Programma Bodem
|
Nieuws van EVZ de Run
EVZ De Run verbindt het Natura 2000 gebied Cartierheide met Het Dommeldal. De natuurvriendelijke oeverstrook wordt door een viertal aanliggende boeren onderhouden. Zij zorgen voor zowel het wandelpad als de natuur eromheen. ANV Kempenland ondersteunt deze boeren in het proces. Na 4 jaren zijn ze aardig gevorderd in kennis en uitvoering. Hoe vergaat het hen nu?
Door de hevige regenval dit jaar was het niet mogelijk om in het vroege voorjaar aan climaxbestrijding te doen. Dat zet het beheer op achterstand, want de ongewenste kruiden hebben kunnen bloeien en uitzaaien. Sommige soorten zijn moeilijk terug te dringen als ze zich eenmaal hebben gevestigd.
Wandeling
Op 26 mei organiseerden De Runboeren in samenwerking met ANV Kempenland en de gemeenten Bergeijk en Eersel, hun jaarlijkse wandeling langs de oever van de beek De Run.
Door de slechte begaanbaarheid van het pad hadden dit jaar velen ervan afgezien om deel te nemen. De huifkar, die ons naar het startpunt bracht, hoefde maar één keer te rijden. Na afloop kregen we als beloning een heerlijk ijsje op ijsboerderij “Koetje Kaat”.
Monitoring
Vanaf dit jaar ligt de begeleiding van de boeren geheel bij ANV Kempenland. We hebben de monitoring opgestart met de vrijwilligers van IVN Veldhoven. Zij pakken de inventarisatie van de flora en fauna in de EVZ strook van de Run voortvarend op. Op 30 april, 11 mei en 04 juni is men begonnen met de inventarisatie van de vogels.
Planten:
De planteninventarisatie is bijzonder gedetailleerd weergegeven in een Excellbestand. Wie deze in wil zien kan het bestand opvragen bij info@anvkempenland.nl
Subsidie klimaatbuffer
Wat te doen als extremen het nieuwe normaal worden? Hoe moet je dan boeren?
Droogte, wateroverlast, windhozen, hagelstenen, het wordt er niet eenvoudiger op.
Zie jij kansen om water op te vangen en tijdelijk vast te houden?
Dan kan de regeling voor Klimaatbuffers van Waterschap De Dommel misschien iets voor je betekenen.
Meer weten: Klik hier!
Uitnodiging voorjaarswandeling De Run
De voorjaarswandeling langs de Run is een jaarlijks evenement waar jong en oud voor uitloopt. Ook dit jaar gaan we weer van start bij Koetje Kaat. Let op: de huifkar naar het beginpunt vertrekt om 10.00u. Kom liefst op de fiets ivm parkeren, want er is beperkt plaats.
Verbinding
De bovenloop van het beekje De Run is ingericht als Ecologische Verbindingszone (EVZ). Een smalle strook voormalige landbouwgrond functioneert inmiddels al zo’n vijf jaar als veilige route voor kleine zoogdieren, amfibieën, insecten en wilde planten. Zo kunnen zij zich door het boerenland verplaatsen van de Landschotse Heide en De Boksheide naar het Dommeldal. Door genenuitwisseling kan de populatie gezond en vitaal blijven.
Beheer door boeren
Natuurontwikkeling op landbouwgrond is niet vanzelfsprekend. Enerzijds is de grond voor de landbouw vruchtbaar gemaakt, terwijl wilde vegetatie juist veel rijker bloeit op arme grond. Daar is tijd en verschraling voor nodig.
Anderzijds vraagt natuurbeheer specifieke kennis en vaardigheden. Het mag dan dicht tegen landbouw aanliggen, toch is het een ander vak. Maar dat kun je leren! Een ecologisch adviesbureau en de regionale Agrarische Natuurvereniging mochten de begeleiding verzorgen. De aanliggende boeren besloten samen met de gemeenten Bergeijk en Eersel een overeenkomst te sluiten voor het beheer van deze natte natuurstrook.
Ontwikkeling op de voet gevolgd
Met regelmaat is de stand van ontwikkeling opgenomen. Daarbij worden alle waargenomen soorten genoteerd met de aantallen. Na langjarige waarnemingen kun je trends aflezen. Naar verwachting zullen bepaalde soorten zich hier goed gaan voelen en zich gaan vestigen. Vanaf dit jaar neemt IVN Veldhoven de monitoring voor haar rekening. Meten is Weten!
