BodemUp

/0 Reacties/in , , , , , /door

Op 3 april hebben wij samen met de ZLTO een bijeenkomst gehad van Bodemup bij De Nachtegaal in Wintelre. Dit is zowel theoretisch als praktisch. WE begonnen met het theoretische gedeelte, waarbij we uitleg kregen hoe de bodem en het bodemleven in elkaar steken. Daarna zijn we naar buiten gegaan om een profielkuil(tje) te steken. Helaas bleek de grond niet erg geschikt, zodat het leerdoel niet helemaal behaald kon worden.

Over BodemUP
BodemUP Brabant is een project dat als doel heeft om grootschalig bodemmaatregelen te realiseren
op agrarische bedrijven in Noord-Brabant. Het project heeft een looptijd van 5 jaar (2022–2027) en
wordt gezamenlijk gefinancierd door het waterschap Aa en Maas, waterschap De Dommel, waterschap
Brabantse Delta, waterschap Rivierenland, Brabant Water en de provincie Noord-Brabant. Het streven
is om ca. 2000 agrariërs te werven als deelnemer. Deelnemers krijgen via een bodemcoach kosteloos
advies op maat over passende bodemmaatregelen. Zo werken zij aan een vitalere bodem en een
betere waterkwaliteit.

Vitale Bodem
Een vitale bodem is dé basis voor een duurzame voedselproductie, voldoende en schoon (drink)water
en meer biodiversiteit. Boeren en tuinders hebben hierin een cruciale rol. Door het optimaliseren van

hun bodemmanagement kan de kwaliteit van de bodems worden versterkt. Brabantse boeren kunnen
zich hierover laten adviseren door bodemcoaches.
Iedere coach heeft alle kennis in huis om boeren te adviseren over voor hen relevante en praktische
bodemmaatregelen. Deze adviezen richten zich bijvoorbeeld op een betere bodemvruchtbaarheid,
optimaliseren van de bemesting en ziekteresistentie. Of het tegengaan van verdichting, de
vochthuishouding en het sluiten van kringlopen. Ook met vragen over versterking van het
verdienmodel kunnen deelnemers bij de bodemcoach terecht.

Kruidenrijk gras voor het voerhek (foto: Yvonne van Spreuwel-Meijer)

Experimenteren en combineren met Gijs

/0 Reacties/in , , , /door

Hij houdt wel van een beetje pionieren en dan met kennis en vaardigheden een nieuwe teelt tot een succes brengen.

Gijs stuurde in mei dit gave filmpje in. Wintergerst met paarse wintererwten mei 2025.

Kijk zelf maar of dit een succes gaat worden. Mooi is het filmpje van Gijs in elk geval wel!

Heb jij ook leuke beelden voor de nieuwsbrief? Stuur ze naar info@anvkempenland.nl

 

 

Wandelen met De Runboeren, een fotoverslag

/0 Reacties/in , , , , /door

We kennen onze boerenbeheerders van EVZ De Run inmiddels wel. Deze natuurstrook wordt gewaardeerd door wandelaars en passanten, maar hoe staat het met de natuurontwikkeling?  Tijd voor een eerste inventarisatie!

EVZ (ecologische verbindingszone) De Run is aangelegd langs de oever van het beekje, voor de migratie van soorten van de Cartierheide naar het Dommeldal en andersom. Nu, zes jaar na de aanleg, is het omvormingsproces van landbouwgrond naar natuur, tot rust gekomen. Onze veldcoordinator, Nelis Klaasen, neemt voortaan de ecologische begeleiding op zich. WE willen weten of het beheer effect heeft. We vroegen  IVN Veldhoven-Eersel-Vessem om hulp. Een aantal vrijwilligers pakte deze klus op en besteedde maar liefst 127 mensuren aan de opname van planten en vogels in EVZ De Run in de zomer van 2024.

IVN-rapport verrast!
Op tweede pinksterdag overhandigde Gerard Lijten, secretaris van IVN-VEV het rapport van de Planten- en Vogelinventarisatie EVZ De Run aan de voorzitter van ANV Kempenland, Monique Leesberg. Gerard bekende dat zijn verwachtingen over deze EVZ flink overtroffen zijn. Met 3,5 km lengte en gemiddeld 25m breedte, gaat het om een beperkt element. Maar met de gevarieerde kruidenvegetatie, bosjes, plasdras, een zestal poelen en de stroom zelf, is het toch om een aantrekkelijk element geworden.

