De vier boeren die in 2020 samen besloten om het beheer van de Ecologische VerbindingsZone langs het beekje De Run op te pakken werden ter plekke gefilmd en geinterviewed door een ploegje van het GOB. Met het filmpje wil men potentiele deelnemers elders informeren over de betekenis van deze nieuwe taak voor hen.
Onze filmsterren Ad Houbraken en Wil Plasmans voeren het woord. Goed bezig! De jongens staan er knap op!
Sinds 2016 wordt de Ecologische Verbindingszone (EVZ) langs de Run, over een traject van 3,5 km tussen Bergeijk en Eersel, beheerd door vier van onze leden. De opdracht kwam van deze beide gemeenten. Om de ontwikkeling van de natuurkwaliteit goed te kunnen volgen en evt bij te sturen hebben we behoefte aan deskundige monitoring. Wij vonden IVN Eersel-Veldhoven bereid om een soortenmonitoring uit te voeren voor vegetatie en vogels. Wat levert dit op?
Natuurbeheer door boeren op agrarische grond met natuurdoelen…dat kan nog wel eens wat gaan betekenen voor de toekomst. De boerenbeheerders bij dit project zijn opgeleid door ANV Kempenland en worden begeleid door onze veldcoordinator, Nelis Klaasen. Elders in deze nieuwsbrief vind je een filmpje waarin je kunt zien hoe het GOB naar deze ontwikkeling kijkt.
Inventarisatierapport
De hele zomer zijn vrijwilligers van IVN op pad geweest om gegevens te verzamelen. Met een indrukwekkende reeks gegevens is een monitoringsrapport samengesteld dat wij inmiddels in hebben mogen zien. Wij zijn onder de indruk van de reeks data en de zorgvuldige weergave. De officiële overhandiging van het rapport zal plaatsvinden bij onze jaarlijkse Runwandeling op 9 juni. Daarna is het ook voor geinteresseerden ter inzage. Een uitgebreidere bespreking van het rapport volgt dan ook.
Resultaat telt!
Maar we willen alvast een tipje van de sluier oplichten. De waarnemers gaven aan dat ze verrast zijn door de vele soorten planten die ze aantreffen. Opvallend is de verspreiding van de kleine ratelaar. De smalle weegbree, waardplant voor de veldparelmoervlinder is al veelvuldig aanwezig. De vogelaars telden maar liefst 9 broedvogels, waaronder zeldzame soorten als gele kwikstaart en tuinfluiter.
Beheer op orde
Met dit rapport en de losse inventarisaties uit het verleden in de hand kunnen we aantonen dat het boerenbeheer van EVZ De Run ruimte biedt aan de gewenste verspreiding van soorten tussen natuurgebieden. Zo komen de populaties met elkaar in verbinding. Niet alle doelsoorten worden voortdurend aangetroffen, maar andere gewenste soorten maken al gebruik van deze nieuwe corridor. De condities voor de doelsoorten komen in deze korte periode al aardig op orde. Wat de life waarneming van een bever in deze EVZ gaat betekenen zal de toekomst uitwijzen.
Aandachtspunten
Het ligt in de bedoeling dat de monitoring dit jaar aangevuld wordt met amfibiën- en insecteninventarisaties. Deze rapportages moeten driejaarlijks worden herhaald om de voortgang te kunnen volgen. De beheerders en de veldcoordinator besteden extra aandacht aan het voorkomen van uitbreiding van ongewenste vegetatie zoals bijvoorbeeld bereklauw en overheersing van riet en gestreepte witbol. Het beheer van de poelen en de houtopstanden komt aan de orde. Omdat dat een nieuw onderdeel is wijden we de jaarlijkse publiekswandeling aan dit onderwerp. Lees hier meer over in de uitnodiging.
Niet voor niets zijn de beken de levende aderen in het landschap, maar wat kriebelt er nu allemaal in en rond de poelen langs De Run? Dat gaan we samen ontdekken. Tijd voor een flinke wandeling met de deskundige! Ben je erbij op 9 juni?