Ga je mee?
De huifkar brengt de wandelaars naar het beginpunt. Van daaruit volg je De Run, terug naar Koetje Kaat. Wie verder wil kan De Run nog een eindje volgen, dan kom je met een lusje op dezelfde plek terug.
Voor wandelaars is er bij aankomst iets te drinken en na afloop wacht een lekker ijsje.
Wanneer: zondag 26 mei om 10.00u
Waar: IJsbrouwerij Koetje Kaat, Berkterbeemden 10, Bergeijk
Zorg voor stevige wandelschoenen of laarzen!
Info: info@anvkempenland.nl
Afb: De vegetatie stond er begin mei al prachtig bij. (Foto: M. Leesberg)
Waterconserverende maatregelen: NU ACTIE!
Extreem nat was het de afgelopen maanden. Alsof het niet meer droog kan worden. Maar op onze hoge zandgronden weten we wel beter. Drie of vier weken geen regen en we kunnen de beregening weer van stal halen. ANV Kempenland ging in overleg met Waterschap De Dommel over kansen voor boeren.
Vasthouden waar het kan
Zoveel mogelijk water vasthouden, daar waar het kan, dat is belangrijk. Vaak komen de hogere gronden en de flanken het meest in aanmerking. Daar mag eigenlijk geen druppel van het perceel afstromen: zoveel mogelijk infiltreren helpt voor een hogere grondwatervoorraad in de bodem en zorgt tevens voor een meer robuust beekdal.
Nu nalopen!
Het is nu de tijd om eens goed naar dat ‘watersysteem’ te kijken: de sloten zijn nog schoon dus je kunt nu goed zien wat er gebeurt. Gewoon naast de sloot gaan staan of een ‘rondje’ sloten lopen. Vragen als ‘waar komt dat water eigenlijk vandaan?’ ‘waar loopt het heen’?’, en ‘waar zitten de lagere stukken aan de sloot?’ Door een emmer in een duiker te zetten kun je een stuwtje simuleren: blijft het water in de loot stijgen en lopen de lagere delen onder water of neemt het een andere weg? Welke sloten staan weer snel droog?
Het zijn simpele vragen, die uiteindelijk antwoord kunnen geven of er met het plaatsen van stuwtjes of verondiepen van sloten op jouw percelen meer water kan infiltreren.
Goed voorbeeld…
In Heeze-Leende heeft onze zusterorganisatie ‘Plattelandsvereniging Hei, Heg & Hoogeind’ dat voor een gebied van ca. 300 ha uitgewerkt, samen met de agrariërs aldaar. Resultaat is dat er in de afgelopen jaren geen druppel het veld uitging: alles wordt opgestuwd en geïnfiltreerd. Pas in januari van dit jaar moesten de boeren voor het eerst enkele stuwplankjes verwijderen, omdat de weg overstroomde. Dat was de eerste keer in 4 jaren! Van de agrariërs zelf kwam in die 4 jaren geen enkele klacht. Dit jaar is ook ANV Kempenland actief om met u op locatie te bekijken of er waterconserverende maatregelen genomen kunnen worden.
Interesse voor jouw percelen?
Dan is maatwerk altijd van belang. Neem contact op met onze waterman: Karel Gevers: info@anvkempenland.nl
Nieuwe naam BoerenNatuur Brabant Midden vindt bijval
Als je nog niet bekend was met onze koepelorganisatie ‘Collectief Midden-Brabant’, dan hielp de naam je niet op weg. Een collectief is mooi, maar waar gaat het dan over? Tijd voor een nieuwe naam!
Met drieën sterk!
De stap naar de nieuwe naam is door de drie Brabantse collectieven tegelijk genomen, zodat we nu van één BoerenNatuur Brabant kunnen spreken. Bovendien wijst de nieuwe naam naar BoerenNatuur Nederland, waarin alle 40 regionale Collectieven verenigd zijn.
Korte lijntjes
Binnen BoerenNatuur Brabant wordt door onze collectieven zoveel mogelijk samengewerkt, maar Oost, Midden en West blijven elk zelfstandig, juist om de lijntjes met de leden en de ANV’s kort te houden.
Beeldmerk
Ook de beeldtaal sluit nu, met de nieuwe logo’s, aan bij de landelijke uitstraling. Je bent ze vast al tegengekomen. Kijk eens rond op de vernieuwde website www.boerennatuurbrabant.nl . Je vindt er kennis en actualiteiten mbt agrarisch natuurbeheer en projecten.
