ALV 16 SEPTEMBER 2021

/0 Reacties/in , , , , , /door

Onze Algemene Ledenvergadering bij “Ons Mevrouw” in Middelbeers was goed bezocht. Het is fijn om elkaar na lange tijd weer te kunnen zien en te spreken.

Decharge

De kascontrole heeft dit jaar plaats gevonden door Piet Peijs en Ad Houbraken en de penningmeester is decharge verleend. Hierbij willen wij de heren bedanken voor het uitvoeren van de controle. Ad Houbraken is aftredend in zijn plaats gaat Ria Bernards het stokje overgenomen.

Afscheid en welkom

Antoon Smulders en Mart Huybregts zijn vorig jaar afgetreden als bestuursleden en in hun plaats zijn Gijs van Spreuwel en Sjef Lavrijsen aangetreden. Tijdens de vergadering heeft Gijs zich aan de leden voorgesteld. Sjef moest helaas verstek laten gaan, echter in deze nieuwsbrief stelt hij en zijn bedrijf zich voor.

Plannen

Monique gunde ons een blijk in de vooruitzichten voor 2021. Deze hebben wij verderop in dit artikel opgenomen.

Afb.: Letterlijk aan tafel met het Waterschap, kaarten erbij (foto: M. Leesberg)

Thema: Samen tegen verdroging

Na afloop van de vergadering heeft een 9-man/vrouw sterk team ons wegwijs gemaakt in de toekomstplannen van het Waterschap. Per deelgebied (4) werden onze leden bijgepraat en kon men vragen stellen over hun eigen ondervindingen en tevens een voorstel doen over verbeterpunten. Voor het Waterschap was dit de eerste keer, dat men op deze wijze naar buiten trad en door de positieve ervaring, was dit de opmaak naar meer. Wellicht dat onze overige leden hierna kunnen deelnemen aan een dergelijke sessie.

Meedenken…

…direct op de kaart…

…en luisteren naar ieders belang (foto’s: M. Leesberg)

Wandelen langs de Run, een feestje van kleur!

/0 Reacties/in , , , /door

Sinds kort is het wandelpad door de natuurstrook langs de Run te voet bereikbaar vanuit Bergeijk. Je wandelt vanuit het dorp door de Vennekes en dan over een opengestelde houtsingel van de gemeente. Zo kom je uit bij de ijssalon-boerderij van de familie Houbraken aan de Berkterbeemden. Van daaruit kun je, met je ijsje, doorwandelen over een boerenlandpad naar de Run, die nu al enkele jaren geflankeerd wordt door een natuurstrook, een zogenaamde Ecologische Verbindings Zone (EVZ). Het late voorjaar zorgt nu voor een explosie van kleur.

Boeren beheren natuur

De boeren in de omgeving beheren deze EVZ nu al enkele jaren. ‘Je leert met andere ogen kijken’, zegt Ad Houbraken. ‘Goed kijken en wat meer werken op je gevoel.’ Collega’s Will, Toon en Ardy bundelen de krachten om er iets moois van te maken. Als je het afmeet aan het aantal wandelaars dat de EVZ bezoekt, dan lukt dat aardig.
‘Je leert met andere ogen kijken’

Voorspoedig natuurherstel
Zo’n EVZ is belangrijk voor het herstel van biodiversiteit. In het geval van de Run loopt de beek vanaf de Boksheide mooi door naar de Dommel. Juist langs zo’n natte zone kunnen dieren en planten zich gemakkelijk verplaatsen om de soort te versterken. Op onze wandeling kijken we onze ogen uit. Het barst er van de kikkers, we zien een kwikstaartje, libellen en glazenwassers, maar ook worden er groepjes reeën gezien en patrijzen. Vorig jaar zijn de Koninginnepage en de Veldparelmoervlinder gespot. Ga maar eens kijken wat jij ziet!

De waarneming van de veldparelmoervlinder ion EVZ De Run was een grote verrassing (foto: Daan Custers)

Kleine Kringloop Gorp en Roovert

/0 Reacties/in , , /door

Oproep voor deelnemers aan de ontwikkeling van biomassapleinen

Ingezonden artikel van Piet Rombouts

Vanuit het project ‘Attentiegebieden Natte Natuurparels’, ter bestrijding van droogte in natuurgebieden, is in en rond Landgoed Gorp en Roovert een gebiedsproces opgestart met het doel een groter watervasthoudend vermogen van de bodem te krijgen in dit gebied. Het initiatief kan bogen op een brede samenwerking tussen boeren, landgoed, waterschap en ZLTO. Wie doet er mee?