Poelen zijn belangrijke elementen in het natuurnetwerk. Kikkers, salamanders, libellen…ze zijn voor hun voortplanting afhankelijk van stilstaand water. Hun jeugdstadium speelt zich af in stilstaand water. Beheer van poelen is daarom gericht op het creëren van veilige poelen, dus bij voorkeur zonder vissen. Aan een zonnige oever met flauw talud warmen de koudbloedige larven zich lekker op en kunnen ze doorgroeien naar hun land-fase. Dikkopjes worden piepkleine kikkertjes, libellenlarven treden uit hun pantser om weg te kunnen vliegen.
Niks doen is geen optie
De eerste jaren moet een poel zich ontwikkelen. De bodem komt tot rust, de oevervegetatie zet zich, waterplanten vinden hun plek: er ontstaat levend water. Zou je niks doen, dan gaat de poel verlanden door een dik plantendek. Bomen werpen schaduw over de oevers, riet en struiken verdringen elkaar. Door overstroming, of door eendenbezoek komt er vis in de poel, wat niet gunstig is voor jong leven.
Werk aan de winkel!
Onze boeren hebben de oevers gemaaid en vrij gehouden van opslag van elzen en wilgen om de zon toegang te geven. Ook teveel rietopslag verwijderen zij. Langzamerhand denken we in een fase te belanden dat er groot onderhoud aan zit te komen. Voor het zover is willen we weten hoe de waterkwaliteit nu is wat er zoal leeft in de poelen. We zijn benieuwd naar advies over het beheer, in welke mate en met welk materieel we te werk moeten gaan.
Drie specialisten
We lopen de ronde met drie deskundigen die elk vanuit hun achtergrond met ons naar de poelen kijken. Iris van der Laan, ecoloog bij Waterschap De Dommel, een vrijwilliger van IVN en Ruud van Cuijk, ervaringsdeskundige bij Natuur- en Weidevogelvereniging Reusel de Mierden. Zij brengen materialen mee om proefjes te doen: Hoe staat het met de waterkwaliteit? Welk leven treffen we aan in de poelen, tot welke conclusies leidt dat? We observeren, we nemen watermonsters en met elkaar komen we tot de beste beheermaatregelen. En jij kunt daar bij zijn!
Samen proefjes doen, kids doen mee!
We starten bij ‘Koetje Kaat’ met een kopje koffie, thee of limonade. De poelentocht begint met een ritje met de huifkar, we lopen langs drie poelen om de proefjes uit te voeren (ongeveer 2 km). Kinderen mogen helpen. Laarzen aan! Tenslotte bieden de beide gemeenten een lekker ijsje aan bij Koetje Kaat.
Zet het in je agenda!
Na een lezing over bodemgezondheid bij de ALV willen we natuurlijk wel eens iets zien in het veld.
Bodemcoach Jan Thews van BodemUp bespreekt zijn visie op de betekenis van een vitale bodem voor de voedselproductie, voldoende en schoon drinkwater en voor biodiversiteit. Hoe kun je met doeltreffend bodemmanagement de kwaliteit van de bodem optimaliseren? Welke praktische bodemmaatregelen zijn voor jouw percelen toepasbaar? Hoe beïnvloedt dat weer jouw verdienmodel?
Kom gerust met je vragen.
We bespreken een bodemmonster en we steken ter plaatse een bodemprofiel in oud grasland.
Ben jij erbij? (Aanmelden kan nog tot 1 april)
Wanneer: vrijdag 3 april, 13.00u.
|
EVZ De Run verbindt het Natura 2000 gebied Cartierheide met Het Dommeldal. De natuurvriendelijke oeverstrook wordt door een viertal aanliggende boeren onderhouden. Zij zorgen voor zowel het wandelpad als de natuur eromheen. ANV Kempenland ondersteunt deze boeren in het proces. Na 4 jaren zijn ze aardig gevorderd in kennis en uitvoering. Hoe vergaat het hen nu?