Meer weten: klik hier!
Opnieuw enthousiasme voor Productief Kruidenrijk Grasland
Enthousiasme voor Productief Kruidenrijk Grasland
De beide projecten voor kennismaking met productief kruidenrijk grasland (PKG) zijn enthousiast ontvangen. Project 100haPKG1.0 (2022) en 100haPKG2.0 (2023) leverden allebei belangrijk meer hectaren op dan de 100ha waarop ingezet was. Wat levert het op?
Collectief Midden-Brabant werkt graag aan toekomstgerichte projecten als die kansen voor boeren scheppen. Zo lopen er ism. Brabants Bodem inmiddels drie ronden van de Brabantse Biodiversiteitsmonitor Melkveehouderij (BBM) en aan een vierde ronde wordt gewerkt. Maar ook de samenwerking met Waterschap De Dommel levert interessante projecten op: het hagelnieuwe project Transitiegewassen (TG) is op dezelfde leest geschoeid als de beide edities van de projecten voor Productief Kruidenrijk Grasland.
Win-Win
Waterschap De Dommel heeft belang bij het verbeteren van de wateropnamecapaciteit van de bodem, het verminderen van de waterbehoefte, oa van de gewassen op de akkers en het beperken van de afstroom van hulpstoffen. Belangrijke argumenten om te zoeken naar grondeigenaren die daarop in willen zetten.
Voor de grondeigenaar is kostenbesparing een hoofdzaak en de kwaliteit van de bodem is van groot belang voor de opbrengst die de bodem voort kan brengen. Een verdienmodel met minder bemesting en minder beregening kan heel aantrekkelijk zijn. Boeren die al meedoen met BBM kunnen met de deelname aan een project als 100haPKG of 100haTG weer extra punten scoren.
En de koeien lusten het graag (Foto: M. Leesberg)
Resultaten
Voor de eerste ronde 100haPKG in 2022 schreven 55 deelnemers in voor ruim 150ha. Dankzij wat extra ruimte in het project en een toegevoegd budget van het Waterschap konden om alle inschrijvingen gehonoreerd worden.
De tweede ronde verliep al net zo enthousiast: er is ingeschreven door 56 boeren op 153 ha en ook hier konden alle inschrijvingen positief bericht ontvangen. Daar heeft een aanvullende donatie van de RABObank ook een rol in gespeeld.
Bij de resultaten mag niet voorbijgegaan worden aan de positieve eigenschappen van het gewas Productief Kruidenrijk Grasland zelf: diepwortelende gewassen halen mineralen dieper uit de bodem en blijven bij droogte langer groen. Dat betekent minder vraag om beregening. De vlinderbloemige kruiden vangen stikstof uit de lucht en verminderen de behoefte aan bemesting voor het gewas. De bodem komt weer meer tot leven en we zien insecten terugkomen. Tenslotte ook belangrijk: koeien lusten de kruiden graag. Zij hebben er baat bij voor hun gezondheid.
Stand van zaken
100haPKG1.0 is afgerond en uitbetaald. Voor opvolger 100haPKG 2.0 worden dezer dagen de facturen verzameld als basis voor de uitbetaling. Uitbetaling wordt volgende maand verwacht. Voor het nieuwe project 100haTG1.0 is inschrijving nog mogelijk. Zie https://anbbrabant.nl/TG/
Veldexcursie Chaam (Foto M. Leesberg)
100haTG1.0, een uitdagend project voor ondernemers die graag vooruitkijken
Nieuw project om kennis te maken met Transitiegewassen
Ben je op zoek naar kansen om in te spelen op nieuwe ontwikkelingen en bij te dragen aan de verbetering van bodemkwaliteit en waterhuishouding? Dan kan dit een project voor jou zijn.
Collectief Midden-Brabant heeft met budget van Waterschap De Dommel een nieuw project opgestart voor kennismaking met transitiegewassen (TG). Boeren in het werkgebied van De Dommel kunnen de teelt van nieuwe gewassen op hun percelen uitproberen. Daarbij wil het project de ondernemers ondersteunen met kennis en een interessante vergoeding voor de aanleg.
Vezelhennep, Miscanthus en meer…
In dit project staan Vezelhennep en Miscanthus centraal. Beide gewassen staan in de belangstelling vanwege hun betekenis voor de nieuwe generatie bouw- en isolatiematerialen. Vezelhennep kan bovendien ingezet worden als ruwvoer. Miscanthus is een meerjarig gewas. In overleg kunnen andere transitiegewassen evt meegenomen worden.