Mooie resultaten
Ondanks de slechte zomer waren de vrijwilligers van IVN verrast over de scores. Ze troffen veel meer soorten planten (197) en vogels (36, waaronder 15 broedvogels) dan verwacht. Er zijn zeldzame soorten bij, als spotvogel, bosrietzanger, tuinfluiter, kneu. Onlangs is nog de kleine karekiet waargenomen. Dit jaar zal Ruud van Cuijk de amfibieën en insecten monitoren.

Poelentocht
Aan de jaarlijkse publiekswandeling door de EVZ werd dit jaar een thema geknoopt. Na zes jaren komt immers het periodiek beheer van de poelen om de hoek kijken. Bewoners en geïnteresseerden werden uitgenodigd om mee te wandelen met de deskundigen van IVN, Waterschap De Dommel en Weidevogelvereniging Reusel De Mierden. Zij vertelden elk vanuit hun eigen gezichtspunt over de waarde van een poel. Hun aandachtspunten zijn verschillend, maar elk van de drie poelen kreeg een dikke voldoende. We telden zo’n 40 deelnemers.

Proefjes, schepnetjes en cuvetjes
De heren van IVN en van Weidevogelvereniging Reusel-De Mierden (Ruud van Cuijk) brachten schepnetjes en cuvetjes mee om het wat concreter te maken. Dat is natuurlijk altijd pret, zeker voor de kinderen. Iris van der Laan van Waterschap De Dommel liet zien hoe eenvoudige metingen van waterkwaliteit eruitzien. Zij was tevreden over de geleidingswaarde: 4,8 en ook de pH die ze aflas: 6,8: dat is in orde.

Een ijsje toe
Om de gunstige resultaten van dit samenwerkingsproject tussen de gemeenten Bergeijk en Eersel, de boeren, IVN, de weidevogelvereniging en ANV Kempenland te vieren, trracteerden de gemeenten op een ijsje in de ijssalon van een van de boerenbeheerder, die ook een wandelpad over boerenland aanlegde.

Afb: Samen met Gerard scheppen in de poel

Afb: De wandelaars bekijken de variatie in de vegetatie

Afb: Nou wil ik wel eens weten wat er nu echt leeft onder de waterspiegel?

Afb: Het laatste traject was een evenwichtsoefening

Afb: Met Karel als noeste hekkensluiter komt iedereen veilig thuis. (Foto’s: N. Klaasen)

Het wandelroutekaartje

 

 

Water als basis in een veranderend klimaat

/0 Reacties/in , , , , /door

Midden-Brabant heeft een sterk watersysteem nodig, dat opgewassen is tegen hele natte en hele droge perioden. Met ruimte voor water. En voldoende grondwater en oppervlaktewater, dat schoon en veilig is. Samen met inwoners, boeren, bedrijven en natuurorganisaties werken we de komende jaren in stappen naar een watersysteem dat tegen een stootje kan. Dit noemen we de watertransitie.

Stimuleringsregeling Samen beter in Waterbeheer

De regeling Samen beter in Waterbeheer helpt boeren die bij willen dragen aan het herstellen van het watersysteem en de waterbalans. Zo hopen we overlast in droge én natte perioden zoveel mogelijk te voorkomen. De juiste maatregelen kansen op de goede plek. Op de koppen is dat anders dan op de flanken of in de beekdalen. De regeling vermeldt per maatregel voor welk gebied deze geschikt is. De regeling wordt meerdere keren per jaar opengesteld. In april 2025 was dat voor het eerst.

Mogelijke maatregelen

Minder overlast van weersextremen, daar doen we het voor. Meer water bergen op je land of om de kwaliteit van het water te verbeteren. Maatregelen voor een natuurlijker bodem- en watersysteem. Bijvoorbeeld door waterlopen anders in te richten, transitiegewassen te planten of ander bodembeheer. Of door sturende en niet-sturende maatregelen. Interesse?