Door de hevige regenval dit jaar was het niet mogelijk om in het vroege voorjaar aan climaxbestrijding te doen. Dat zet het beheer op achterstand, want de ongewenste kruiden hebben kunnen bloeien en uitzaaien. Sommige soorten zijn moeilijk terug te dringen als ze zich eenmaal hebben gevestigd.
Wandeling
Op 26 mei organiseerden De Runboeren in samenwerking met ANV Kempenland en de gemeenten Bergeijk en Eersel, hun jaarlijkse wandeling langs de oever van de beek De Run.
Door de slechte begaanbaarheid van het pad hadden dit jaar velen ervan afgezien om deel te nemen. De huifkar, die ons naar het startpunt bracht, hoefde maar één keer te rijden. Na afloop kregen we als beloning een heerlijk ijsje op ijsboerderij “Koetje Kaat”.
Monitoring
Vanaf dit jaar ligt de begeleiding van de boeren geheel bij ANV Kempenland. We hebben de monitoring opgestart met de vrijwilligers van IVN Veldhoven. Zij pakken de inventarisatie van de flora en fauna in de EVZ strook van de Run voortvarend op. Op 30 april, 11 mei en 04 juni is men begonnen met de inventarisatie van de vogels.
Planten:
De planteninventarisatie is bijzonder gedetailleerd weergegeven in een Excellbestand. Wie deze in wil zien kan het bestand opvragen bij info@anvkempenland.nl
Wat te doen als extremen het nieuwe normaal worden? Hoe moet je dan boeren?
Droogte, wateroverlast, windhozen, hagelstenen, het wordt er niet eenvoudiger op.
Zie jij kansen om water op te vangen en tijdelijk vast te houden?
Dan kan de regeling voor Klimaatbuffers van Waterschap De Dommel misschien iets voor je betekenen.
Meer weten: Klik hier!
De voorjaarswandeling langs de Run is een jaarlijks evenement waar jong en oud voor uitloopt. Ook dit jaar gaan we weer van start bij Koetje Kaat. Let op: de huifkar naar het beginpunt vertrekt om 10.00u. Kom liefst op de fiets ivm parkeren, want er is beperkt plaats.
Verbinding
De bovenloop van het beekje De Run is ingericht als Ecologische Verbindingszone (EVZ). Een smalle strook voormalige landbouwgrond functioneert inmiddels al zo’n vijf jaar als veilige route voor kleine zoogdieren, amfibieën, insecten en wilde planten. Zo kunnen zij zich door het boerenland verplaatsen van de Landschotse Heide en De Boksheide naar het Dommeldal. Door genenuitwisseling kan de populatie gezond en vitaal blijven.
Beheer door boeren
Natuurontwikkeling op landbouwgrond is niet vanzelfsprekend. Enerzijds is de grond voor de landbouw vruchtbaar gemaakt, terwijl wilde vegetatie juist veel rijker bloeit op arme grond. Daar is tijd en verschraling voor nodig.
Anderzijds vraagt natuurbeheer specifieke kennis en vaardigheden. Het mag dan dicht tegen landbouw aanliggen, toch is het een ander vak. Maar dat kun je leren! Een ecologisch adviesbureau en de regionale Agrarische Natuurvereniging mochten de begeleiding verzorgen. De aanliggende boeren besloten samen met de gemeenten Bergeijk en Eersel een overeenkomst te sluiten voor het beheer van deze natte natuurstrook.
Ontwikkeling op de voet gevolgd
Met regelmaat is de stand van ontwikkeling opgenomen. Daarbij worden alle waargenomen soorten genoteerd met de aantallen. Na langjarige waarnemingen kun je trends aflezen. Naar verwachting zullen bepaalde soorten zich hier goed gaan voelen en zich gaan vestigen. Vanaf dit jaar neemt IVN Veldhoven de monitoring voor haar rekening. Meten is Weten!
Ga je mee?
De huifkar brengt de wandelaars naar het beginpunt. Van daaruit volg je De Run, terug naar Koetje Kaat. Wie verder wil kan De Run nog een eindje volgen, dan kom je met een lusje op dezelfde plek terug.