Lokale reststromen voor bodemverbetering
Om het proces te laten slagen is het nodig om de organische reststromen zo lokaal mogelijk te verzamelen en verwerken. Vanuit de wens om het organische stofgehalte van de gronden te verhogen met de inzet van lokale grondstoffen, ontstond het idee om te komen tot kleinschalige biomassapleinen, op buurtschapsniveau. Het gaat om organische reststromen, zoals maaisel uit natuur en sloten, die worden bewerkt tot bodemverbeteraar. Door de voorbewerkte organische stof op de akker te verwerken wordt het watervasthoudend vermogen en het infiltratievermogen van de bodem vergroot. Dit is goed voor de landbouw en voor de natuur.

Biomassapleinen
Centrale voorwaarde voor deze plannen is de ontwikkeling van goed functionerende biomassapleinen. Op deze ‘hubs’ kunnen materialen verzameld en bewerkt worden om tot de juiste bodemverbeteraar te komen. Er moet capaciteit zijn voor opslag tot het juiste moment van aanwending. Ruw, onbewerkt materiaal kan natuurlijk ook gebruikt worden als strooisel in de stal.

Pilot “Kleine Kringloop Gorp en Roovert”
Waterschap De Dommel, gemeenten Goirle en Hilvarenbeek, Brabants Landschap, Landgoed Gorp en Roovert en (een collectief van) grondeigenaren zijn hiervoor een samenwerking aangegaan. Het project “Kleine Kringloop Gorp en Roovert” is geaccepteerd als officiële pilot in het kader van de alliantie “Circulair Terreinbeheer” (CT). CT is een initiatief van diverse overheden om tot duidelijke wettelijke kaders te komen rondom kleine kringlopen. Daarom is het belangrijk om nu, met de aangehaakte partners, concrete afspraken te gaan maken in het gebied. Waterschap De Dommel heeft, als trekker van het project, een externe projectleider ingehuurd om de eerste stappen te zetten met het project. Philippe van der Grinten, van Provinos, kreeg de opdracht.

 

Cirkel van 5 km. rond het landgoed
Doel van dit project is het stimuleren, ondersteunen en faciliteren van de kleine kringloop voor het benutten van organische reststromen in de omgeving van Landgoed Gorp en Roovert. Daarbij wordt zoveel mogelijk aangesloten op lopende samenwerkingen en aangestuurd op lokale en regionale organisatie. Begrenzing van het project is het landgoed Gorp en Roovert tot maximaal 5 km daarbuiten.

Voorbewerking tot Bokashi
Brabants Landschap (BL) rijdt nu snoeiafval en maaisel uit over eigen akkers en op akkers van lokale boeren, zonder echte voorbewerking; hooguit eenmaal omzetten. Waterschap De Dommel bemerkte bij een soortgelijke toepassing ongewenste ontwikkelingen op, in de vorm van percolaatvocht en onkruiddruk. Om dat te voorkomen stimuleert het Waterschap nu voorbewerking tot Bokashi (fermenteren van maaisel). Het Bokashi-proces zorgt ervoor dat het maaisel voorverteerd wordt, waardoor het beter opneembaar is voor bodemleven. We weten allemaal hoe belangrijk dat is voor bodemkwaliteit en het waterbeheer. Hierover kunt u meer lezen op de site van Provinos
https://www.provinos.nl/bodem-bokashi/wat-is-bokashi. Als er vanuit de omgeving vraag is naar compost kan er ook aan compost gewerkt worden.

Dertig boeren!
De deelnemende partijen zijn zeer geïnteresseerd in samenwerking met boeren om het watervasthoudend vermogen van de gronden rondom de Waterparel Gorp en Roovert te verhogen. Tijdens voorbereiding van dit uitvoeringsprogramma, in twee workshops, hebben alle betrokken partijen, inclusief boeren, zich uitgesproken over ambities, urgentie en mijlpalen.
De urgentie wordt gevoeld; het waterbeheer wordt steeds moeilijker, de bodemkwaliteit staat onder druk, grond- en oppervlaktewaterkwaliteit moet worden verbeterd en kringlopen gesloten. Daarom is het doel om ongeveer 30 boeren in Goirle en Hilvarenbeek te benaderen om mee te doen.