Openstelling
Inschrijving op het project is mogelijk tot 17 november, maar wie het eerst komt, die het eerst maalt, want het budget is beperkt. Let op: bij overschrijving hanteren we een wachtlijst.
Meer informatie en inschrijfformuier vind je op https://anbbrabant.nl/tg/
Vezelhennep wortelt diep en kan wel wat droogte hebben (Foto: P. Kerkhofs)
Let op: Deze zomer weer budget voor inzaaien PKG!
Bericht van Collectief Midden-Brabant
Hebt u al kennisgemaakt met Productief Kruidenrijk Grasland (PKG)? Met het project 100haPKG2.0 krijgt u opnieuw de kans om het op uw percelen uit te proberen.
Voordelen
PKG heeft meerdere voordelen boven reguliere gras- of gras/klaverteelt. Het is een meer robuust gewas wat droogte beter doorstaat, het heeft een mooie gewasopbrengst bij droogte en verbetert de bodem doordat enkele kruiden zeer lange en stevige wortels hebben. Er zijn eigenlijk geen echte nadelen als het gewas met aandacht en vakmanschap geteeld wordt.
Spelregels
Deelnemers aan het project 100haPKG2.0 kunnen dit PKG-mengsel op hun percelen inzaaien met een bijdrage in de aanschafkosten van maximum 500 euro/ha voor de maximale oppervlakte van 3 ha. De minimaal in te zaaien oppervlakte is 1 ha. Nieuwe deelnemers krijgen voorrang op deze regeling. Meer info en inschrijven: https://anbbrabant.nl/pkg/
Bodem en Water
Het verbeteren van de bodem, waaronder de infiltratie-capaciteit en de droogte-bestendigheid van het gewas, zijn reden voor het waterschap om geld te investeren in de kennismaking met ‘productief kruidenrijk grasland’ (PKG).
Dit is een project van Collectief Midden Brabant ism Waterschap De Dommel.
Verslag ALV ANV Kempenland, 20 april
Trouwe leden komen natuurlijk naar de jaarlijkse ledenvergadering, maar hoe motiveer je ook de leden die wat minder hard lopen? We vonden Jochem Sloothaak bereid om iets te komen vertellen over zijn nieuwe positie als districtsbeheerder Kempenland voor Brabants Landschap. Wij krijgen dus zeker nog met hem te maken. Dat werd meteen een goede kennismaking.
Beheerpakketten
Jochem heeft als voormalig coördinator soortenbeheer al jarenlang ervaring met boerenbeheerders. Hij steekt niet onder stoelen of banken hoe trots hij is op de moedige stap die ‘de manifestpartners’ destijds genomen, hebben om samen de EHS door te zetten. Daar hebben we wel iedereen voor nodig. Brabants Landschap telt 80.000 beschermers, 3000 vrijwilligers en 19000 ha. Agrarisch natuurbeheer sluit daar mooi op aan. Met beheerpakketten van STILA, ANLb en AWb kunnen boeren bijdragen aan herstel van de natuur. Jochem vroeg zich hardop af wat er nog meer kan met agrarisch natuurbeheer.
Wadisloten
Samen kwamen we op ideeën als de omvorming van ongebruikte sloten tot wadi’s. Ingezaaid met kruidenrijk gras, of beplant met vocht verdragende bomen en heesters leveren die wadi’s niet alleen een bijdrage aan de wateropvang, maar ze kunnen vaak ook ondergebracht worden in beheerpakketten voor een vergoeding. www.groenloketbrabant.nl
En in de wijk
Groen in de woonwijken is prettig en verkoelend voor de mens en brengt natuur dichtbij de mensen. Bij nieuwe wijken is het interessant om eerst de groenstructuur aan te planten en de wijk daar in te passen. Dan heb je meteen een aansluiting bij het landschap.
Gezonde landbouw
Jochem gaf zijn visie over de voorwaarden voor gezonde landbouw. Hij denkt dat als iedereen mee wil doen ook de banken hun rente omlaag zouden moeten brengen. Maar de consument zou ook drastisch meer moeten betalen voor producten van eigen regio. Tenslotte is een vergoeding voor landschapsbeheer gewoon een beloning voor prestatie.
Met een filmpje over de Kleine Beerze sloot Jochem af. We gaan elkaar nog regelmatig ontmoeten.
Filmpje kijken: https://www.youtube.com/watch?v=ghdYZXpSZaM