Voor wandelaars is er bij aankomst iets te drinken en na afloop wacht een lekker ijsje.
Wanneer: zondag 26 mei om 10.00u
Waar: IJsbrouwerij Koetje Kaat, Berkterbeemden 10, Bergeijk
Zorg voor stevige wandelschoenen of laarzen!
Info: info@anvkempenland.nl
Afb: De vegetatie stond er begin mei al prachtig bij. (Foto: M. Leesberg)
Extreem nat was het de afgelopen maanden. Alsof het niet meer droog kan worden. Maar op onze hoge zandgronden weten we wel beter. Drie of vier weken geen regen en we kunnen de beregening weer van stal halen. ANV Kempenland ging in overleg met Waterschap De Dommel over kansen voor boeren.
Zoveel mogelijk water vasthouden, daar waar het kan, dat is belangrijk. Vaak komen de hogere gronden en de flanken het meest in aanmerking. Daar mag eigenlijk geen druppel van het perceel afstromen: zoveel mogelijk infiltreren helpt voor een hogere grondwatervoorraad in de bodem en zorgt tevens voor een meer robuust beekdal.
Het is nu de tijd om eens goed naar dat ‘watersysteem’ te kijken: de sloten zijn nog schoon dus je kunt nu goed zien wat er gebeurt. Gewoon naast de sloot gaan staan of een ‘rondje’ sloten lopen. Vragen als ‘waar komt dat water eigenlijk vandaan?’ ‘waar loopt het heen’?’, en ‘waar zitten de lagere stukken aan de sloot?’ Door een emmer in een duiker te zetten kun je een stuwtje simuleren: blijft het water in de loot stijgen en lopen de lagere delen onder water of neemt het een andere weg? Welke sloten staan weer snel droog?
Het zijn simpele vragen, die uiteindelijk antwoord kunnen geven of er met het plaatsen van stuwtjes of verondiepen van sloten op jouw percelen meer water kan infiltreren.
In Heeze-Leende heeft onze zusterorganisatie ‘Plattelandsvereniging Hei, Heg & Hoogeind’ dat voor een gebied van ca. 300 ha uitgewerkt, samen met de agrariërs aldaar. Resultaat is dat er in de afgelopen jaren geen druppel het veld uitging: alles wordt opgestuwd en geïnfiltreerd. Pas in januari van dit jaar moesten de boeren voor het eerst enkele stuwplankjes verwijderen, omdat de weg overstroomde. Dat was de eerste keer in 4 jaren! Van de agrariërs zelf kwam in die 4 jaren geen enkele klacht. Dit jaar is ook ANV Kempenland actief om met u op locatie te bekijken of er waterconserverende maatregelen genomen kunnen worden.
Dan is maatwerk altijd van belang. Neem contact op met onze waterman: Karel Gevers: info@anvkempenland.nl
Als je nog niet bekend was met onze koepelorganisatie ‘Collectief Midden-Brabant’, dan hielp de naam je niet op weg. Een collectief is mooi, maar waar gaat het dan over? Tijd voor een nieuwe naam!
Met drieën sterk!
De stap naar de nieuwe naam is door de drie Brabantse collectieven tegelijk genomen, zodat we nu van één BoerenNatuur Brabant kunnen spreken. Bovendien wijst de nieuwe naam naar BoerenNatuur Nederland, waarin alle 40 regionale Collectieven verenigd zijn.
Korte lijntjes
Binnen BoerenNatuur Brabant wordt door onze collectieven zoveel mogelijk samengewerkt, maar Oost, Midden en West blijven elk zelfstandig, juist om de lijntjes met de leden en de ANV’s kort te houden.
Beeldmerk
Ook de beeldtaal sluit nu, met de nieuwe logo’s, aan bij de landelijke uitstraling. Je bent ze vast al tegengekomen. Kijk eens rond op de vernieuwde website www.boerennatuurbrabant.nl . Je vindt er kennis en actualiteiten mbt agrarisch natuurbeheer en projecten.
Meer weten: klik hier!