door

Oproep voor deelnemers aan de ontwikkeling van biomassapleinen

Ingezonden artikel van Piet Rombouts

Vanuit het project ‘Attentiegebieden Natte Natuurparels’, ter bestrijding van droogte in natuurgebieden, is in en rond Landgoed Gorp en Roovert een gebiedsproces opgestart met het doel een groter watervasthoudend vermogen van de bodem te krijgen in dit gebied. Het initiatief kan bogen op een brede samenwerking tussen boeren, landgoed, waterschap en ZLTO. Wie doet er mee?

Lokale reststromen voor bodemverbetering
Om het proces te laten slagen is het nodig om de organische reststromen zo lokaal mogelijk te verzamelen en verwerken. Vanuit de wens om het organische stofgehalte van de gronden te verhogen met de inzet van lokale grondstoffen, ontstond het idee om te komen tot kleinschalige biomassapleinen, op buurtschapsniveau. Het gaat om organische reststromen, zoals maaisel uit natuur en sloten, die worden bewerkt tot bodemverbeteraar. Door de voorbewerkte organische stof op de akker te verwerken wordt het watervasthoudend vermogen en het infiltratievermogen van de bodem vergroot. Dit is goed voor de landbouw en voor de natuur.

Biomassapleinen
Centrale voorwaarde voor deze plannen is de ontwikkeling van goed functionerende biomassapleinen. Op deze ‘hubs’ kunnen materialen verzameld en bewerkt worden om tot de juiste bodemverbeteraar te komen. Er moet capaciteit zijn voor opslag tot het juiste moment van aanwending. Ruw, onbewerkt materiaal kan natuurlijk ook gebruikt worden als strooisel in de stal.

Pilot “Kleine Kringloop Gorp en Roovert”
Waterschap De Dommel, gemeenten Goirle en Hilvarenbeek, Brabants Landschap, Landgoed Gorp en Roovert en (een collectief van) grondeigenaren zijn hiervoor een samenwerking aangegaan. Het project “Kleine Kringloop Gorp en Roovert” is geaccepteerd als officiële pilot in het kader van de alliantie “Circulair Terreinbeheer” (CT). CT is een initiatief van diverse overheden om tot duidelijke wettelijke kaders te komen rondom kleine kringlopen. Daarom is het belangrijk om nu, met de aangehaakte partners, concrete afspraken te gaan maken in het gebied. Waterschap De Dommel heeft, als trekker van het project, een externe projectleider ingehuurd om de eerste stappen te zetten met het project. Philippe van der Grinten, van Provinos, kreeg de opdracht.

 

Cirkel van 5 km. rond het landgoed
Doel van dit project is het stimuleren, ondersteunen en faciliteren van de kleine kringloop voor het benutten van organische reststromen in de omgeving van Landgoed Gorp en Roovert. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten op lopende samenwerkingen en aangestuurd op lokale en regionale organisatie. Begrenzing van het project is het landgoed Gorp en Roovert tot maximaal 5 km daarbuiten.

Voorbewerking tot Bokashi
Brabants Landschap (BL) rijdt nu snoeiafval en maaisel uit over eigen akkers en op akkers van lokale boeren, zonder echte voorbewerking; hooguit eenmaal omzetten. Waterschap De Dommel bemerkte bij een soortgelijke toepassing ongewenste ontwikkelingen op, in de vorm van percolaatvocht en onkruiddruk. Om dat te voorkomen stimuleert het Waterschap nu voorbewerking tot Bokashi (fermenteren van maaisel). Het Bokashi-proces zorgt ervoor dat het maaisel voorverteerd wordt, waardoor het beter opneembaar is voor bodemleven. We weten allemaal hoe belangrijk dat is voor bodemkwaliteit en het waterbeheer. Hierover kunt u meer lezen op de site van Provinos
https://www.provinos.nl/bodem-bokashi/wat-is-bokashi. Als er vanuit de omgeving vraag is naar compost kan er ook aan compost gewerkt worden.

Dertig boeren!
De deelnemende partijen zijn zeer geïnteresseerd in samenwerking met boeren om het watervasthoudend vermogen van de gronden rondom de Waterparel Gorp en Roovert te verhogen. Tijdens voorbereiding van dit uitvoeringsprogramma, in twee workshops, hebben alle betrokken partijen, inclusief boeren, zich uitgesproken over ambities, urgentie en mijlpalen.
De urgentie wordt gevoeld; het waterbeheer wordt steeds moeilijker, de bodemkwaliteit staat onder druk, grond- en oppervlaktewaterkwaliteit moet worden verbeterd en kringlopen gesloten. Daarom is het doel om ongeveer 30 boeren in Goirle en Hilvarenbeek te benaderen om mee te doen.

Wet en regelgeving
De ambitie is hoog. Tegelijk wil men meer duidelijkheid verkrijgen rondom wet- en regelgeving, maar ook praktijkpilots uitvoeren, biodiversiteit vergroten en vochthuishouding en nutriëntenhuishouding verbeteren.

Drie fasen
Het project is in drie fasen opgedeeld. Fase 1 is een verkenning om tot een concrete aanpak te komen voor de Kleine Kringloop Gorp en Roovert en wordt er een start gemaakt om op één locatie maaisel te verzamelen en te bewerken. In Fase 2 wordt dit verder uitgebreid. In fase 3 wordt gekeken hoe dit project overgedragen kan gaan worden naar een collectief van gebruikers van de Kleine Kringloop Gorp en Roovert.
Meer info:
Maarten van Schijndel, adviseur watersysteem bij Waterschap De Dommel. MvSchijndel@dommel.nl of 0642369921.

Meer info: info@anvkempenland.nl

Lokaal biomassa verzamelen rondom Landgoed Gorp en Roovert