Veldcoördinatoren helpen je

De veldcoördinatoren van BoerenNatuur Brabant nemen jou zoveel mogelijk zorgen uit handen. Een veldcoördinator stelt samen met jou een plan op. Daarin staat wat nodig is voor een zo goed mogelijk peilbeheer en/of de inrichting van een bepaald gebied. Jouw plan kun je aanmelden als onderdeel van een collectieve aanvraag. De veldcoördinator dient die collectieve aanvraag in.

Contactformulier: Samen beter in Waterbeheer » Brabantslandschap.nl

De vergoedingen

Het waterschap stelt vergoedingen beschikbaar voor de watertransitie. De veldcoördinator bespreekt welke vergoedingen voor maatregelen op jouw locatie mogelijk zijn. De bedragen gaan meestal uit van de normkosten, maar kunnen ook uitgaan van werkelijk gemaakte kosten. Dit hangt af van de opties die je kiest.

Als eigenaar kun je een inrichting- en/of beheervergoeding voor zes jaar krijgen. In sommige gevallen wordt landbouwgrond omgevormd tot natuur. In dat geval kun je ook een vergoeding krijgen voor de waardedaling van landbouwgrond naar natuurgrond. Als de agrarische bestemming op de grond blijft, zijn er ook mogelijkheden om voor zes jaar een vergoeding voor inkomstenderving te krijgen.

Poelentocht met verrassingen, 9 juni, 10.00u

/0 Reacties/in , , , , , , , /door

Zin in een korte afwisselende wandeling op tweede pinksterdag? In de ecologische verbindingszone (EVZ) langs De Run bloeien de kruiden nu prachtig. De Runboeren laten weer graag een stukje van hun natuurbeheer langs de stroom aan je zien. Trek je wandelschoenen of je laarzen aan en ga met ons mee. Er staat koffie, thee en limonade voor je klaar en je wordt er zelfs weer wat wijzer van.

Wat leeft er in de poelen langs het riviertje De Run? Hoe zit het met de waterkwaliteit? Waarom zit er geen vis in? Wat levert de ecologische verbindingszone op voor de natuur? Hoe kijken de Runboeren naar hun beheertaak?

Natuurbeheer door boeren

De EVZ ligt er niet voor niets. Zij verbindt de Cartierheide met het Dommeldal zodat insecten en kleine dieren zich kunnen verplaatsen. Zeven jaren na de eerste aanleg zijn de poelen nu tot rust gekomen. Er zijn waterplanten, riet, een oeverzone, er is wat ruigte. Maar de poelen mogen niet dichtgroeien. De Runboeren en ANV Kempenland nodigden deskundigen uit om samen te kijken hoe de poelen erbij liggen en wat er nodig is. IVN, Weidevogelvereniging Reusel De Mierden en Waterschap De Dommel sturen ons elk een specialist die dat met ons gaat bekijken. Extra interessant nu het GOB natuurbeheer door boeren propageert (klik hier) …Leuk als jij erbij wil zijn!

Ook leuk voor kinderen

Neem je kids mee, want zij zullen een ritje met de huifkar best waarderen. Die brengt ons van de ijsbrouwerij naar het beginpunt aan de Eerdbrand en van daaruit lopen we terug naar de Berkterbeemden. Een kleine 3 km. Niet al te ver dus, maar net genoeg om een indruk te krijgen van de betekenis van deze EVZ.

Schepnetjes en proefjes

Onderweg mag je een keertje scheppen in de poel en er worden onderzoeksproefjes gedaan. Tref jij een libellelarve, een watertor of een salamander? Is dat water echt wel zo schoon als de boeren ons vertellen? Je bent van harte welkom en voor de liefhebber is er een ijsje na afloop. Brave hondjes mogen mee, maar wel aangelijnd.

  • Maandag 9 juni, 10.00u
  • Start: Koetje Kaat, Berkterbeemden 10, Bergeijk

 

* Deze publieksactie was niet mogelijk geweest zonder de medewerking van de gemeenten Bergeijk en Eersel, ANV Kempenland en De Runboeren.