Wet en regelgeving
De ambitie is hoog. Tegelijk wil men meer duidelijkheid verkrijgen rondom wet- en regelgeving, maar ook praktijkpilots uitvoeren, biodiversiteit vergroten en vochthuishouding en nutriëntenhuishouding verbeteren.

Drie fasen
Het project is in drie fasen opgedeeld. Fase 1 is een verkenning om tot een concrete aanpak te komen voor de Kleine Kringloop Gorp en Roovert en wordt er een start gemaakt om op één locatie maaisel te verzamelen en te bewerken. In Fase 2 wordt dit verder uitgebreid. In fase 3 wordt gekeken hoe dit project overgedragen kan gaan worden naar een collectief van gebruikers van de Kleine Kringloop Gorp en Roovert.
Meer info:
Maarten van Schijndel, adviseur watersysteem bij Waterschap De Dommel. MvSchijndel@dommel.nl of 0642369921.

Meer info: info@anvkempenland.nl

Lokaal biomassa verzamelen rondom Landgoed Gorp en Roovert

Agendanieuws voor leden van ANV Kempenland

/0 Reacties/in , , /door
  • Algemene Ledenvergadering

Op 16 september voorzien wij onze algemene ledenvergadering.

    • Wij ontvingen voordrachten voor bestuursleden vanuit Bladel: Gijs van Spreuwel en vanuit Reusel: Sjef Lavrijsen. Het bestuur van ANV Kempenland kan hen van harte aanbevelen bij de leden.
    • Geen van onze bestuursleden zijn aftredend
    • Wel zijn we nog op zoek naar nieuwe bestuursleden voor de omgeving Tilburg en Bergeijk. Wilt u nadere informatie dan kunt u altijd contact opnemen met een van onze bestuursleden of via de mail: info@anvkempenland.nl
    • Na de ledenvergadering bieden wij een podium aan Waterschap De Dommel om u bij te praten over WBP 5 , en het nieuwe Ontwerp-Waterbeheerprogramma 2022-2027.
    • Aanmelden is noodzakelijk om de avond goed voor te kunnen bereiden en de juiste regiobeheerders uit te kunnen nodigen.

Wij hopen op een goedbezochte fysieke bijeenkomst.

  • Onze cursus houtopstanden zal verplaatst worden naar september / oktober.

Veel boeren-landschapselementen tijdens fietstocht Rielsche Heide

/0 Reacties/in , , , , /door

Eindelijk kon er weer wel een activiteit doorgaan voor ANV Kempenland! Effe handjes schoon en afstand houden, dan is er veel mogelijk. Wim, Harriette en Lina van Roessel ontvingen ons met koffie en heerlijke kruidkoek op boerderij de Regte Heijden. Lina had de kruidboek zelf gebakken en de lekkerbekken onder ons snuffelden meteen even in de mooie boerderijwinkel. Heel veel lekkere dingetjes hebben ze daar en je kunt bij Lina verschillende bioboxen bestellen: https://regtstreeksbylina.nl/
Als je er toch bent moet je even kijken naar de ‘Agroforestry’-projecten van Wim. Gehoornde koeien grazen tussen notenbomen en fruitbomen en de kippen wonen in een caravan. Je kunt er trouwens ook camperen.

Op pad
Met 25 man en vrouw sterk trapten we over het Bels Lijntje, tegen een stevig westenwindje de Rielsche Heide op. Een miezerregentje kon ons niet deren…hup, achter Nelis aan, want de veldcoördinator weet overal de weg.

STIKA-projecten en ANLb Leefgebied
Meteen om de hoek bekeken we al enkele STIKA-randen. Deze akkerranden zijn ingezaaid met bloeiende kruiden. Het is voor de boer best een uitdaging om ze met dit droge weer toch goed in bloei te krijgen en de opkomst van ongewenste kruiden te voorkomen. Ze hebben op de STIKA-randen immers geen middelen tot hun beschikking, want bemesting en gewasbeschermers komen er bij agrarisch natuurbeheer met STIKA en ANLb niet aan te pas.

We passeerden ‘de Kiek’, daar wordt het schijnvliegveld uit de tweede wereldoorlog herdacht met een cortenstalen vliegtuigmodel. Dat was net zichtbaar vanaf het fietspad.
Maar we waren vooral benieuwd hoe een ‘ANLb Leefgebied Open Akkers op Zand’ er vier jaren na de start uit zou zien. Het mooie van een ANLb-leefgebied is dat er door de boeren in het gebied veel elementen voor biodiversiteit dichtbij elkaar worden aangelegd en onderhouden. Zo ontstaat er een groene dooradering door het boerenland; een structuur van verbonden elementen, waardoor insecten, vogels en kleine dieren zich kunnen verplaatsen.

Behoefte aan insecten
We piepten door het gehuchtje Alphen Oosterwijk, een beetje verrast dat we daar zomaar over het erf konden fietsen.
Pas daarna ervaar je de schaal van het jong ontginningsgebied, met haar rechte wegen en forse maten. Op de zondagochtend is het er rustig.
Straatnamen als Herderweg, Schapendyc en Lammerweg herinneren nog aan de voormalige heide. Links en recht zagen we ANLb-elementen en af en toe gunde Nelis ons rust om te kijken naar de ontwikkeling in de kruidenranden en samen de resultaten te bespreken. We hadden ook Maaike Riemslag onder ons, zij weet alles over de vogelstand in het gebied. Ze vertelde dat de weidevogels uit het gebied zijn verdwenen, maar akkervogels profiteren wel van de ANLb elementen. Maaike vertelde over de samenwerking tussen boeren en vogelbeschermers, daar is echt veel gewonnen! ‘We bellen elkaar gewoon’, zegt Maaike.

In dit gebied is predatie door de vos en kraaien niet het probleem. De nesten komen uit, maar het probleem zit echt in gebrek aan voedsel voor de kuikentjes. Met de kruidenranden hopen de boeren hen toch iets te bieden. Aan de overscherende zwaluwen af te lezen moet het in de randen met de insecten wel goed zitten. Een beetje jammer dat de zon zich niet liet zien, want met bedekt weer tonen de bloeiende kruiden zich niet zo fraai. Ze hebben echt een zonnetje nodig om op kleur te komen. Maar goed, gezien het droge voorjaar is een beetje regen hier zeer welkom.

Aanleggen bij boer Jos
Gelukkig kregen we ook een stuk wind mee. Degenen zonder trapondersteuning konden even op adem komen. Weer een stukje Bels lijntje en daarna konden we aanleggen bij ‘van ’t Zandeind’ voor een glaasje appelsap en het verhaal van Jos Huijbregts. Geboren als boerenzoon in een groot gezin zat overname van de boerderij er niet zomaar in. Toch kon hij op zijn eigen manier ‘boer Jos’ worden, door met inzet van alle talenten die hem en zijn vrouw ter beschikking stonden, een eigentijdse boerderij op te zetten. Jos is er een van ‘wat kan er wél?’ Met aangepaste koeienrassen en een ‘zorgtak’ aan de boerderij konden ze toch van start. Helaas heeft Jos zijn vrouw af moeten geven, maar haar herinnering is altijd dichtbij in het gastvrije paviljoen dat aan haar gewijd is.

Op de boerderij is het hele gezin in de weer met de goed bezochte camping en een gewaardeerde opvang voor autistische kinderen. De koeien nemen een belangrijke plaats in in het bedrijf. Er zijn speciaal voor de kinderen van de zorgboerderij aaibare koeien en met de zelfredzame Lakenvelders beheren ze natuur op Landgoed de Hoevens. In de winkel van boer Jos kun je producten van het land kopen. Ze hebben er bijzonder smakelijke Lakenvelderburgers en worstenbroodjes. We mochten met het hele gezelschap een kijkje nemen op het bedrijf. U kunt ook kennismaken op hun websitepagina https://www.vanhetzandeind.nl/

Patrijzenranden, Leeuwerikranden en Vogelakker
Weer tegen de wind in, de Goorweg op. Daar zijn dichtbij elkaar een grote Luzerne-akker, omgeven door een kruidenrand, een patrijzenrand en een veldleeuwerikenrand. Luzerne is een vlinderbloemige die voor zijn groei stikstof uit de lucht vangt. Bemesting is dus niet nodig. Het is een eiwitrijk gewas dat de koeien graag lusten. Als de boer de luzerne maait dan blijven de kruidenranden overeind om nog voedsel en beschutting te bieden voor insecten en vogels. De wortels van de luzerne rijken diep de bodem in, daardoor is dit gewas niet zo droogtegevoelig en het is goed voor de bodemstructuur.