Afb: Dagelijkse monitoring doen de boeren zelf (Foto: N. Klaasen)

Afb: De EVZ is ook ingericht voor wandelaars (Foto: N. Klaasen)

 

 

Filmpje EVZ De Run / GOB

/0 Reacties/in , , , , /door

De vier boeren die in 2020 samen besloten om het beheer van de Ecologische VerbindingsZone langs het beekje De Run op te pakken werden ter plekke gefilmd en geinterviewed door een ploegje van het GOB. Met het filmpje wil men potentiele deelnemers elders informeren over de betekenis van deze nieuwe taak voor hen.

Onze filmsterren Ad Houbraken en Wil Plasmans voeren het woord. Goed bezig! De jongens staan er knap op!

Monitoring EVZ De Run: eerste stap is gezet

/0 Reacties/in , , , , , /door

Sinds 2016 wordt de Ecologische Verbindingszone (EVZ) langs de Run, over een traject van 3,5 km tussen Bergeijk en Eersel, beheerd door vier van onze leden. De opdracht kwam van deze beide gemeenten. Om de ontwikkeling van de natuurkwaliteit goed te kunnen volgen en evt bij te sturen hebben we behoefte aan deskundige monitoring. Wij vonden IVN Eersel-Veldhoven bereid om een soortenmonitoring uit te voeren voor vegetatie en vogels. Wat levert dit op?

Natuurbeheer door boeren op agrarische grond met natuurdoelen…dat kan nog wel eens wat gaan betekenen voor de toekomst. De boerenbeheerders bij dit project zijn opgeleid door ANV Kempenland en worden begeleid door onze veldcoordinator, Nelis Klaasen. Elders in deze nieuwsbrief vind je een filmpje waarin je kunt zien hoe het GOB naar deze ontwikkeling kijkt.

Inventarisatierapport

De hele zomer zijn vrijwilligers van IVN op pad geweest om gegevens te verzamelen. Met een indrukwekkende reeks gegevens is een monitoringsrapport samengesteld dat wij inmiddels in hebben mogen zien. Wij zijn onder de indruk van de reeks data en de zorgvuldige weergave. De officiële overhandiging van het rapport zal plaatsvinden bij onze jaarlijkse Runwandeling op 9 juni. Daarna is het ook voor geinteresseerden ter inzage. Een uitgebreidere bespreking van het rapport volgt dan ook.

Resultaat telt!

Maar we willen alvast een tipje van de sluier oplichten. De waarnemers gaven aan dat ze verrast zijn door de vele soorten planten die ze aantreffen. Opvallend is de verspreiding van de kleine ratelaar. De smalle weegbree, waardplant voor de veldparelmoervlinder is al veelvuldig aanwezig. De vogelaars telden maar liefst 9 broedvogels, waaronder zeldzame soorten als gele kwikstaart en tuinfluiter.

Beheer op orde

Met dit rapport en de losse inventarisaties uit het verleden in de hand kunnen we aantonen dat het boerenbeheer van EVZ De Run ruimte biedt aan de gewenste verspreiding van soorten tussen natuurgebieden. Zo komen de populaties met elkaar in verbinding. Niet alle doelsoorten worden voortdurend aangetroffen, maar andere gewenste soorten maken al gebruik van deze nieuwe corridor. De condities voor de doelsoorten komen in deze korte periode al aardig op orde. Wat de life waarneming van een bever in deze EVZ gaat betekenen zal de toekomst uitwijzen.

Aandachtspunten

Het ligt in de bedoeling dat de monitoring dit jaar aangevuld wordt met amfibiën- en insecteninventarisaties. Deze rapportages moeten driejaarlijks worden herhaald om de voortgang te kunnen volgen. De beheerders en de veldcoordinator besteden extra aandacht aan het voorkomen van uitbreiding van ongewenste vegetatie zoals bijvoorbeeld bereklauw en overheersing van riet en gestreepte witbol. Het beheer van de poelen en de houtopstanden komt aan de orde. Omdat dat een nieuw onderdeel is wijden we de jaarlijkse publiekswandeling aan dit onderwerp. Lees hier meer over in de uitnodiging.