Op een mooie dag zoemt het boven de luzerneakker van de insecten. Dan kun je er ook de veldleeuwerik horen kwetteren en soms een kwartel. We bogen af naar de ‘Kwadenhoek’, waar met de landgoedregeling een groot stuk natuur is aangelegd, in combinatie met drie bouwtitels. De villa’s zijn inmiddels gebouwd en het natuurgebied is vrij toegankelijk, ga er maar eens wandelen langs de vrij meanderende beek.

Maar voor ons was het tijd om terug te keren, een laatste stukje Bels lijnte, op naar de Regte Heijden waar Lina ons opwachtte. Een buitenkansje om nog even in de boerderijwinkel te kunnen snuffelen. Je gaat bij Lina natuurlijk nooit met lage handen weg!

Ook fietsen?
De routekaart vindt u hier

Kaart Fietsroute ANV Riel 2019 09

2020 06 Rielsche heide Agr Nat Beh

ANV Kempenland stapt in project voor onderhoud natte EVZ

/0 Reacties/in , , , /door

Eersel en Bergeijk verbonden in Ecologische VerbindingsZone

‘Dankzij zorgvuldige voorbereidingen voor de totstandkoming van deze ‘natte EVZ’ zijn alle partijen binnenboord kunnen komen’, sprak watergraaf Peter Glas van Waterschap de Dommel. Hij noemde het zelfs een ‘bijna unieke samenwerking’, zoals de afspraken tussen Waterschap, Gemeenten en aangelanden er nu liggen. Wat is daar dan allemaal aan de hand tussen Bergeijk en Eersel?

De boeren zagen de komst van de Ecologische verbindingdsZone (EVZ) de Run aanvankelijk als een bedreiging. ‘Je vreest voor beperkingen van je ontwikkelingsmogelijkheden en uh hoe zal het beheer er straks uitzien?’ zo herinnert Ad Houbraken zich.

Maar die EVZ ging er hoe dan ook komen, dus de boeren besloten hun verzet om te vormen naar een meedenkende, meewerkende houding. En meer dan dat.  ‘Dat beheer dat kunnen wij zelf ook wel, dan weten we teminste dat het goed bijgehouden wordt,’ haalt Will Plasmans aan.

De vier aanliggende boeren zetten hun schouders onder het plan en gingen welgemoed het overleg in. Waterschap en Gemeenten vonden beheer door aangelanden wel een interessante gedachte, maar zij waren toch wat huiverig om deze taken zomaar uit handen te geven.

ANV Kempenland kon het schip vlot trekken, door als verbindende schakel op te treden. De ANV is immers een vertrouwd overlegpartner van beide gemeenten voor STIKA en voor het Waterschap eveneens partner voor Agrarisch Waterbeheer. Door te luisteren naar de boeren konden wij meezoeken naar oplossingen. De ANV staat daarbij borg voor een stukje ervaring en kennisoverdracht. Zo kwam er een samenwerkingsintentie tot stand en EVZ de Run werd aangelegd. De boeren stonden meteen klaar voor hulp bij de aanplant van struweel en bomen, kijk, dat is een goed begin!

Maandag 25 juni werd de EVZ overgedragen van Waterschap naar Gemeenten en daarmee officieel geopend. Burgemeester Joseph Vos van de Gemeente Eersel en Peter Glas zagen hun kans schoon om de eerste gaatjes te boren in de kolossale  insectenwand, gevolgd door vele vrjiwilligers uit het gezelschap.

De nieuwe natuurstrook ligt nog wat onwennig langs de beek. Een warme zomerzon en blauwe luchten met kleine wolkjes zorgden voor een prachtig decor van de nieuwe natuurstrook,  Wandelaars worden welkom geheten met een voetgangerspoortje, zij kunnen genieten van de opkomst van ingezaaide kruiden en veldbloemen en volgen hoe de poelen zich ontwikkelen. Er is zelfs al een buitenproject voor scholieren ingepland.

Ga maar eens kijken, daar aan de Hoge berkt. Wie zal de eerste bandheidelibel vinden?

Fietstocht de ‘Hilver’, een prachtige tocht

/0 Reacties/in , , , /door

Vandaag werd de nieuwe fietstocht van ANV Kempenland geopend. Het is na Wintelre en Reusel, de derde in een reeks, waarbij we elk deelgebied haar eigen route willen geven. In de routes wordt aandacht besteed aan alle vormen van agrarisch natuurbeheer langs de route.

Voor de opening verzamelden we bij ‘Natuurcampeerterrein Buitenhof Hilvarenbeek’, waar we de pas aangelegde struweelhagen en de poel bewonderden. De bloemenranden werden juist ingezaaid. We kregen koffie van Peter en Koosje, met een uitleg over de mooie plannen op locatie en daarna konden we op weg. We hadden nog best even willen blijven, maar de fietstocht ging beginnen! Een vrolijk zonnetje lokte ons op weg en de wind was lekker gaan liggen.

klaar voor vertrek

We passeerden meteen al weidebomen en struweelhagen. Heel bijzonder was de hopkwekerij van hovenier Fre van Dal, waar hop verbouwd wordt voor het lokale bier van Bierbrouwerij ‘de Roos’. De klimlijnen werden juist opgespannen. Langs de kwekerij wordt een patrijzenrand ingezaaid voor het Patrijs-Paradijs Hilvarenbeek.

                    

hopdraden spannen

Het ging verder door bos en veld. We kwamen langs fruitbomen, kruidenrijk grasland en waterschapsranden en op 10 km kregen we wat te drinken aangeboden, lekker in de schaduw bij ‘Het Achterste Loo’. Bart vertelde over de successen met de zwaluwenlijnen en de vele nestkasten op het erf. Het boerenlandpad langs het erf wordt graag gebruikt door wandelaars. Wel graag de honden aan de lijn!

zwaluwenlijnen voor een rustplaatsje

Bart vertelt en de veldcoordinator vult aan

Langs het kanaal zagen we graslandranden en bij ‘Het Oude Nest’ werden we verwelkomd met koffie en thee, met een heerlijk plakje cake. Andrew vertelde over het gastenverblijf waar vooral gezinnen met kinderen welkom zijn. Broerkes de Kroon beheren al jarenlang graslandranden, die bij het publiek zeer gewaardeerd worden. Vanwege de tijd hebben we bij de Haghorst een stukje afgesneden.

            

Bij ‘het Oude Nest ‘kun je lekker even uitpuffen

In Diessen mochten we een kijkje nemen in fruitboomgaard ‘het Hoekske’, waar de appelbomen net in bloei schoten. We genoten van een glaasje appelsap en Henny had enkele schilderijen in de boomgaard geplaatst, tussen het goud van de paardenbloemen. Hier wordt een poel aangelegd en bloemrijk grasland ingezaaid.

 paardenbloemen en appelbloesem, hoe mooi wil je hebben?

Vanuit Diessen fietsten we door naar Baarschot, want we waren benieuwd naar de weidevarkens van d’n Elshorst. Terwijl Ben Bruurs vertelde over zijn bijzondere bedrijf en over de samenhang van voedselprijzen en landschap schonk Thea voor ons iets te drinken in. Michiel stal nog effe de show met een wel heel bijzondere fiets met ingebouwde navigatie en handsfree telefoon. Ook een laadbak ontbrak niet. Voor het gemak was de fiets uitgerust met een tractorstuur. Ja, dan maak je wel de blits natuurlijk!

Terwijl Ben vertelt hangt ieder aan zijn lippen…

…maar intussen maakt zijn zoon de blits met zijn fiets!

en Thea schenkt een drankje vanuit de kruiwagen

Het ging nog even langs een poel van VNMH, landschapsbomen en struweel, tjonge, we waren toch wel blij om weer op het startpunt terug te zijn, want we hadden toch een kleinen 40 km in de benen.

De route komt beschikbaar op deze website onder het kopje Activiteiten, Projecten. Ze zal ook bij diverse adressen langs de route komen te liggen.

Wij kunnen niet wachten tot al die perceelsranden in bloei schieten!