 

 

 

 

Save the date: 9/6, 10.00u Poelentocht, ook met kinderen

/0 Reacties/in , , , , , /door

Niet voor niets zijn de beken de levende aderen in het landschap, maar wat kriebelt er nu allemaal in en rond de poelen langs De Run? Dat gaan we samen ontdekken. Tijd voor een flinke wandeling met de deskundige! Ben je erbij op 9 juni?

Poelen zijn belangrijke elementen in het natuurnetwerk. Kikkers, salamanders, libellen…ze zijn voor hun voortplanting afhankelijk van stilstaand water. Hun jeugdstadium speelt zich af in stilstaand water. Beheer van poelen is daarom gericht op het creëren van veilige poelen, dus bij voorkeur zonder vissen. Aan een zonnige oever met flauw talud warmen de koudbloedige larven zich lekker op en kunnen ze doorgroeien naar hun land-fase. Dikkopjes worden piepkleine kikkertjes, libellenlarven treden uit hun pantser om weg te kunnen vliegen.

Niks doen is geen optie

De eerste jaren moet een poel zich ontwikkelen. De bodem komt tot rust, de oevervegetatie zet zich, waterplanten vinden hun plek: er ontstaat levend water. Zou je niks doen, dan gaat de poel verlanden door een dik plantendek. Bomen werpen schaduw over de oevers, riet en struiken verdringen elkaar. Door overstroming, of door eendenbezoek komt er vis in de poel, wat niet gunstig is voor jong leven.

Werk aan de winkel!

Onze boeren hebben de oevers gemaaid en vrij gehouden van opslag van elzen en wilgen om de zon toegang te geven. Ook teveel rietopslag verwijderen zij. Langzamerhand denken we in een fase te belanden dat er groot onderhoud aan zit te komen. Voor het zover is willen we weten hoe de waterkwaliteit nu is wat er zoal leeft in de poelen. We zijn benieuwd naar advies over het beheer, in welke mate en met welk materieel we te werk moeten gaan.

Drie specialisten

We lopen de ronde met drie deskundigen die elk vanuit hun achtergrond met ons naar de poelen kijken. Iris van der Laan, ecoloog bij Waterschap De Dommel, een vrijwilliger van IVN en Ruud van Cuijk, ervaringsdeskundige bij Natuur- en Weidevogelvereniging Reusel de Mierden. Zij brengen materialen mee om proefjes te doen: Hoe staat het met de waterkwaliteit? Welk leven treffen we aan in de poelen, tot welke conclusies leidt dat? We observeren, we nemen watermonsters en met elkaar komen we tot de beste beheermaatregelen. En jij kunt daar bij zijn!

Samen proefjes doen, kids doen mee!

We starten bij ‘Koetje Kaat’ met een kopje koffie, thee of limonade. De poelentocht begint met een ritje met de huifkar, we lopen langs drie poelen om de proefjes uit te voeren (ongeveer 2 km). Kinderen mogen helpen. Laarzen aan! Tenslotte bieden de beide gemeenten een lekker ijsje aan bij Koetje Kaat.

Zet het in je agenda!

  • Vrijdag 9 juni, 10.00u (2e pinksterdag)
  • Berkterbeemden 10, Bergeijk
  • Wel even aanmelden: info@anvkempenland.nl , geef aan hoeveel personen en hoeveel kinderen

 

 

Snel aanmelden voor BodemUp, 3 april!

/0 Reacties/in , , , , , /door

Na een lezing over bodemgezondheid bij de ALV willen we natuurlijk wel eens iets zien in het veld.

Bodemcoach Jan Thews van BodemUp bespreekt zijn visie op de betekenis van een vitale bodem voor de voedselproductie, voldoende en schoon drinkwater en voor biodiversiteit. Hoe kun je met doeltreffend bodemmanagement de kwaliteit van de bodem optimaliseren? Welke praktische bodemmaatregelen zijn voor jouw percelen toepasbaar? Hoe beïnvloedt dat weer jouw verdienmodel?

Kom gerust met je vragen.

We bespreken een bodemmonster en we steken ter plaatse een bodemprofiel in oud grasland.

Ben jij erbij? (Aanmelden kan nog tot 1 april)

Wanneer: vrijdag 3 april, 13.00u.